Rozdział Pierwszy

Z Wedantawagiśem, Iśanem i innymi wielbicielami w Dakszineśwar

Jest sobota, 11 październik 1884 roku. Śri Ramakryszna leży na mniejszym łóżku w swym pokoju w Świątyni Kali w Dakszineśwar. Jest około drugiej godziny. Prija Mukherdźi i M. siedzą na podłodze.

Wyszedłszy ze szkoły o pierwszej, M. doszedł właśnie do Świątyni Kali, około drugiej godziny.

Śri Ramakryszna: „Poszedłem do domu Dźadu Mallicka. Od razu spytał mnie: «Ile kosztuje przejazd?» Ktoś powiedział: «Trzy rupie dwa annas», przyszedł do mnie i wypytał o to. Następnie w sekrecie spytał woźnicę który stał za Śukul Thakur. Woźnica powiedział: «Trzy rupie cztery annas.» (Ogólny śmiech.) Dźadu przybiegł do nas i spytał: «Ile powiedziałeś kosztował przejazd?»”

„Pośrednik odwiedził Dźadu. Powiedział do niego: «W Burrabazar jest działka wielkości czterech katha¹ na sprzedaż. Czy chciałbyś ją kupić?» Dźadu zapytał: «Jaka jest cena? Czy da się ją zniżyć?» Powiedziałem: «Nie jesteś poważnym kupcem. Pytasz o to aby umilić sobie czas. Czyż nie tak?» Odwrócił się do mnie i zaśmiał. Takie jest postępowanie światowych ludzi. Chcą aby ludzie do nich przychodzili, by byli znani na rynku.”

„Dźadu był w domu Adhara. Powiedziałem mu: «Adhar był szczęśliwy, że przyszedłeś do jego domu.» Dźadu powiedział: «Co? Na prawdę? Czy na prawdę był szczęśliwy?»”

„Pewien Mallick poszedł do domu Dźadu. Widziałem po jego oczach jaki był sprytny i kłamliwy. Patrząc mu prosto w oczy powiedziałem do niego: «Nie jest dobrze być zbyt sprytnym. Wrona jest bardzo sprytnym ptakiem, ale zjada odchody innych i umiera.» Zobaczyłem także, że był on biedny i nie wiodło mu się za dobrze. Oniemiała ze zdziwienia matka Dźadu zapytała mnie: «Baba (ojcze) skąd wiesz to wszystko, że on nie ma nic?» Dowiedziałem się tego patrząc na jego twarz.”

Przybywa Narajan. Siada na podłodze.

Śri Ramakryszna (do Prijanatha): „Więc, twój Hari jest porządnym człowiekiem.”

Prijanath: „On jest w porządku, ale nie szczególnie dobry. Ma dziecinną naturę.”

Narajan: „Zwraca się do swej żony jak do matki.”

Śri Ramakryszna: „Jak to możliwe? Nawet ja tego nie mogę! Nazywa żonę matką! (Do Prijanatha) Wiesz, on jest bardzo spokojnym chłopcem. I jego umysł jest skierowany ku Bogu.”

Teraz Thakur przechodzi na inne tematy rozmowy.

„Wiecie co powiedział Hem? Powiedział do Baburama, że jedynie Bóg jest Rzeczywistością, a wszystko inne jest iluzją. (Wszyscy się śmieją.) Nie bracie, on to powiedział z przekonaniem. Powiedział mi, że zabierze mnie do domu by śpiewać pieśni religijne. Ale nie zabrał. Później powiedział: «Jeśli wezmę bęben i talerze, co powiedzą ludzie?» Przestraszył się, że ludzie mogą pomyśleć że jest szalony.”

Kobiety Ghoszpara które patrzą na Haripada jako Gopala² – nieprzywiązanie od wieku młodzieńczego i kobiety

„Haripada dostał się pod wpływ kobiety Ghoszpara, która nie zostawia go samego. Powiedział: «Sadza mnie ona na kolanie i karmi jakbym był Gopalą.» Ostrzegłem go, że takie synowskie podejście sprowadza upadek.”

„Wiesz, nawet jeśli osiągniesz Bhagawana powinieneś trzymać się z dala od kobiet. A odwiedzanie kobiet o złych motywach i bycie przez nie karmionym jest ekstremalnie szkodliwe. Okradają cię one z duchowości.”

„Możesz chronić swą miłość do Boga tylko będąc bardzo ostrożnym. Bhawanath, Rakhal i inni ugotowali kiedyś swoje własne jedzenie. Zaczęli je właśnie jeść gdy przyszedł baul³ i usiadł z nimi mówiąc, że chciałby także zjeść. Powiedziałem: «Nie ma wystarczająco jedzenia, ale jeśli coś zostanie zatrzymamy to dla ciebie.» To go rozgniewało i odszedł. W czasie święta Widźaja ludzie pozwalają każdemu żywić się ich własnymi rękami. To nie jest w porządku. Musisz jeść z rąk czystego wielbiciela.”

„Musicie być bardzo ostrożni w stosunku od kobiet. Nie słuchajcie ich gdy okazują wam swą Gopala bhawa (matczyne podejście w stosunku do chłopca). Jest takie przysłowie: «Kobieta może pożreć nawet trzy światy.» Gdy kobiety widzą atrakcyjnych młodych mężczyzn, zastawiają na nich różne rodzaje pułapek. I to nazywają one swą Gopala bhawa!”

„Ci, którzy czuli nieprzywiązanie od młodości, ci, którzy wędrują tęskniąc za Bhagawanem, ci, którzy nie weszli w życie rodzinne, zaprawdę należą do osobnej klasy. Są oni czystą arystokracją. W ich głębokim nieprzywiązaniu pozostają pięćdziesiąt kubitów od kobiety, aby te nie przyniosły zmiany w ich podejściu. Jeśli jednak wpadną w uścisk kobiety, nie pozostaną dłużej niebiesko–krwiści. Ich nastawienie zmienia się i schodzą na niższy poziom duchowości. Ci, którzy mają właściwe nieprzywiązanie od młodego wieku należą do wyższego duchowego ideału («siedziby»). Mają oni ekstremalnie czyste podejście. Nigdy nie pozwalają, by dotknęła ich najmniejsza plama.”

Jak pokonać zmysły – praktyka sadhany w podejściu kobiety

„Jak można pokonać zmysły? Trzeba przyjąć podejście kobiety. Przez długi czas miałem podejście służebnicy Boga. Ubierałem się jak kobieta i nosiłem biżuterię i chustę na głowie. Wykonywałem arati z zakrytą głową. Gdybym tego nie uczynił, jak miałbym utrzymać przy sobie żonę przez osiem miesięcy? Oboje byliśmy służącymi Boskiej Matki!”

„Nie mogłem powiedzieć, że byłem mężczyzną. Pewnego dnia byłem w ekstatycznym stanie gdy ona [Święta Matka] zapytała mnie: «Jak o mnie myślisz?» Odpowiedziałem: «Jak o Wszechbłogiej Matce».”

„Jest taka sekta, która wierzy, że ktokolwiek ma piersi jak kobieta jest kobietą. Ardźuna i Kryszna nie mieli kobiecych piersi. Wiecie w jakim podejściu jest wielbiony Śiwa? Wielbienie Śiwalinga (symbolu Śiwa) jest wielbieniem genitaliów Matki i Ojca.⁴ Gdy wielbiciel to wielbi, modli się: «Boże, proszę spraw, abym się więcej nie odrodził. Abym nie musiał więcej przechodzić przez łono matki po zjednoczeniu się nasienia i krwi.”

Rozdział Drugi

Sadhana w towarzystwie kobiet – Śri Ramakryszna zabrania jej wciąż na nowo

Śri Ramakryszna mówi o kobiecym podejściu. Są tam Prija Mukherdźi, M. i jeszcze jacyś inni wielbiciele. W międzyczasie przychodzi opiekun rodziny Tagore z kilkoma chłopcami z rodziny Dewendra Nath Tagore.

Śri Ramakryszna (do wielbicieli): „Śri Kryszna miał pawie pióro na głowie. Pióro niesie symbol kobiecej płci. Oznacza to, że Śri Kryszna nosi Prakryti⁵ na swej głowie.”

„Gdy Kryszna zatańczył z gopi, przyjął podejście kobiety (prakryti). To dlatego jest ubrany jak kobieta w czasie rasa.⁶ Tylko gdy przyjmie się podejście kobiety można uczestniczyć w rasa i cieszyć się towarzystwem kobiet. Jednakże sadhaka (praktykant) musi być bardzo ostrożny. Powinien pozostać z dala od kobiet. Nie powinien się spotykać często nawet z kobietą o wielkim oddaniu. Gdy wspinasz się na dach, nie możesz się chwiać. Jeśli jesteś niestabilny, istnieje niebezpieczeństwo upadku. Słabi powinni trzymać się podparcia gdy się wspinają.”

„Ale jest inaczej w stanie siddha (człowieka doskonałego duchowo). Nie ma niebezpieczeństwa po tym, gdy osiągnęło się wizję Bhagawana. Człowiek staje się nieustraszony w wielkim stopniu. Gdy raz osiągnąłeś dach, osiągnąłeś cel; możesz tam tańczyć. Ale nie możesz tańczyć na schodach. A ten, który wspiął się na dach, nie musi dłużej wyrzekać się tego, czego wyrzekał się wcześniej. Dach jest zrobiony z cegieł, wapna i pyłu ceglanego; schody są zrobione z tego samego materiału. Po wizji Bhagawana, urzeczywistnia się to, że ciało kobiety co do którego musiał być bardzo ostrożny jest ciałem Bhagawati (Matki Wszechświata). Dlatego wielbi ją jako Matkę i nie ma w tym zbyt dużego ryzyka upadku.”

„Nie można zapominać, że gdy raz się dotknęło punktu (w grze w chowanego), można czynić cokolwiek się chce.”

Joga i dhjana (medytacja) i Śri Ramakryszna – patrzenie na zewnątrz i do wewnątrz

„Gdy umysł człowieka jest skierowany na zewnątrz, widzi on fizyczność i jego umysł przebywa w annamaja kośa. Następnie jest ciało subtelne. Gdy umysł funkcjonuje w ciele subtelnym, spoczywa w manomaja kośa i widźnanamaja kośa. Następnie jest ciało karana (przyczynowe). Gdy umysł idzie do ciała przyczynowego, jest tylko błogość – umysł przebywa w anandamaja kośa. Jest to tym samym co półświadomy stan Ćaitanja Dewa.”

„Następnie umysł zostaje wchłonięty – znika – w Mahakarana (Wielkiej Przyczynie). Gdy umysł znika, nic o nim więcej nie wiadomo. To jest najgłębszy stan, którego doświadczył Ćaitanja Dewa.”

„Wiecie jaki jest najgłębszy stan? Śri Dajananda powiedział: «Wejdź do wewnętrznego apartamentu i zamknij drzwi!» Ale nie każdy może wejść do wewnętrznego apartamentu.”

„Porównywałem to z płomieniem lampy. Myślałem o czerwonym kolorze płomienia, że ma taki kolor gdy jest fizyczny, zgrubny. O białej wewnętrznej części myślałem, jak o subtelnej. A najgłębszą część nazwałem karana (ciałem ekstazy).”

„Są oznaki tego, że ktoś medytuje poprawnie. Jednym ze znaków jest to, że ptak usiądzie na twojej głowie myśląc, że jesteś nieruchomym obiektem.”

Historia z jego przeszłości – pierwsze spotkanie z Keśabem w 1864 roku, Keśab w medytacji – można także medytować z otwartymi oczami

„Pierwszy raz zobaczyłem Keśaba w Adi (Brahmo) Samadź. Kilka osób siedziało na podium. Keśab był pośrodku. Był nieruchomy, jak kloc drewna. Powiedziałem do Mathur Babu: «Spójrz na ten spławik. Ryba połknęła przynętę.» Z powodu mocy medytacji osiągnął wszystko to czego pragnął (imię, sławę i tak dalej) przez łaskę Boga.”

„Można także medytować z otwartymi oczami. I jest to także możliwe w czasie rozmowy. Wyobraź sobie bolesny ból zęba!”

Opiekun z domu Tagore: „Tak panie, znam to całkiem dobrze.” (Śmiech.)

Śri Ramakryszna (śmiejąc się): „Gdy masz ból zęba wtedy czynisz wszystkie swoje obowiązki, ale umysł pozostaje przywiązany do bólu. W podobny sposób możesz medytować z otwartymi oczami – i także w czasie rozmowy.”

Opiekun: „Imię Boga jest zbawicielem upadłych, więc czuję się zapewniony. On jest współczujący.”

Historia z jego przeszłości – rozmowa z Sikhami i Krysznadasem

Śri Ramakryszna: „Sikhowie także powiedzieli, że Bóg jest miłosierny. Zapytałem ich: «W jaki sposób jest miłosierny?» Odpowiedzieli: «Jak to, Maharadź, Bóg nas stworzył jako istoty ludzkie. On dostarcza nam wszystkiego i chroni nas przed niebezpieczeństwami na każdym kroku.» Zapytałem ponownie: «Czemu jest On wspaniały dlatego, że nas stworzył, wychował i także nas żywi? Jeśli masz syna, czy ludzie z Wamanpara⁷ będą się nim zajmować?»”

Opiekun: „Panie, niektórym ludziom szybko powiodło się w duchowości, a innym nie. Jak możesz to wytłumaczyć?”

Nieprzywiązanie Lala Babu⁸ i Rani Bhawani – sattwa guna wynika z samskar⁹

Śri Ramakryszna: „Wiesz, człowiek odnosi sukces duchowo na wielką skalę w rezultacie samskar z poprzedniego życia. Ale ludzie myślą, że dzieje się to nagle.”

„Ktoś wypił butelkę wina o poranku. Zaczął się zataczać i zachowywać jak szaleniec. Ludzie byli zdziwieni, że butelka wina mogła go tak bardzo upić. Wtedy ktoś powiedział: «Pozwólcie, że wam wyjaśnię, on pił całą noc.»”

„Hanuman podpalił złote miasto Lanka. Ludzie byli zdumieni, że małpa jest w stanie spalić całe miasto. Ale później powiedzieli, że to westchnienie Sity i gniew Ramy spaliły wszystko.”

„Spójrzcie także na Lala Babu, bardzo zamożnego człowieka. Jeśli ktoś nie ma dobrych samskar z poprzedniego życia, czy może mieć takie nieprzywiązanie jak Lala Babu? A Rani Bhawani! Chociaż jest kobietą, posiadła taką duchową wiedzę i miłość do Boga!”

Radźas w Krysznadasie – czynienie dobra dla świata

„W ostatnich narodzinach człowiek jest obdarzony sattwa guną¹⁰ i jego umysł jest przywiązany do Bhagawana. Człowiek czuję głęboką tęsknotę za nim a umysł odrzuca światowe doświadczenia.”

„Przyszedł tu Krysznadas Pal. Zobaczyłem, że ma w sobie wyraźny radźas.¹¹ Ponieważ był Hindusem, ściągnął buty na zewnątrz. Po krótkiej rozmowie z nim zobaczyłem, że nie ma w nim zbyt wiele substancji. Zapytałem go jak myśli, co jest obowiązkiem człowieka. Odpowiedział: «Czynienie dobra dla świata.» Zapytałem: «Kim jesteś, że możesz czynić dobro dla świata? Czy ten świat jest tak mały, że możesz czynić dla niego dobro?»”

Thakur jest przepełniony radością widząc Narajana. Każe mu usiąść obok siebie na mniejszym łóżku i poklepuje go z uczuciem. Daje mu słodycze do jedzenia i mówi z miłością: „Czy chcesz trochę wody?” Narajan jest studentem w szkole M. W domu bito go za odwiedzanie Thakura. Thakur mówi do niego czule z uśmiechem: „Załóż na siebie długą skórzaną kurtkę. Wtedy nie poczujesz uderzeń.”

Thakur mówi do Hariśa: „Chciałbym zapalić fajkę wodną.”

Thakur znów i na nowo zakazuje duchowej praktyki z kobietami jak w Ghoszpara

I wtedy zwracając się do Narajana mówi: „Adoptowana matka Haripada tu przyszła. Ostrzegłem przed nią Haripada. Należy ona do sekty Ghoszpara. Zapytałem ją: «Czy znalazłaś już swojego wspierającego [mężczyznę]?» Odpowiedziała: «Tak, tego i tego Ćakrawarti.»”

Śri Ramakryszna (do M.): „Och! Nilkantha przyszedł tamtego dnia. W jakim on był duchowym nastroju! Powiedział, że chciałby znów przyjść i pośpiewać. Dzisiaj tam tańczą. Proszę idź tam i zobacz. (Do Ramlala) Nie ma oleju. (Wskazując na pojemnik) Nie, nie ma oleju w pojemniku.”

Rozdział Trzeci

Jedność Purusza i Prakriti – kim byli Radha i Kryszna? Adjaśakti – Wedantawagiś, Dajananda Saraswati, Pułkownik Olcott, Surendra i Narajan

Śri Ramakryszna spaceruje teraz tam i z powrotem – od wnętrza pokoju do południowej werandy. Następnie idzie do zachodniej, półkolistej werandy by rzucić okiem na Ganges.

Efekt dobrego i złego środowiska: obrazy, drzewa i młodzi chłopcy

Po chwili siada na mniejszym łóżku. Jest trzecia godzina. Wielbiciele przychodzą i ponownie siadają na podłodze. Thakur siedzi w milczeniu na mniejszym łóżku. Od czasu do czasu rzuca spojrzenia na ścianę pokoju, gdzie wisi kilka obrazków. Na prawo jest obraz Bogini Wipani (Saraswati), a bliżej obraz Nitai i Gaura śpiewających pieśni religijne z wielbicielami. Przed Thakurem znajdują się obrazy Dhruwa, Prahlada i obraz Matki Kali. Na prawo od niego na ścianie jest obraz Matki Radźaradźeśwari, a z tyłu na ścianie obraz Jezusa podnoszącego topiącego się Piotra. Niespodziewanie Thakur mówi do M.: „Zobacz, dobrze jest mieć powieszone w pokoju obrazki sadhu i sannjasinów. Gdy budzisz się o poranku, dobrze jest widzieć twarze sadhu i sannjasinów zamiast innych ludzi. Trzymanie na ścianie angielskich obrazków – obrazów bogaczy, króla, królowej, księcia lub europejskiej pary spacerującej razem sprawia, że wzrasta radźas.”

„Towarzystwo w jakim przestajesz tworzy twój charakter. To dlatego nawet obrazki wpływają na ciebie. W końcu, pierzaste ptaki trzymają się razem! Paramahamsa trzyma przy sobie kilku chłopców. Pozwala on chłopcom w wieku pięciu, sześciu lat być blisko siebie. W stanie paramahamsy człowiek lubi towarzystwo dzieci. Dzieci nie są poddane trzem gunom – sattwa, radźas lub tamas.”

„Gdy widzisz drzewo, przypomina ci się pustelnia, w której ryszi praktykują wyrzeczenia.”

Do pokoju wchodzi brahmin z Sinthi. Pozdrawia Thakura. Studiował on Wedantę w Kaśi.

Śri Ramakryszna: „Jak się miewasz? Dużo czasu minęło od twej ostatniej wizyty.”

Pandit (uśmiechając się): „Obowiązki rodzinne, panie. I wiesz dobrze, że trudno znaleźć czas.”

Pandit siada i rozmawia z Thakurem.

Śri Ramakryszna: „Byłeś w Kaśi przez długi czas. Opowiedz mi co tam zobaczyłeś. Opowiedz mi coś o Dajanandzie.¹²

Pandit: „Spotkałem Dajanandę. Ty go także spotkałeś.”

Śri Ramakryszna: „Poszedłem go spotkać w ogrodzie na drugiej stronie Gangesu. Keśab Sen miał przyjść tamtego dnia i on bardzo chciał spotkać Keśaba – jak ptak ćatak chętny by wypić kilka kropel deszczu. On jest wspaniałym uczonym. Śmiał się z języka bengalskiego nazywając go Gauranga Bhasza (język Gaura). On wierzy w bogów, ale Keśab nie wierzył. Dajananda powiedział: «Bóg stworzył wiele rzeczy, czyż nie mógł także stworzyć bogów?» Ale wierzył także w bezforemnego Boga. Gdy Kapitan powtarzał imię Rama, Dajananda powiedział: «Mógłbyś równie dobrze powtarzać sandeś, sandeś.»”

Pandit: „Uczeni religijni prowadzili długie dyskusje z Dajanandą w Kaśi. Na końcu wszyscy z nich powstali przeciw niemu. Dyskusja urosła do takiego natężenia, że musiał uciekać aby się ocalić. Wszyscy z nich krzyczeli jednym głosem: «Gardzimy tym co powiedział Dajananda!»”

Śri Ramakryszna i Teozofia – czy Teozofowie z tęsknotą poszukują Boga?

(Pandit kontynuuje) „Spotkałem także Pułkownika Olcotta. Mówi on, że każdy jest wielką duszą. I że istnieją rejony księżyca, słońca i gwiazd – że subtelne ciało może wędrować do tych rejonów. Mówił o różnych rzeczach. Więc panie co myślisz o Teozofii?”

Śri Ramakryszna: „Bhakti jest jedyną potrzebną rzeczą – miłość do Boga. Czy oni (Teozofowie) poszukują bhakti? Jeśli tak to dobrze. Jeśli ich ideałem jest urzeczywistnienie Boga, to bardzo dobrze. Zwykła wiara w rejony księżycowe, słoneczne i gwiezdne oraz w wielkie dusze nie oznacza, że człowiek poszukuje Boga. Człowiek powinien czynić duchowe praktyki po to, aby zyskać bhakti do Jego lotosowych stóp; trzeba wzywać Boga z tęsknym sercem.”

Mówiąc to, Śri Ramakryszna zaczyna śpiewać pieśń Ramprasada.

Pieśń:

Jak możesz ty, o mój umyśle, poznać Boga, szukając po omacku jak pijak w ciemnym pokoju?
On może być uchwycony tylko przez ekstatyczną miłość; nie jest możliwym uchwycenie Go w inny sposób.
Wielki jogi obcuje z Bogiem od wieku do wieku aby osiągnąć ekstatyczną miłość.
Gdy tylko miłość powstaje, On przyciąga duszę tak, jak magnes przyciąga opiłki żelaza.

„Boga nie da się odnaleźć w żadnym tekście religijnym, w filozofii lub w Wedancie. Nie odnajdziesz Go dopóki nie jesteś bezsenny z tęsknoty za Nim.”

Pieśń:

Ani poprzez Wedy ani przez Tantry, ani przez sześć systemów filozofii nie możesz Go poznać.
On jest wprawny w błogości boskiej miłości i przebywa wewnątrz jako wieczysta radość.

„Musisz mieć głęboką tęsknotę za Bogiem. Posłuchaj tej piosenki.”

Czy każdy ma wizję Radhy? ¹³

Awatarowie także angażują się w sadhanę aby służyć jako przykłady dla ludzkości – urzeczywistnienie Boga jest możliwe tylko przez sadhanę

„Sadhana (duchowe praktyki) jest esencjonalna. Czy ktoś może ujrzeć Boga szybko, bez żadnego wysiłku?”

„Ktoś zapytał: «Czemu nie możemy mieć wizji Boga?» Odpowiedź na to pytanie przyszła do mego umysłu. «Jeśli chcesz złapać dużą rybę», powiedziałem, «musisz się do tego przygotować. Najpierw przygotuj przynętę i weź wędkę i żyłkę do ręki. Na zapach przynęty ryba przypłynie z głębokich wód. Ruch wody wskaże, że duża ryba nadpływa.»”

„Jeśli chcesz zjeść masło, w czym pomoże chodzenie w kółko i powtarzanie: «W mleku jest masło». Musisz ciężko pracować ubijając mleko aby uzyskać masło. Nie możesz mieć wizji Boga tylko przez powtarzanie, że Bóg istnieje. Musisz praktykować sadhanę.”

„Nawet Bhagawati (Matka Wszechświata) praktykowała pokutę siedząc na pięciu czaszkach by dać przykład ludzkości. Śri Kryszna był Samym Najwyższym Brahmanem. On także praktykował wyrzeczenia dla pouczenia ludzkości po tym gdy odnalazł Raghajantrę.”¹⁴

Radha jest w istocie Pierwotną Mocą i Prakryti – Purusza i Prakryti – Brahman i Jego Moc są nierozdzielne

„Śri Kryszna to Purusza¹⁵ a Radha to Prakryti.¹⁶ Ona jest Ćitśakti,¹⁷ Pierwotną Mocą. Radha jest Prakryti obdarzoną trzema gunami. Ona ucieleśnia jakości sattwa, radźas i tamas. To tak jak obieranie cebuli. Na początku skórka jest ciemno czerwona, potem jasno czerwona, a w środku jest biała. Wisznuickie pisma święte mówią o «Kam–Radha», «Prem–Radha» i «Nitja–Radha». Ćandrawali była «Kam–Radha», Śrimati (inne imię Radha) była «Prem–Radha» a Nanda miał wizję «Nitja–Radha» z Gopalem (dziecię Kryszna) ma swym kolanie.”¹⁸

„Ćitśakti i Brahman z Wedanty są identyczni – jak woda i jej mokrość. W chwili w której myślisz o mokrości wody, przypominasz sobie o wodzie. Weźmy na przykład węża i jego zygzakowaty ruch. W chwili, w której pomyślisz o wężowym ruchu, przypomina ci się wąż. Kiedy nazywam Go Brahmanem? Gdy jest On nieaktywny i nieprzywiązany do pracy. Człowiek może założyć ubrania, a jednak pozostaje tym samym człowiekiem którym był, gdy był nagi. Był nagi, teraz jest ubrany. Może znowu ściągnąć ubranie. Wąż ma w sobie jad, ale nie szkodzi on wężowi. Jest to trucizną tylko dla tego, kto został ukąszony przez węża. Sam Brahman jest nieprzywiązany do pracy.”

„Prakryti pokazuje swą wielkość tam, gdzie jest nazwa i forma. Sita powiedziała do Hanumana: «Drogie dziecko, ja sama jestem Ramą w jednej formie i Sitą w innej, ja sama jestem Indrą – a także Indrani w innej formie. Ja jestem Brahmą w jednej formie i Brahmani w innej. Podobnie ja jestem Rudrą w jednej formie a Rudrani w następnej.»¹⁹ Wszystkie imiona i formy są przejawieniem mocy Ćitśakti. W istocie, przejawia się sama wszędzie – w medytacji, a także w tym, który medytuje. Jak długo jestem świadomy, że medytuję, jestem pod Jej jurysdykcją. (Do M.) Musisz to wszystko uwewnętrznić. Musisz słuchać Wed i Puran i wykonywać to czego nauczają.”

(Do Pandita) „Dobrze jest przebywać z sadhu co jakiś czas. Człowiek zawsze cierpi od choroby światowości. Towarzystwo sadhu łagodzi ją w dużym stopniu.”

Pouczenie dla Wedantawagiśa: przebywaj z sadhu; nikt nie jest mój; podejście sługi

„Ja i moje! Dźnana (duchowa mądrość) jest wiarą: «O Panie, to Ty jesteś wszystkim. Tylko Ty jesteś mój własny. Poza tym, wszystko to – dom, rodzina, bliscy i drodzy, przyjaciele i cały wszechświat – wszyscy są Twoi. Zaprawdę, wszystko jest Twoje.» A adźnana (niewiedza) jest wierzeniem: «Ja czynię to wszystko; ja jestem czyniącym. To jest mój dom, moi synowie, moi przyjaciele i wszystkie światowe działania.»”

„Guru wyjaśniał swemu uczniowi, że tylko Bóg należał do niego i nikt inny w istocie nie należał. Uczeń powiedział: «Panie, moja matka i moja żona mają dla mnie tak dużo miłości. Jeśli mnie nie widzą, jest to dla nich jak ciemność. Och jak one mnie kochają!» Guru powiedział: «Jesteś w błędzie. Pozwól, że ci wyjaśnię, że nic z tego nie jest twoje. Weź ze sobą te tabletki. Połknij je kiedy wrócisz do domu i połóż się na ziemi. Ludzie pomyślą, że umarłeś, ale ty pozostaniesz świadomy zewnętrznego świata. Będziesz w stanie widzieć wszystko i słyszeć. Wtedy odwiedzę twój dom.»”

„Uczeń uczynił tak, jak mu polecono. Gdy tylko dotarł do domu, połknął tabletki i położył się na ziemi. Wyglądał na nieprzytomnego. Jego matka, jego żona i inni członkowie jego rodziny zaczęli płakać. Właśnie wtedy przyjechał jego guru przebrany za lekarza. Gdy mu powiedzieli dlaczego rozpaczają, odpowiedział: «Jest na to lekarstwo. Przywróci go do życia i sprawi, że się podniesie. Ale muszę wam powiedzieć, że moje lekarstwo musi być najpierw przyjęte przez jednego z jego bliskich, zanim zostanie podane jemu. Osoba, która je połknie umrze. Wszyscy tu jesteście: matka, żona i tak dalej. Jestem pewien, że jedno z was weźmie tabletkę i ocali młodego człowieka.»”

„Uczeń wszystko to słyszał. Najpierw medyk zapytał matkę, która zawodziła w żałobie. Powiedział: «Matko, nie musisz więcej zawodzić. Po prostu przyjmij to lekarstwo, a twój syn zostanie ocalony. Ale ty umrzesz.» Matka wzięła tabletki do swej dłoni i zaczęła nad tym myśleć. Po długiej refleksji zawołała: «Mój synu, mam innych synów i córki! Zastanawiam się co się z nimi stanie gdy umrę! Kto się nimi zaopiekuje i ich wyżywi?» Następnie lekarz wezwał żonę i dał jej lekarstwo. Żona także gorzko płakała. Wzięła lekarstwo do ręki. Usłyszała, że umrze jeśli je przyjmie. Ze łzami w oczach powiedziała: «Myślę, że on już spotkał swe przeznaczenie. Powiedz mi, co się stanie z moimi małymi dziećmi? Kto je ochroni? Jakże mogę przyjąć to lekarstwo?» Do tego czasu uczeń wydobrzał z efektów tabletek. Zrozumiał, że nikt tak na prawdę nie był jego. Natychmiast podniósł się i odszedł wraz ze swym guru. Guru powiedział do niego: «Nikt nie jest twój poza Bogiem.»”

„Więc właściwą rzeczą jest działać nad tym, co przywiązuje cię do Niego, co rozwija bhakti do Jego lotosowych stóp. Spójrz, ten świat jest efemeryczny. Nie ma w nim nic rzeczywistego.”

Żyjący w rodzinie nie może się wyrzec kompletnie – dźnana nie może wejść do wewnętrznych apartamentów, ale bhakti może

Pandit (uśmiechając się): „Panie, czuję całkowite nieprzywiązanie (wairagja) gdy przychodzę tu się z tobą spotkać. Czuję się jakbym odchodził i opuszczał świat.”

Śri Ramakryszna: „Nie, po co się wyrzekać? Wy ludzie powinniście wyrzec się świata mentalnie. Żyj w swej rodzinie w duchu nieprzywiązania.”

„Surendra przyniósł swoje łóżko zamierzając tu zostać od czasu do czasu. Przez jeden lub dwa dni przychodził i zostawał. Wtedy jego żona mu powiedziała: «Możesz iść kiedykolwiek chcesz w czasie dnia, ale w nocy nie możesz opuszczać domu.» Surendra był bezradny – nie mógł nocować poza domem!”

„I spójrz, daremnym jest tylko rozumować. Stań się bezsennym za Nim i naucz się Go kochać. Rozumowanie i dźnana są jak mężczyźni, którzy mogą wejść tylko do zewnętrznych pokojów. Ale bhakti jest jak kobieta, która może wejść do wewnętrznych apartamentów.”

„Musisz ustanowić specyficzny rodzaj relacji z Bogiem, aby Go osiągnąć. Sanaka i inni ryszi podtrzymywali podejście śanta (spokojne), podczas gdy Hanuman miał podejście dasa (sługi). Śridama, Sudama i pasterze z Bradźa mieli podejście sakhja (przyjaciela), zaś Jaśoda miała nastawienie watsalja (przyjacielskie) – wychowała Boga jak swego syna. Śrimati (Radha) miała podejście madhura (ukochanej).”

„O Boże! Ty jesteś Władcą, jam twym sługą. Ta bhawa jest podejściem dasa (sługi). To bardzo dobre nastawienie dla duchowego aspiranta.”

Pandit: „Tak panie.”

Rozdział Czwarty

Pouczenia dla Iśana – Bhakti Joga i Karma Joga – oznaki dźnany

Pandit z Sinthi wyszedł. Zmierzch szybko się zbliża. W Świątyni Kali rozpoczyna się muzyka do arati. Thakur kłania się przed obrazami bóstw. Siada na mniejszym łóżku pochłonięty jakąś myślą. Kilku wielbicieli znów przychodzi i siada na podłodze. W pokoju panuje cisza.

Minęła godzina gdy przyjeżdżają Iśan Mukherdźi i Kiśori. Pozdrawiają Thakura i zajmują miejsca. Iśan bardzo lubi rytuały takie jak puraśćarana ²⁰ opisane w świętych księgach. Jest Karma Joginem. Thakur zaczyna mówić.

Śri Ramakryszna: „Nie ma pożytku z powtarzania «Dźnana, dźnana». Są dwie oznaki osiągnięcia duchowej wiedzy. Jednym jest anuraga czyli miłość do Boga. Możesz rozumować i dyskutować, ale jeśli nie masz miłości do Boga ani oddania dla niego, jest to bezcelowe. Drugą oznaką jest przebudzenie mocy Kundalini. Jak długo Kundalini leży uśpiona, człowiek nie osiąga dźnana. Możesz czytać książkę po książce i rozumować nad nimi ale nie mieć nieustannego dążenia do Boga. To nie jest oznaka dźnany.”

„Gdy moc Kundalini się budzi, człowiek doświadcza bhawa [ekstaza], bhakti [oddanie i miłość dla Boga] i prema [intensywnej miłość do Boga]. To się nazywa Bhakti Joga.”

„Karma Joga jest ekstremalnie trudną ścieżką. Przez praktykowanie Karma Jogi zyskuje się tajemne moce – moc czynienia cudów.”

Iśan: „Zamierzam się spotkać z Hazra Mahaśaj.”

Thakur pozostaje milczący. Po chwili Iśan wraca do pokoju w towarzystwie Hazry. Thakur ciągle siedzi w milczeniu. Po chwili Hazra mówi do Iśana: „Chodźmy. On będzie medytował.” Oboje Iśan i Hazra wychodzą.

Thakur wciąż siedzi w milczeniu. Za chwilę zaczyna medytować. Liczy dźapa na swych palcach, a następnie dotyka opuszkami czubka swej głowy, potem czoła, potem gardła, potem serca i na końcu swego pępka.

Czy medytuje on nad Pierwotną mocą przez sześć duchowych centrów? Czy to jest komunia z Bogiem o której mówi Śiwa Samhita i inne święte teksty?

Rozdział Piąty

Ścieżka niwrytti²¹ – karma odpada po urzeczywistnieniu Boga – pouczenia dla Iśana: powstań i przebudź się – ścieżka Karma Jogi jest ekstremalnie trudna

Iśan idzie do Świątyni Kali z Hazrą. Thakur medytował. Jest około 19.30. Właśnie wtedy przychodzi Adhar.

Po chwili Thakur idzie po darśan ²² Matki Kali. Po Jej darśanie podnosi trochę kwiatów ofiarowanych do stóp bóstwa i przykłada je do swego czoła. Następnie składa pokłon Matce, chodzi dookoła Niej i wachluje ją za pomocą ćamara.²³ Jest wypełniony boskim uczuciem. Wychodząc z kaplicy widzi Iśana wykonującego sandhja przy pomocy kośakuśi.²⁴

Śri Ramakryszna (do Iśana): „Ciągle tu jesteś? Wykonywałeś wieczorne wielbienie? Posłuchaj piosenki.”

Wypełniony boskim uczuciem Śri Ramakryszna siada koło Iśana i zaczyna śpiewać słodkim głosem:

Jaka potrzeba jest chodzenia do Gangesu, Prabhas, Kaśi, Kanći, jeśli usta mogą wzywać „Kali, Kali” gdy me życie upływa?
Ten kto wzywa Kali we wszystkich trzech sandhjach ²⁵ nie potrzebuje codziennego wielbienia rytualnego.
Wielbienie samo podąża za jego krokami ale nigdy nie może go wyprzedzić.
Dobroczynność, dobro i śluby dłużej do niego nie przemawiają.
Dla Madana, poety, wszelkie wielbienie oznacza czerwone stopy Błogiej Matki.
Któż może poznać jakości świętego imienia Kali,
Którego chwały śpiewane są przez Boga bogów, Samego Mahadewa?

„Jak długo trzeba wykonywać wieczorne wielbienie i inne rytuały? Tak długo jak długo nie rozwinie się bhakti do Jego lotosowych stóp, tak długo jak długo oczy nie wypełniają się łzami w czasie powtarzania Jego imienia i jak długo włosy na ciele nie stoją na końcówkach.”

„Mówi Ramprasad: Znając prawdę, że Kali jest Najwyższym Brahmanem, pokłoniłem się tak przez bhakti jak i zbawieniem i odrzuciłem wszelkie idee na temat tego czym są dharma i adharma.”

„Kwiat odpada gdy tylko pojawi się owoc. Gdy człowiek rozwija bhakti, gdy człowiek osiąga Boga, sandhja i inne rytuały odpadają.”

„Gdy synowa w domu jest w ciąży, teściowa stopniowo uwalnia ją od pracy. Gdy ona była w ciąży przez dziewięć miesięcy, jej teściowa wcale nie pozwalała jej pracować. Gdy niemowlę się rodzi, matka jest tylko przy nim, biorąc je na swe kolano. Nie czyni żadnej innej pracy. Podobnie gdy ktoś osiągnął Boga, porzuca rytuały takie jak sandhja.”

„Grając spokojnie na bębnie w wolnym tempie nie możesz osiągnąć zbyt wiele. Potrzebne jest głębokie nieprzywiązanie (wairagja). Rozciąganie roku na czternaście miesięcy jest bezcelowe. Wydaje się, że nie masz silnej determinacji, postanowienia. Jesteś jak zmiażdżony ryż zanurzony w mleku. Zakasaj rękawy!”

„To dlatego nie lubię pieśni: «Przypnij się do Hari, o Bracie. Wcześniej lub później osiągniesz sukces.» Nie lubię tego «wcześniej lub później osiągniesz sukces». Chcę głębokiego nieprzywiązania. To samo mówię do Hazry.”

Śri Ramakryszna i zasada jogi – „pożądanie i chciwość” są przeszkodą ku jodze

„Pytasz mnie czemu nie rozwinąłeś głębokiego nieprzywiązania. Jest ku temu powód. Masz silne pragnienie przyjemności zmysłowych, twój umysł jest wypełniony przez prawrytti.²⁶ Mówię to samo do Hazry. Na wsi zanim spuszczą wodę na pola, robią błotniste brzegi ze wszystkich czterech stron, aby woda nie uciekła. Są to błotne brzegi, ale mają ujścia wody tu i tam. Są tam dziury. Woda zostaje z pełną siła wprowadzona na pole, ale ucieka przez dziury. Nasze pragnienia są jak te dziury, te ujścia. Możesz praktykować dźapa (powtarzanie imienia Boga) i wyrzeczenia, ale w tle umysłu masz pragnienia przyjemności zmysłowych. Przez ujścia pragnienia wszystko wycieka.”

„Człowiek łapie rybę do bambusowej pułapki. Normalnie bambus jest prosty, ale gdy zostaje przygięty ku ziemi, działa jak pułapka na ryby. Pragnienie przyjemności zmysłowych jest rybą, więc umysł pozostaje przygięty do ziemi. Jeśli nie ma pragnienia, umysł naturalnie skierowany jest ku górze, w stronę Boga.”

„Wiesz jak to jest? Jak igły na wadze. Z powodu wagi «pożądania i chciwości» górna igła nie równa się z dolną igłą. Dlatego człowiek zbacza ze ścieżki jogi. Czy nie widziałeś płomienia lampy? Migocze on tylko przez podmuch wiatru. Stan jogi jest jak płomień lampy gdy nie ma wiatru.”

„Nasz umysł jest rozprzestrzeniony w różnych kierunkach. Jego część dotarła do Dakka, część do Delhi, a inna część do Coochbehar. Musisz zebrać umysł i skoncentrować go do punktu. Jeśli chcesz ubranie warte 16 annas,²⁷ musisz zapłacić sprzedawcy tę sumę. Nawet jeśli istnieje niewielka przeszkoda, joga nie jest możliwa. Jeśli drut telegrafu jest przerwany, jakkolwiek niewielka może by ta przerwa, nie przekaże on twej wiadomości.”

Trailokja i moc wiary – praca bez oczekiwania na zapłatę – zmuś się do powiedzenia: Ty jesteś mą Matką

„Prowadzisz życie w rodzinie. Jaka w tym jest szkoda? Ale trzeba oddać owoc działań całkowicie Bogu. Nie można oczekiwać na jakąkolwiek zapłatę.”

„Nawet pomimo tego, faktem jest, że pragnienia bhakti nie można liczyć jako pragnienia. W porządku jest pragnąć bhakti i modlić się o to.”

„Musisz zatrudnić tamas bhakti. Musisz zmusić Matkę.”

Sprawa sądowa pomiędzy Matką a synem powinna nabrać wielkiego pędu, mówi Ramprasad.
Ukoję się dopiero wtedy, kiedy Matka, wybaczywszy mi, weźmie mnie w Swe ramiona.

Trailokja powiedział kiedyś: „Ponieważ przyjąłem narodziny w jej rodzinie, mam prawo do jej posiadłości.”

Mówię, że masz swą własną Matkę. Ona nie jest sztuczną Matką, Ona nie jest nawet boską matką. Kogo możesz zmusić, jeśli nie Ją? Powiedz po prostu:

Matko, czy jestem przedwcześnie narodzonym dzieckiem o słabej budowie? Nie boję się Twoich czerwonych, złych oczu!
Tym razem założę sprawę w sądzie Śrinatha (Śiwy) i zostanę wynagrodzony dekretem tylko przy jednym punkcie.

„Ona jest twoją własną Matką. Zmuś Ją! Jeśli jesteś częścią kogoś, jesteś także przyciągany przez niego. Ponieważ jestem częścią Boskiej Matki, Ona mnie przyciąga. Ten kto jest szczerym wielbicielem Śiwa otrzymuje część Śiwa. Niektóre cechy Śiwa wchodzą do niego. Ten, kto jest szczerym Wisznuitą jest obdarzony niektórymi elementami Narajana. Poza tym, nie masz teraz światowych obowiązków. Udaj się medytować na kilka dni. Widziałeś, że nie ma prawdziwej substancji w świecie.”

Thakur śpiewa swym słodkim, melodyjnym głosem:

O mój umyśle, tylko pomyśl nad tym. Nikt na prawdę nie należy do nikogo w tym świecie. W świecie jest tylko próżna iluzja.
Nie zapomnij o Dakszinie²⁸ Matce Kali dając się złapać w Jej maja.
Tylko przez dwa lub trzy dni ci ludzie zwą cię władcą, panem.
Przestaną nazywać cię mistrzem, gdy przybędzie Mistrz w formie śmierci.
Tylko to przemyśl. Czy twoi przyjaciele i krewni towarzyszą ci kiedy umierasz?
Ta ukochana twoja żona spryska cię wodą z Gangesu aby uniknąć zła.

Arbitraż, przywództwo, pragnienie budowania szpitali i ambulatoriów, pragnienie zyskania sławy i edukacji – wszystkie te naznaczają wczesne etapy życia – urzeczywistnienie Boga po porzuceniu smoczka

„Co robisz jako lider, rozjemca i podobne? Słyszę, że wybrali cię jako swego arbitra aby uspokoić dyskusje i kłótnie. Czyniłeś to przez długi czas. Niech ci, których to obchodzi to czynią. Poświęcaj teraz coraz więcej umysłu lotosowym stopom Boga. Mówią: „Rawana umarł w Lance podczas gdy Behula wypłakiwała swe serce!»”²⁹

“To samo powiedział Śambhu. Powiedział: «Założę szpitale i ambulatoria». Był wielbicielem. Powiedziałem do niego: «Czy zapytasz Bhagawana o szpitale i ambulatoria gdy będziesz miał Jego wizję?»”

“Keśab Sen zapytał mnie: «Dlaczego nie mogę widzieć Boga?» Odpowiedziałem: «Jesteś zajęty rozgłosem i sławą, uczonością i tak dalej. Dlatego nie możesz Go zobaczyć.» Tak długo jak dziecko ssie smoczek, matka nie przyjdzie do niego. Po jakimś czasie niemowlę odrzuca smoczek i zaczyna głośno płakać. Matka ściąga wtedy ryż z ognia i do niego idzie.”

„Jesteś zaangażowany w rozjemstwo. Matka mówi do Siebie: «Mój syn ma się dobrze jako lider. Niech się cieszy sobą.»”

Przez cały czas Iśan trzyma stopy Thakura. Mówi do niego pokornie, ciągle trzymając stopy: „Nie jest tak, że robię to wszystko celowo.”

Mahamaja u korzenia wszystkich pragnień – to dlatego człowiek czyni karmakanda ³⁰

Śri Ramakryszna: „Wiem, że to jest grą Matki. Jej zabawą w istocie! Mahamaja chce utrzymać wszystkich przywiązanych do świata. Wiesz jak to jest? «Wiele łódek pływa po oceanie świata. Jakże wiele z nich tonie!» Znów: «Z setek tysięcy latawców, tylko jeden lub dwa mają sznurki przecięte i w ten sposób są uwolnione; och, jak Ty wtedy klaszczesz w Swoje ręce!» Podobnie, z miliona ludzi tylko jeden lub dwóch osiąga wyzwolenie. Cała reszta pozostaje związana przez wolę Matki.”

„Czy nie bawiliście się nigdy w chowanego? Wolą wielkiej damy (szukającego) jest to, że gra powinna się toczyć. Jeśli wszyscy dotknęliby wielkiej damy (szukającego) gra nie mogłaby się toczyć. Więc wielka dama nie chce, aby ktokolwiek ją dotknął.”

„Spójrzcie, w wielkich sklepach wielkie worki ryżu są umieszczone aż po dach. Poza ryżem przechowują tam także groch. Aby ochronić je przed myszami, sklepikarz wkłada trochę słodkiego dmuchanego ryżu do słomianego kosza. Smakuje on słodko i ma własny zapach, więc myszy zajmują się jedzeniem z kosza, nie wiedząc o wielkich workach. Podobnie człowiek jest oczarowany przez «pożądanie i chciwość» i nie szuka Boga.”

Rozdział Szósty

Śri Ramakryszna nie ma innego pragnienia niż oddanie Bogu

Śri Ramakryszna: „Rama powiedział do Narady, «Proszę, proś o dar.» Narada powiedział, «Rama, nie ma nic czego pragnę. O jaki dar mogę poprosić? Ale jeśli chcesz mi dać dar, proszę, spraw abym miał czystą miłość do twych lotosowych stóp. I żebym nigdy więcej nie został omamiony przez twą oczarowującą świat maja.» Rama powiedział: „Narada, proś o jakiś inny dar.» Narada ponownie powiedział: „Nie Rama! Nie chcę nic innego. Spraw tylko abym miał czystą miłość do twych lotosowych stóp.”

„Modliłem się do Boskiej Matki mówiąc:

Matko, nie proszę cię o światowy szacunek
Nie proszę cię o osiem tajemnych mocy, Matko.
O Matko, nie chcę setki mocy!
Ani nie proszę o wygody stworzenia, Matko.
Obdarz mnie tylko, o Matko, czystą miłością do Twych lotosowych stóp.”

„Adhjatma (Ramajana) mówi tak: Lakszmana zapytał Rama: «Rama, żyjesz w tylu bhawa (duchowych stanach) i aspektach. Na którym aspektem powinienem medytować? Rama powiedział: «Bracie, wiedz to z pewnością, że gdziekolwiek znajdziesz urdźita (ekstatyczne, głębokie) bhakti, jestem tam obecny.” W urdźita bhakti człowiek śmieje się, płacze i śpiewa. Jeśli widzisz takie bhakti rozwinięte w osobie, wiedz to z pewnością, że Bóg się w niej przejawił. Ćaitanja Dewa osiągnął ten stan.”

Wielbiciele słuchają Thakura niemi ze zdziwienia. Słuchają tych wszystkich słów, jakby były on niebiańską wiadomością z góry. Niektórzy z nich mówią do siebie: „Śri Ramakryszna mówi: «Człowiek śmieje się, płacze i śpiewa w ekstatycznej miłości.» Ale nie tylko Ćaitanja Dewa osiągnął ten stan. Thakur także ma ten sam stan. Czy to więc oznacza, że Bóg Sam zamanifestował się tutaj w tym miejscu?”

Thakur kontynuuje wylewanie swych nektarowych słów – słów związanych ze ścieżką niwrytti.³¹ Kontynuuje mówienie tego, co mówił do Iśana głębokim, poważnym głosem.

Iśan musi być świadomym pochlebców – Śri Ramakryszna i czynienie dobra dla świata

Śri Ramakryszna (do Iśana): „Nie pozwól, żeby pochlebstwa cię zmyliły. Pochlebstwa zbierają się wokół światowego człowieka.”

„Sępy gromadzą się tam, gdzie znajdą ścierwo zdechłej krowy.”

Światowcy uczą przestrzegania rytuałów, ale wyrzekający się wszystkiego uczą kontemplacji lotosowych stóp Boga

„Nie ma prawdziwej substancji w światowych ludziach. Są oni jak kupa krowiego łajna. Pochlebcy przychodzą do nich i mówią: «Jesteś taki szczodrobliwy i mądry. Jesteś taki pobożny.» To są nie tylko słowa, ale atakujące ich bambusowe kije. Jakież szaleństwo! Tak wielu żyjących w rodzinie przebywa w towarzystwie brahminów i panditów dzień i w nocy tylko po to, by słuchać ich pochlebstw!”

„Światowi ludzie są niewolnikami tych trzech rzeczy: Są niewolnikami swoich żon, pieniędzy i swych panów. Jaką prawdziwą substancję mają w sobie? Pewien człowiek, którego imienia nie podamm, zarabia osiemset rupii na miesiąc. Ale jest on niewolnikiem swej żony. Podnosi się kiedy ona każe mu się podnieść i siada na jej polecenie.”

„Jaki pożytek jest z bycia liderem lub arbitrem? Zaangażowałeś się w wystarczająco dużo działań dobroczynnych i pracę społeczną. Zupełnie inną klasą są ludzie, którzy angażują się w takie działania. Czas na ciebie, abyś oddał swój umysł lotosowym stopom Boga. Osiągając Go, nic nie pozostaje do osiągnięcia. Bóg jest pierwszy. Akty dobroczynności, praca społeczna, czynienie dobra dla świata, wyzwalanie ludzkości – wszystko to jest na drugim miejscu. Po co się o to martwić?”

„Rawana umarł w Lanka w czasie gdy Behula wypłakiwała swe serce!”³²

„Tak samo jest z tobą. Byłoby dobrze gdyby osoba wyrzeczona wszystkiego przekazała ci duchowe instrukcje. Ale nie byłoby dobrym przyjęcie rady światowego człowieka, czy będzie on brahminem, panditem czy kimkolwiek innym.”

Iśan bądź pijany – to jest pouczenie od Matki

„Bądź upojony! Bądź szalony w ekstatycznej miłości Boga! Niech ludzie mówią, że Iśan oszalał i nie może teraz wykonywać swoich obowiązków. Gdy staniesz się w ten sposób upojony, nie przyjdą do ciebie po prowadzenie lub rozjemstwo. Odrzuć swoje kośakuśi (naczynie do wielbienia rytualnego). Żyj zgodnie ze swym imieniem Iśan (przejawienie Śiwa).”

Iśan: „O Matko, uczyń mnie szalonym od Twej miłości. Jakąż mam potrzebę wiedzy lub rozumowania?”

Śri Ramakryszna: „Szaleństwo, bo co innego? Śiwanath powiedział: «Zbyt dużo kontemplacji sprawia, że człowiek traci głowę.» Odpowiedziałem: «Co masz na myśli? Czy ktokolwiek kiedykolwiek może stać się nieświadomym myśląc o Świadomości? On jest naturą Wieczności, Czystości i Świadomości, przez którego moc postrzegania człowiek postrzega wszystko i przez którego Świadomość wszystko jest świadome.» Powiedział on, że przydarzyło się to panu Kirni – zbyt dużo kontemplacji uczyniło go szalonym. To jest możliwe, gdyż ci ludzie przebywają w materialistycznych sprawach. Wers w piosence mówi: «Takie myśli wypełniły ciało i przepędziły dźnanę.» Dźnana o której się tu mówi oznacza wiedzę zewnętrzną.”

Z dłońmi dotykającymi stóp Śri Ramakryszna, Iśan siedzi tam słuchając wszystkich jego słów. Co jakiś czas rzuca swe spojrzenie na kamienny posąg Kali pośrodku świątyni. W świetle ziemskich lamp Matka zdaje się uśmiechać, przejawiając się wewnątrz posągu. Wydaje się być szczęśliwa słysząc podobną do wedyjskich mantrę Śri Ramakryszna w fizycznej formie.

Iśan (do Śri Ramakryszna): „Wszystko co powiedziałeś swoimi świętymi ustami pochodzi stamtąd.”

Śri Ramakryszna: „Jestem instrumentem, Ona jest Bytem, który używa instrumentu; jestem domem, a Ona mieszkańcem; jestem pojazdem, a Ona jest woźnicą; poruszam się tak jak Ona mną pokieruje; mówię w sposób w jaki Ona każe mi mówić.”

„W Kalijudze (wieku Kali) człowiek nie słyszy niebiańskich głosów z góry. Ale Ona bez wątpienia mówi ustami dziecka lub szaleńca.”

„Żadna osoba nie może stać się guru. Wszystko dzieje się z woli Boga. Gdy Jego łaska zaświta, najnikczemniejszy grzech, najdłużej trwający grzech lub najdłużej trwająca ignorancja zostają natychmiast rozproszone.”

„Gdy światło jest niespodziewanie wniesione do pokoju w którym było ciemno przez tysiąc lat, czy ciemność znika po troszku, czy też rozprasza się natychmiast? Bez wątpienia, w chwili w której światło zostanie wniesione, wszelka ciemność znika.”

„Cóż może uczynić człowiek? Może dużo rozmawiać – ale w końcu wszystko spoczywa w Bogu. To tak jak prawnik mówiący: «Powiedziałem wszystko co miałem do powiedzenia. Reszta jest w rękach sądu.»”

„Brahman jest nieaktywny. Gdy jednakże stwarza On, utrzymuje i rozpuszcza lub wykonuje jakąkolwiek aktywność, jest On zwany Adjaśakti (Pierwotna Moc). Musimy zadowolić tę Adjaśakti. Nie wiesz co mówi Ćandi? Bogowie śpiewają hymn ku chwale Adjaśakti, gdyż dopiero gdy jest Ona zadowolona Hari przebudzi się ze Swego jogicznego snu.”

Iśan: „Tak, panie. Brahma i inni bogowie śpiewają ten hymn chwały w czasie zabicia Madhu i Kaithaba (dwóch demonów).”

Pieśń:

Matko, Ty jesteś mistycznymi słowami „Swaha” i „Waszat”,³³ wzywanymi w czasie wykonywania homa³⁴ i jadźna.³⁵ Ty jesteś Swadha,³⁶ mistycznym słowem wzywanym w czasie rytuału śraddha.³⁷
Ty jesteś najtajniejszą Jaźnią mantry. Ty jesteś nektarem nieśmiertelności. O Wieczysta, Ty jesteś trzema długościami czasu do wypowiadania dźwięku samogłoski.
I Ty jesteś wieczna i niewypowiedziana. Ty jesteś szczególnie przejawiona w pół mantrze (spółgłoska).
O Bogini, Ty jesteś Sawitri,³⁸ Pierwotna Matka. Ty stworzyłaś wszechświat i jest on podtrzymywany przez Ciebie. Ty go podtrzymujesz, a na końcu Ty go pochłoniesz.
Ty, ucieleśnienie wszechświata, jesteś stworzycielką w czasie stwarzania, utrzymującą w podtrzymywaniu go, a na końcu, Ty jesteś niszczycielką w czasie rozpuszczania.

Rozdział Siódmy

Śri Ramakryszna i karmakanda³⁹ – karmakanda jest trudna, więc ścieżka Bhakti Joga jest bardziej odpowiednia

Wielbiciele siedzą wokół Śri Ramakryszny przed Świątynią Kali. Niemi ze zdziwienia, słuchali słów padających ze świętych ust Thakura.

Thakur się teraz podnosi. Podchodzi do podwyższenia przed świątynią i składa pokłon kładąc się na ziemi przed Matką. Wszyscy wielbiciele natychmiast idą do niego i kładą się na ziemi u jego stóp. Wszyscy szukają kurzu z jego stóp. Gdy wszyscy pokłonili się u jego stóp, Thakur schodzi w dół z podwyższenia i idąc w towarzystwie M. w kierunku pokoju, rozmawia z nim.

Śri Ramakryszna (śpiewając, do M.):

Mówi Ramprasad: Znając prawdę, że Kali to Najwyższy Brahman, pokłoniłem się przed obojgiem z bhakti i zbawieniem i odrzuciłem wszelką ideę o tym czym jest dharma [prawość] i czym jest adharma [nieprawość].

„Wiesz czym są dharma i adharma? Dharma oznacza rytualną religię. Na przykład, czynienie dobroczynności, wykonywanie śraddha,⁴⁰ żywienie biednych i tak dalej.”

„Ten rodzaj dharmy jest znany jako karmakanda. Jest to ekstremalnie trudna ścieżka. Bardzo trudno jest robić niszkama karma.⁴¹ Więc prosi się o podążanie ścieżką bhakti.”

„Ktoś wykonywał śraddha w swym domu. Trochę osób uczestniczyło w obiedzie. Rzeźnik brał krowę by ją zabić. Krowę było tak trudno utrzymać, że rzeźnik stracił całkiem oddech. Przyszło do niego: «Czemu by nie zjeść z tymi ludźmi biorącymi udział w uczcie śraddha? Po zjedzeniu, będę miał siłę by uporać się z krową.» Tak też uczynił – ale gdy zabił krowę, na człowieka, który wystawił tę ucztę śraddha spadł grzech zabicia krowy.”

„Dlatego mówię, że ścieżka bhakti jest lepsza niż karmakanda.”

Thakur wchodzi do pokoju w towarzystwie M. Nuci melodię. To co właśnie mówił o ścieżce niwrytti (nie-światowości) jest wyrażone w melodii. Thakur mruczy te wersy:

Na końcu, Matko, niech mam tylko girlandę kości i garnek konopii.⁴²

Thakur siada na mniejszym łóżku. Adhar, Kiśori i inni wielbiciele przychodzą i siadają na podłodze.

Śri Ramakryszna (do wielbicieli): „Zobaczyłem Iśana. Nie było w nim widocznego duchowego postępu. Co o tym myślicie? Przez pięć miesięcy wykonywał puraśćarana. Przyniosło by to dużo zmian w innej osobie.”

Adhar: „Nie było właściwe mówić do niego te wszystkie rzeczy w naszej obecności.”

Śri Ramakryszna: „Co też mówisz? On jest człowiekiem o wielkiej dźapa. Jak mogą go dotknąć słowa?”

Po chwili Thakur mówi do Adhara: „Iśan jest bardzo życzliwą osobą. Poza tym wykonuje dużo dźapa i wyrzeczeń.”

Thakur siedzi cicho przez chwilę. Wielbiciele siedzący na podłodze patrzą na niego uważnie. Niespodziewanie Thakur zwraca się do Adhara: „W tobie jest zarówno joga⁴³ jak i bhoga⁴⁴.”

Przypisy:

1. Jednostka miary równa 320 łokci kwadratowych. Łokieć kwadratowy to około pół metra kwadratowego. ↩︎
2. Dziecko Kryszna. ↩︎
3. Zbierający jałmużnę bardowie z grupy religijnej Wisznuitów. ↩︎
4. Matczyność albo Śakti i Ojcostwo albo Brahman. ↩︎
5. Żeńska zasada Boga. ↩︎
6. Święto tańca Kryszny z Radhą i gopi. ↩︎
7. W znaczeniu ludzi z innej części miasta; czyli z innego rejonu. ↩︎
8. Lala Babu – dumą Bengalu – był Kryszna Ćandra Singh z Pikepara. Rozwinął on nieprzywiązanie (wairagja) w młodości. Miał on posiadłość przynoszącą siedem lakh rupii rocznie. W wieku trzydziestu lat wyrzekł się wszystkiego co posiadał i udał się do Mathury by tam żyć. W wieku czterdziestu lat przyjął życie świętego żebraka. Umarł w wieku czterdziestu dwóch lat. Jego żona, Rani Katjajani była bezdzietna. Jego guru był Krysznadas Babadźi, tłumacz Bhaktamala na język bengalski. ↩︎
9. Tendencje odziedziczone z poprzednich żyć. ↩︎
10. Jakości prowadzące ku Bogu. ↩︎
11. Jakości które tworzą działania, które znowu odciągają umysł od Boga. ↩︎
12. Dajananda Saraswati (1824–1883). W 1869 był on w Ananda Bagh w Kaśi w 1869 prowadząc dyskusje. Od grudnia 1872 roku do marca 1873 roku przebywał w altance Pramod Tagora w Nainal Bagan w Kalkucie. To wtedy Śri Ramakryszna, Keśab i Kapitan go spotkali. Być może także Kapitan spotkał wtedy Thakura po raz pierwszy. ↩︎
13. Pełna pieśń zobacz Część 12, Rozdział Trzeci tego tomu. ↩︎
14. Mistyczny diagram symbolizujący Radhę. ↩︎
15. Męski aspekt Boga. ↩︎
16. Żeński aspekt Boga. ↩︎
17. Moc Boskiej Świadomości. ↩︎
18. Kam–Radha jest miłością partnerską; Prem–Radha jest czystą i ekstatyczną miłością a Nitja–Radha, wieczną miłością. Nanda był przybranym ojcem Śri Kryszny. ↩︎
19. Indrani, Brahmani i Rudrani są małżonkami Indry, Brahmy i Rudry. ↩︎
20. Metodyczne zwiększanie i zmniejszanie powtarzania świętej mantry. ↩︎
21. Nie–światowość. ↩︎
22. Widzenie. ↩︎
23. Wachlarz zrobiony z białych włosów z ogona jaka ćamari, używany w hinduskim wielbieniu rytualnym. ↩︎
24. Kośa jest małym naczyniem na wodę, kuśi jest małą łyżeczką używaną do czerpania z niego wody. Zarówno naczynie jaki łyżeczka są zazwyczaj zrobione z miedzi i używane do wielbienia rytualnego. ↩︎
25. O świcie, w południe i o zmierzchu. ↩︎
26. Światowość. ↩︎
27. Równowartość jednej rupii. ↩︎
28. Dawczyni szczęścia i błogości. ↩︎
29. Behula była niezwiązana z Rawaną i żyła wiele lat później. To powiedzenie pokazuje jak człowiek przyzwala na całkowicie nieistotne sprawy. ↩︎
30. Praca, działanie. ↩︎
31. Nie–światowość. ↩︎
32. Behula była niezwiązana z Rawaną i żyła wiele lat później. To powiedzenie pokazuje jak człowiek przyzwala na całkowicie nieistotne sprawy. ↩︎
33. Swaha i Waszat są mistycznymi sylabami wzywanymi w czasie składania ofiar bogom. ↩︎
34. Homa to ogień ofiarny. ↩︎
35. Jadźna to rytuał ofiarny. ↩︎
36. Swadha jest mistyczną sylabą powtarzaną w czasie składania rytualnych ofiar dla przodków. ↩︎
37. Śraddha to ceremonia religijna w której składa się pokarmy zmarłym przodkom. ↩︎
38. Sawitri – bóstwo przewodnie dźwięku Om. ↩︎
39. Praca rytualna i rytuały. ↩︎
40. Pełne szacunku ofiarowanie i życzenie szczęścia zmarłym przodkom. ↩︎
41. Praca bez oczekiwania na zapłatę. ↩︎
42. Konopia i naszyjnik z kości są charakterystyczne dla Śiwa, ucieleśnienia wyrzeczenia. ↩︎
43. Komunia z Bogiem. ↩︎
44. Pragnienie przyjemności zmysłowych. ↩︎