Rozdział Pierwszy

Dziś jest niedziela, 9 marca 1884 roku, 27 dzień miesiąca Phalgun. Śri Ramakryszna siedzi w swoim pokoju w świątyni Dakszineśwar z kilkoma wielbicielami – Manilal Mallick, Mahendra Kawiradź z Sinthi, Balaram, M., Bhawanath, Rakhal, Latu, Adhar, Mahimaćaran, Hariś, Kiśori Gupta, Śiwaćandra i inni. Giriś, Kali i Subodh jeszcze nie przybyli. Saśi i Sarat odwiedzili Thakura dopiero raz lub dwa razy, Purna i Młodszy Naren jeszcze go nie spotkali.

Ramię Śri Ramakryszny jest w szynie. Złamał je gdy w stanie ekstazy upadł w pobliżu balustrady. To było niedawno i ramię sprawia mu ciągły ból. Ale nawet w tym stanie często pogrąża się w samadhi lub rozmawia z wielbicielami o głębokich, wiecznych prawdach.

Któregoś dnia kiedy płakał z bólu, nagle wszedł w samadhi. Kiedy powrócił do normalnego stanu świadomości, powiedział do Mahimaćarana i kilku innym wielbicieli: „Babu, jeśli nie urzeczywistniłeś Sat-ćit-anandy, niczego nie osiągnąłeś. Nie można tego osiągnąć bez głębokiej tęsknoty.” Płakałem i wołałem: „Przyjacielu pokornych, nie mam żadnego wysiłku duchowego – ale musisz obdarzyć mnie swoją wizją!”

Mahimaćaran, Adhar, M. i inni siedzą teraz z Thakurem.

Śri Ramakryszna (do Mahimaćarana i innych): Istnieje taki rodzaj miłości do Boga, który jest całkowicie bezinteresowny.¹ Możesz go udoskonalić w swoim życiu – jeśli potrafisz go praktykować!”

(Do Adhara): „Czy możesz pogłaskać trochę to ramię?”

Manilal Mallick i Bhawanath opowiadają o wystawie, która odbyła się w pobliżu Muzeum Azjatyckiego w latach 1883-84. Mówią: „Tak wielu królów przysłało na nią cenne rzeczy – złote łoże i tak dalej – warto to zobaczyć.”

Śri Ramakryszna, bogactwo i splendor

Śri Ramakryszna (uśmiechając się do wielbicieli): „Tak, człowiek może wiele zyskać, odwiedzając wystawy. Widząc takie cenne przedmioty i inne rzeczy radźów i Maharadźów, rozwija się w tobie odraza do nich. To samo w sobie jest wielkim zyskiem.”

„Kiedy jeździłem do Kalkuty, Hridaj pokazywał mi rezydencję Gubernatora Generalnego. Mówił: «Wujku, spójrz tylko na pałac namiestnika z jego wielkimi filarami». Matka pokazała mi, że to były gliniane cegły ułożone jedna na drugiej.”

„Pan i Jego blask. Splendor trwa tylko dwa dni. Tylko Bóg jest prawdziwy. Pomyśl o magiku i jego magii. Widząc te sztuczki, wszyscy są zdumieni – ale to wszystko iluzja. Tylko mag jest prawdziwy. Albo weź bogatego człowieka i jego ogród. Widząc ogród warto spróbować poznać jego właściciela.”

Mani Mallick (do Śri Ramakryszny): „I jaką ilość światła elektrycznego tam użyli! Widząc to czuje się, jak wspaniały jest ten, kto wynalazł światło elektryczne.”

Śri Ramakryszna (do Manilala): „Jedna z idei jest taka, że On Sam stał się wszystkim, co widzisz. Również osoba która to mówi jest Nim – Bogiem, mają, indywidualną duszą i wszechświatem.”

Teraz rozmawiają o muzeum.

Śri Ramakryszna i towarzystwo świętych – obraz jogina

Śri Ramakryszna (do wielbicieli): „Pewnego razu poszedłem do muzeum. Widziałem, że wszystko zamieniło się w cegłę lub kamień, a zwierzęta w skamieniałości. Widziałem, co może się wydarzyć w wyniku towarzystwa. W ten sposób przebywając w towarzystwie świętych, człowiek staje się taki jak oni.”

Mani Mallick (z uśmiechem): „Idąc tam (na wystawę) tylko raz, będziesz miał materiał do nauczania nas na dziesięć do piętnastu lat.”

Śri Ramakryszna (uśmiechając się): „Co na przykład?”

Balaram: „Nie. Jeśli będziesz chodzić tu i tam i wszędzie, twoje ramię się nie zagoi.”

Śri Ramakryszna: „Chciałbym mieć dwa obrazy – jedno przedstawiające jogina siedzącego przy świętym ogniu. A drugie przedstawiajace jogina zaciągającego się głęboko fajką konopi, a w jego fajce płonące węgle.”

„Takie obrazy są bardzo inspirujące. Jak imitacja jabłka flaszowca. Widząc to, przypominasz sobie o tym, co prawdziwe.”

„Ale istnieją przeszkody na drodze do zjednoczenia z Bogiem – «pożądanie i chciwość». Kiedy umysł zostaje oczyszczony, osiąga jedność z Bogiem. Siedziba umysłu znajduje się w czole² – ale uwaga pozostaje skupiona na organach rozrodczych i wydalania – innymi słowy, na «pożądaniu i chciwości». Poprzez praktyki duchowe umysł zwraca się w górę.”

„Jaka praktyka duchowa zwraca umysł ku górze? Zrozumiesz to, utrzymując stałe towarzystwo świętych ludzi.”

„Ryszi żyli albo samotnie albo w towarzystwie sadhu. Dlatego mogli wyrzec się «pożądliwości i chciwości» i bez wysiłku zjednoczyć swe umysły z Bogiem. Pozbywają się strachu i szukania błędów.”

„Musisz modlić się do Boga aby dał ci zdolność wyrzeczenia się – aby pozwolił ci natychmiast porzucić to, co wydaje się iluzją.”

„Ryszi mieli tę zdolność. Dzięki temu pokonali swoje zmysły. Kiedy żółw wciąga kończyny, nie wypuszcza ich, nawet jeśli przetnie się go na cztery części.”

„Człowiek światowy jest hipokrytą. Nie jest niewinny. Powie: «Kocham Boga», ale nie obdarza Boga nawet najmniejszym pociągiem jakiu czuje do rzeczy doczesnych, jaki ma do «pożądania i złota». Cały czas powtarza, że kocha Boga.”

(Do Mani Mallicka): „Porzuć hipokryzję.”

Manilal: „O ludziach czy o Bogu?”

Śri Ramakryszna: „Pod każdym względem. O wszystkim, zarówno o człowieku, jak i o Bogu. Nie wolno ci być hipokrytą.”

„Jakże naiwny jest Bhawanath! Po ślubie przyszedł do mnie i zapytał: «Dlaczego darzę swoją żonę takim uczuciem?» Och, jaki on prostoduszny!”

„Dlaczego mężczyzna nie miałby kochać swojej żony? Ona jest urzekającą światem mają Matki Wszechświata. Mężczyzna zaczyna myśleć o swojej żonie tak, jakby nikt na świecie nie był jej równy – jest jego własnością na życie i śmierć, w tym życiu i w życiu przyszłym.”

„Jak bardzo mężczyzna cierpi z powodu swojej żony! Nawet wtedy uważa, że nie ma ona odpowiednika. Co za straszna rzecz! Pensja dwadzieścia rupii miesięcznie i ma już trójkę dzieci. Nie ma środków, żeby je odpowiednio nakarmić. Dach jego domu przecieka, ale nie ma pieniędzy, aby go naprawić. Nie stać go na nową książkę dla syna. Nie może odprawić ceremonii świętej nici swojego syna, ale musi wyżebrać osiem anna stąd i kolejne osiem stamtąd.”

„Tylko żona posiadająca przymioty duchowe jest prawdziwą partnerką w życiu. Pomaga mężowi zbliżać się do Boga. Po urodzeniu jednego lub dwójki dzieci żyją jak brat i siostra. Obydwoje są wielbicielami Boga – Jego sługą i Jego służebnicą. Ich rodzina jest rodziną duchową. Wiedzą, że tylko Bóg jest ich własnością – należy do nich na zawsze. Nigdy o Nim nie zapominają, ani w szczęściu, ani w smutku – jak Pandawowie.”

Światowy wielbiciel i wielbiciel, który się wyrzekł

„Dla ludzi światowych miłość do Boga jest chwilowa, jak woda spuszczona na płonącą patelnię. Od razu wysycha, pssyt!”

„Umysł ludzi światowych jest przywiązany do przyjemności zmysłowych. Nie ma więc tej miłości, tego niepokoju wobec Boga.”

„Ekadaśi post jedenastego dnia miesiąca księżycowego można podzielić na trzy rodzaje. Jeden, bez wody – nie pije się nawet wody. Jest to post całkowicie wyrzekającego się żebraka. Całkowicie wyrzekł się wszelkich przyjemności. Drugi, można spożywać mleko i słodycze z mleka. Przypomina to wielbiciela, który trzyma w domu kilka rzeczy sprawiających przyjemność. Trzeci, wielbiciel je lući i warzywa do syta. Może nawet zatrzymać dwa ćapati namoczone w mleku, aby zjeść je później.”

„Ludzie praktykują duchową dyscyplinę, ale ich umysły pozostają przywiązane do «pożądania i chciwości». Dlatego nie osiągają rezultatów swoich praktyk.”

„Hazra praktykował tutaj wiele dźapa i wyrzeczeń. Ale miał żonę i dzieci na wsi i kawałek ziemi. Praktykując dźapę w swoim umyśle był zaangażowany w działalność maklerską. Tacy ludzie nie potrafią dotrzymać słowa. W jednej chwili mogą powiedzieć, że nie będą jeść ryb, ale w następnej je zjadają.”

„Czego człowiek nie zrobi dla pieniędzy! Potrafi nawet zmusić brahmina i sadhu do niesienia za niego ciężaru.”

„Sandeś może zgnić, ale nie mógłbym go dać takim ludziom. Mogę używać wody toaletowej innych ludzi, ale nie mogę dotykać wody ludzi światowych.”

„Widząc bogatego człowieka, Hazra powita go. Zawoła do niego i porozmawia z nim. I mówi mu on: «Widzisz Rakhala i innych. Nie praktykują wyrzeczeń ani dźapy. Po prostu chodzą i rozmawiają.»”

„Może być człowiek, który mieszka w jaskini na wzgórzach, a jego ciało jest pokryte popiołem i może przestrzegać postów i praktykować różne rodzaje wyrzeczeń, ale jeśli w głębi duszy jego umysł jest skupiony na sprawach światowych, na «pożądaniu i chciwości», to mówię «do cholery z nim!» Z drugiej strony, jeśli ktoś je, pije i błąka się tu i tam, ale jego umysł nie jest zaprzątnięty «pożądaniem i chciwością», nazywam go błogosławionym.”

(Wskazując na Mani Mallicka) „On nie ma w swoim domu zdjęcia świętego człowieka. Zdjęcia sadhu budzą boskie uczucia.”

Manilal: „Tak, wiem. Nandini³ ma w swoim pokoju zdjęcie modlącej się Europejki. I jest jeszcze jedno zdjęcie. Mężczyzna trzyma się Skały Wiary. Pod nim jest morze bez dna. Tracąc wiarę, wpadł do wody i utonął. I jest jeszcze jedno zdjęcie. Niektóre dziewczęta czuwają z lampami napełnionymi oliwą, czekając na pana młodego.⁴ Kto zaśnie, nie będzie mógł ujrzeć pana młodego, gdy on przyjdzie. Tutaj oblubieniec reprezentuje Boga.”

Śri Ramakryszna (uśmiechając się): „To bardzo dobrze.”

Manilal: „Są też inne obrazy – jeden przedstawiający Drzewo Wiary, a drugi Grzechu i Cnoty.”

Śri Ramakryszna (do Bhawanatha): „To wszystko są piękne obrazy. Musisz je zobaczyć.”

Po chwili Śri Ramakryszna mówi: „Czasami myślę o tych rzeczach i nie podoba mi się to wszystko. Na początku możesz porozmawiać o grzechu i o tym, jak się od niego uwolnić. Ale jeśli dzięki łasce Boga zaczniesz odczuwać do Niego miłość, rozwiniesz oddanie, zapomnisz o grzechu i cnocie. Wtedy wyjdziesz poza nakazy i pisma święte. Nie czujesz już, że musisz zaprzątać sobie głowę skruchą i pokutą.”

„To jak dotarcie do celu krętą rzeką, co zajmuje dużo czasu i jest bardzo trudne. Jeśli jednak w czasie powodzi woda się podniesie, dotrzesz do celu prostą drogą, bez trudności i w krótkim czasie. Wtedy nawet na suchym lądzie jest woda głębokości słupa.”

„Na wczesnych etapach musisz krążyć po okolicy i stawić czoła wielu trudnościom. Ale kiedy rozwiniesz intensywną miłość do Boga, ścieżka stanie się prosta. To jak wybór dowolnego kierunku przejścia przez pole po zbiorach ryżu. Wcześniej trzeba było iść dookoła i wzdłuż grzbietu pola, ale teraz możesz iść jak chcesz. Nawet jeśli jest ściernisko, możesz założyć buty, aby po nim przejść. Jeśli będziecie rozróżniać, nie przywiązywać się i będziecie wierzyć w słowa guru, nie będziecie mieli żadnych problemów.”

Śri Ramakryszna i Dhjana Joga, Wisznu Joga – medytacja nad Bezkształtnym i Bogiem w formie

Manilal (do Śri Ramakryszny): „No cóż, jakie są zasady medytacji? Gdzie należy medytować?”

Śri Ramakryszna: „Serce jest najbardziej znanym miejscem. Możesz medytować tam lub w Sahasrarze.⁵ Są to zasady medytacji według pism świętych. Ale możesz medytować gdziekolwiek chcesz. Każde miejsce jest wypełnione Brahmanem. Gdzie nie ma Brahmana?”

„Kiedy Narajana w obecności Wali w trzech krokach zakrył niebiosa, ziemię i zaświaty, czy jakieś miejsce pozostało odkryte? Niezależnie od tego, czy jest to brzeg Gangesu czy brudne miejsce, są one równie święte. Poza tym mówi się, że wszystko co widzisz jest Jego Uniwersalnym Obrazem.”⁷

„Medytacja nad Bezkształtnym i nad Bogiem mającym formę. Medytacja nad Bezkształtnym jest bardzo trudna. W tej medytacji wszystko, co zobaczysz lub usłyszysz, rozpłynie się; wtedy będziesz kontemplować swoje prawdziwe Ja. Kontemplując własną Jaźń, Śiwa tańczy. Tańczy, wykrzykując: «Kim jestem, kim jestem?». Nazywa się to Śiwa Joga. Podczas medytacji wzrok powinien być utkwiony na czole. Musisz porzucić świat i medytować nad swoją prawdziwą Jaźnią po potwierdzeniu: «Nie to, nie to».”

„A potem jest Joga Wisznu. Skupiasz wzrok na czubku nosa – połowę w środku, drugą połowę na świecie. Medytacja o Bogu w formie jest taka.”

„Śiwa czasami tańczy medytując o Bogu w formie. Potem woła: «Rama, Rama!»”

Rozdział Drugi

Stan po urzeczywistnieniu Boga

Manilal Mallick jest starym członkiem Brahmo Samadź. Bhawanath, Rakhal i M. czasami tam chodzą. Śri Ramakryszna wyjaśnia „Omkar” i etap po poznaniu Brahmana i wizji Brahmana.

Dźwięk anahata⁷ i stan najwyższy

Śri Ramakryszna (do wielbicieli): „Dźwięk Brahmana.⁹ Ryszi i mędrcy praktykowali wyrzeczenia, aby usłyszeć ten dźwięk. Kiedy osiągniecie doskonałość, usłyszycie, jak automatycznie unosi się z pępka.”

„Niektórzy pytają: «Jaki jest pożytek ze słuchania tego dźwięku?» Szum fal słychać z daleka. Jeśli pójdziesz za dźwiękiem, dotrzesz do oceanu – gdy słychać szum fal, ocean musi być blisko. Podążając za dźwiękiem anahata, docierasz do Brahmana, na którego wskazuje ten dźwięk. Nazywa się to stanem najwyższym.¹⁰ Ale dopóki jesteś świadomy swojego «ja», nie możesz mieć tego rodzaju percepcji. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy nie ma ani «ja», ani ciebie, ani wielu.”

Zjednoczenie duszy indywidualnej i duszy najwyższej

„Wyobraźcie sobie słońce i dziesięć dzbanów wody. W każdym dzbanku widać odbicie słońca. Na początku widzisz jedno słońce i dziesięć odbitych słońc. Jeśli pęknie dziewięć dzbanów, pozostanie tylko jedno słońce i jedno odbite. Każdy z dzbanów jest jak indywidualna dusza. Podążając za odbiciem możemy dotrzeć do prawdziwego słońca – od duszy indywidualnej do duszy najwyższej. Dusza indywidualna może mieć wizję duszy najwyższej jeśli praktykuje dyscypliny duchowe. Ale jeśli rozbijesz ostatni dzban, nie da się opisać tego, co pozostanie.”

„Na początku wcielona dusza jest nieświadoma – nie jest świadoma Boga, ale jest świadoma wielu rzeczy. Kiedy pojawia się wiedza, odczuwa się, że Bóg jest we wszystkim. To jak wyjmowanie ciernia, który utknął w twojej stopie i szukanie innego ciernia, który go wyjmie. To usuwanie ciernia niewiedzy za pomocą ciernia wiedzy. A kiedy osiągniesz widźnanę, odrzucisz oba ciernie – ten wynikający z niewiedzy, jak i ten wynikający z wiedzy. W tym stanie nie tylko masz wizję Boga, ale rozmawiasz z Bogiem dzień i noc.”

„Osoba, która tylko słyszała o mleku jest ignorantem. Kto je widział, zdobył pewną wiedzę. Ale ten, kto stał się silny po wypiciu mleka, osiągnął widźnanę.”

Być może Thakur wyjaśnia teraz wielbicielom swój stan umysłu. Opisując stan widźnani, może on opisywać swój własny stan.

Stan umysłu Śri Ramakryszny opowiedziany przez niego samego – stan po osiągnięciu Bożej wizji

Śri Ramakryszna (do wielbicieli): „Jest różnica pomiędzy sadhu, który jest dźnanim, a sadhu, który jest widźnanim. Sposób, w jaki siedzi dźnani sadhu jest zupełnie inny. Kręci on wąsami. Kiedy ktoś do niego przychodzi, mówi on: «Co cię tu sprowadziło, proszę pana? Masz jakieś pytania?»”

„Ci, którzy nieustannie widzą Boga i rozmawiają z Nim, są widźnani. Oni mają inny charakter. W jednej chwili są bezwładni, w innej chwili zachowują się jak ghul, czasem są dziecinni, innym razem jak szaleńcy.”

„Taki człowiek traci całą zewnętrzną świadomość kiedy wchodzi w samadhi. Staje się bezwładny. Widzi wszystko wypełnione Brahmanem, więc zachowuje się jak ghul. Nie jest świadomy czystości i nieczystości. Potrafi zjeść śliwkę w tym samym czasie, kiedy się wypróżnia – jak dziecko. Kiedy brudzi się w nocy, nie czuje się zanieczyszczony wiedząc, że ciało jest zbudowane z nasienia.”

„Nie jest świadomy oddawania moczu i defekacji. Dla niego wszystko jest wypełnione Brahmanem. Ryż i dal stają się dla niego brudne jak odchody, kiedy się zepsują.”

„Z drugiej strony zachowuje się jak szaleniec. Widząc jego zachowanie, ludzie myślą, że jest szalony.”

„A czasami zachowuje się jak dziecko, wolne od wszelkich więzów – wstydu, nienawiści, wahania i tak dalej.”

„To jest stan, który przychodzi wraz z urzeczywistnieniem Boga. To jak statek płynący w pobliżu magnetycznego wzgórza. Wszystkie śruby i gwoździe statku są poluzowane. Wraz z urzeczywistnieniem Boga pożądanie, gniew itp. znikają.”

„Zauważyłem, że śruby straciły główki gdy piorun uderzył w świątynię Matki Kali.”

„Osoba, która ujrzała Boga, nie jest już w stanie kontynuować stworzenia poprzez płodzenie dzieci. Siejąc ryż otrzymujesz rośliny, ale gotowany ryż nie przyniesie roślin.”

„Ci, którzy urzeczywistnili Boga, zachowują swoje «ja» jedynie z nazwy. Nie może ono wyrządzić żadnej krzywdy. Istnieje tylko z nazwy, jak ślad pozostawiony przez opadłą gałązkę kokosa. Gałąź upadła – pozostał tylko ślad.”

„Ja”, gdy Bóg jest urzeczywistniony – Śri Ramakryszna i Keśab Sen

(Do wielbicieli) „Powiedziałem Keśabowi Senowi: «Porzuć swoje «ja» – wyrzeknij się świadomości, że jesteś wykonawcą, że uczysz ludzi.» Keśab Sen powiedział: «Proszę pana, wtedy stracę swoją organizację!» Powiedziałem: «Wyrzeknij się «ja» łotra.»”

„Nie musisz porzucać poczucia, że jesteś sługą Boga, że jesteś Jego wielbicielem. Ale dopóki pozostaje łotrowskie «ja», nie możesz tego zrobić.”

„Kiedy magazynem kieruje człowiek, pan nie bierze odpowiedzialności za znajdujące się w nim jedzenie.”

Śri Ramakryszna – Gra Boga jako istoty ludzkiej i istota wcielenia

(Do wielbicieli) „Spójrzcie, ponieważ zraniłem się w ramię, mój temperament się zmienia. Teraz widzę, że Bóg bardziej objawia się w człowieku. To tak, jakby mówił: «Mieszkam w ludziach. Baw się dobrze w ich towarzystwie.»”

„Jest bardziej widoczny w czystych wielbicielach – dlatego tak bardzo tęsknię za Narendrą, Rakhalem i innymi im podobnymi.”

„Na brzegach jezior można znaleźć małe dziury. W tych dziurach gromadzą się ryby i kraby – tak jak Bóg jest bardziej widoczny w człowieku.”

„Mówią, że człowiek jest nawet większy niż Śalagram, Nara-Narajana.¹⁰ Jeśli Bóg objawia się w obrazie, dlaczego nie może objawić się w człowieku?”

„Pojawia się On jako człowiek, aby odgrywać rolę istoty ludzkiej – na przykład Ramaćandra, Śri Kryszna, Ćaitanja Dewa. Kiedy medytujesz o wcieleniu, medytujesz o Bogu.”

Przybywa Bhagawan Das, wielbiciel Brahmo.

Śri Ramakryszna (do Bhagawana Dasa): „Ryszi wyznawali Wieczną Religię.¹¹ Istnieje od zawsze i będzie trwać wiecznie. Czy z formą, czy bez formy, jest to Wieczna Religia. Istnieje ścieżka wiedzy i ścieżka oddania. Inne współczesne religie przetrwają kilka dni, a potem znikną.”

Przypisy:

1. Ahetuki bhakti. ↩︎
2. Ćakra Adźna pomiędzy brwiami. ↩︎
3. Owdowiała córka Mani Mallicka i wielbicielka Śri Ramakryszny. ↩︎
4. Św. Mateusz 25:1 – „Wtedy królestwo niebieskie jest podobne do dziesięciu panien, które wzięły latarnię i wyszły na spotkanie pana młodego.” ↩︎
5. Lotos o tysiącu płatków na czubku głowy. ↩︎
6. Wirat. ↩︎
7. Om. ↩︎
8. Śabda. ↩︎
9. jatra nādo vilīyate [gdzie kończy się nada.]
   tadwiszṇoḥ paramaṃ padaṃ sadā paśjanti sūrajaḥ
   rygweda saṃhitā 1-23-20
   [Tak jak oko postrzega wszechświat na rozległym obszarze nieba, tak oświecone dusze również mają jasną percepcję tego najwyższego stanu Wisznu, wszechprzenikającej Rzeczywistości.] ↩︎
10. Symbol Wisznu. ↩︎
11. Sanatana Dharma. ↩︎