Rozdział Pierwszy

Śri Ramakryszna w Dakszineśwar z Rakhalem,¹ Adharem, Hari² i innymi wielbicielami

Śri Ramakryszna siedzi w swoim pokoju. Jest jedenasta. Obecni są Rakhal, M. i kilku innych wielbicieli. Wczoraj wieczorem odbyła się uroczystość Phalaharini Kali Pudźa. Późnym wieczorem w natmandirze odbyło się muzyczne przedstawienie teatralne Widjasundara. Śri Ramakryszna oglądnął trochę kiedy rano szedł odwiedzić Matkę w świątyni. Po kąpieli aktorzy przyszli zobaczyć się ze Śri Ramakryszną.

Jest sobota, 24 maja 1884 roku, 12 dzień miesiąca Dźaisztha, dzień nowiu księżyca.³

Jasnoskóry młody człowiek, który występował jako Widja, naprawdę dobrze odegrał swoją rolę. Śri Ramakryszna chętnie rozmawia z nim o sprawach duchowych. Wielbiciele uważnie słuchają rozmowy.

Śri Ramakryszna (do aktora, który grał Widję): „Twoja gra była piękna. Każdy, kto jest dobry w śpiewaniu, grze na instrumentach muzycznych lub tańcu albo jest dobry w jakiejkolwiek sztuce, może szybko urzeczywistnić Boga jeśli podejmie wysiłek.”

Rady dla osób związanych ze sztuką i żołnierzy z Ćanak – joga praktyki – pamiętaj o śmierci

„Powinieneś ćwiczyć koncentrację umysłu na Bogu tak samo mocno, jak śpiewasz, grasz na instrumentach muzycznych i tańczysz. Musisz regularnie praktykować uwielbienie, dźapę i medytację.”⁴

„Czy jesteś żonaty? Czy masz dzieci?”

Widja: „Proszę pana, straciłem córkę. Mam kolejne dziecko.”

Śri Ramakryszna: „Miałeś ją i już ją straciłeś. Jesteś taki młody! Jak to się mówi: «Mąż zmarł wieczorem. Jak długo mam płakać w nocy?»” (Wszyscy się śmieją.)

„Doświadczyłeś ziemskiego szczęścia. Jest jak śliwka wieprzowa (śliwiec mombin), tylko pestka i skóra. Jeśli ją zjesz, dostaniesz rozstroju żołądka.”

„To dobrze, że pracujesz z trupą. Ale i w tym jest kłopot. Jesteś teraz bardzo młody, więc masz okrągłą twarz. Po pewnym czasie będzie się marszczyć. Tacy są wszyscy ludzie związani z teatrem: z wgłębieniami w policzkach, wielkimi brzuchami i opaską sznurków na ramionach.”⁵

„Dlaczego oglądałem grę Widjasundara? Zauważyłem, że rytm, rytm i muzyka były piękne. Wtedy Boska Matka pokazała mi, że Narajana przyjął formy aktorów.”

Widja: „Panie, jaka jest różnica pomiędzy pożądaniem⁶ a pragnieniem?”⁷

Śri Ramakryszna: „Pożądanie jest jak korzeń drzewa, a pragnienia są jak jego gałęzie i liście.”

„Tych sześciu wrogów – pożądanie, gniew, chciwość i reszta – nie zniknie całkowicie. Dlatego trzeba zwrócić ich ku Bogu. Jeśli musisz pielęgnować jakieś pragnienie, jeśli musisz być chciwy, to pragnij miłości do Boga i bądź chciwy dla Niego. Jeśli musisz być skupiony na ego, jeśli musisz być dumny, bądź odurzony tą ideą i dumny z faktu, że jesteś sługą Boga, dzieckiem Boga.”

„Jeśli nie oddasz Mu całego umysłu, nie możesz do Niego dotrzeć.”

Zjednoczenie z Bogiem następuje wtedy, gdy skończą się pragnienia doczesnych przyjemności – braterska miłość i świat

„Energia umysłu jest marnowana na «pożądanie i chciwość». Słuchaj, masz syna i córkę. Jesteś aktorem w teatrze. Człowiek nie może osiągnąć jedności z Bogiem pośród tych wszystkich czynności.”

„Kiedy pragniesz przyjemności doczesnych, pragnienie zjednoczenia z Bogiem zostaje osłabione. Cierpienie istnieje tak długo, jak długo istnieje pragnienie doczesnych przyjemności. Śrimad Bhagawata mówi: «Awadhuta wybrał rybołowa na jednego ze swoich dwudziestu czterech guru. Rybołów miał w dziobie rybę, więc otoczyły go tysiące wron. Niezależnie od tego, w którą stronę poleciał rybołów z rybą w dziobie, wrony podążały za nim, cały czas kracząc. Kiedy ryba nagle wypadła z dzioba rybołowa, wszystkie wrony poleciały w stronę ryby, zostawiając rybołowa w spokoju.»”⁸

„Ryby oznaczają przedmiot przyjemności, a wrony to zmartwienia i niepokoje. Gdziekolwiek jest pragnienie doczesnych przyjemności, pojawiają się zmartwienia i niepokoje. Spokój możesz osiągnąć tylko wtedy, gdy porzucisz ziemskie przyjemności.”

„I spójrz, pieniądze same w sobie stają się powodem kłopotów. Bracia są dla siebie dobrzy, ale gdy majątek zostaje podzielony, pojawiają się między nimi problemy. Psy liżą się nawzajem i darzą się dobrym uczuciem – ale gdy gospodarz rzuci trochę ryżu, zaczynają walczyć.”

„Przychodź tu od czasu do czasu. (Potem wskazuje na M. i pozostałych) Przychodzą w niedziele lub inne święta.”

Widja: „Nasza niedziela trwa trzy miesiące i obejmują miesiące śrawana, bhadra i pausz – pora deszczowa i czas zbiorów ryżu. Jesteśmy szczęśliwi, że możemy Cię odwiedzić. Tuż przed przybyciem do Dakszineśwar usłyszałem o dwóch osobach – tobie i Dźnanarnawie.”

Śri Ramakryszna: „Bądź przyjacielem swoich braci, żyj w harmonii. Wszystko się miło słucha i ogląda jeśli jest harmonia. Widziałeś to w sztuce? Jeśli cztery lub pięć osób zaśpiewa inną melodię, przedstawienie zostanie zniszczone.”

Widja: „Grupa ptaków zostaje złapana w sieć. Jeśli polecą razem, aby unieść sieć w jednym kierunku, zostaną uratowane. Ale jeśli wszystkie lecą w różnych kierunkach, tak się nie dzieje.”

„Ale w sztuce widać także osobę tańczącą i jednocześnie balansującą z mosiężnym dzbanem na głowie.”

Śri Ramakryszna: „Żyj w świecie, ale prawidłowo zrównoważ dzbanek – innymi słowy, skup się na Bogu.”

„Powiedziałem żołnierzom w Ćanak: «Wypełniajcie swoje obowiązki na świecie, ale pamiętajcie, że może na was spaść tłuczek śmierci.»”

„W Kamarpukur kobiety z rodzin stolarskich używają maszyny do łuskania i do spłaszczania ryżu. Jedna kobieta naciska stopą jeden koniec drewnianej belki, a druga ręką rozprowadza ryż w moździerzu. Uważa, żeby tłuczek nie spadł jej na rękę. Jednocześnie opiekuje się dzieckiem. I przy tym wszystkim rozmawia z kupującym: «Tak wiele nam zawdzięczasz. Proszę, przyjdź i zapłać nam.»”

„Koncentruj się na Bogu i jednocześnie zajmuj się licznymi obowiązkami na świecie. Ale trzeba ćwiczyć i zachować ostrożność. Tylko wtedy będziesz mógł zająć się obiema rzeczami.”

Sposób na urzeczywistnienie Jaźni, czyli Boga: święte towarzystwo, a nie nauka

Widja: „Panie, jaki jest dowód na to, że dusza [Atman] jest oddzielona od ciała?”

Śri Ramakryszna: „Dowód? Boga można zobaczyć. Jeśli praktykujesz wyrzeczenia, możesz Go zobaczyć dzięki Jego łasce. Ryszi mieli bezpośrednią percepcję Atmana. Nie da się zrozumieć istoty Boga na podstawie nauki. W nauce jest tylko jedno: zmieszać to z tamtym i stanie się coś takiego. W połączeniu z tym faktycznie się to zdarza i w ten sposób otrzymujesz informacje o wszystkich rzeczach związanych z obiektami zmysłów.”

„Dlatego nie można zrozumieć rzeczy duchowych za pomocą tego rodzaju intelektu. Trzeba przebywać w towarzystwie świętych ludzi. Obcując z lekarzem uczysz się wyczuwać puls.”

Widja: „Teraz rozumiem.”

Śri Ramakryszna: „Musisz praktykować duchową dyscyplinę. Tylko wtedy możesz osiągnąć swój cel. Zapamiętywanie wersetów z pism świętych nie pomaga. Powtarzając «Konopie, konopie» nie odlecisz. Musisz połknąć konopie.”

„Nie da się wytłumaczyć ludziom doświadczenia Boga. Nie da się wytłumaczyć pięcioletniemu dziecku radości, jaką dzielą mąż i żona.”

Widja (do Śri Ramakryszny): „Panie, jak urzeczywistnić Atmana?”

Matczyna postawa Śri Ramakryszny wobec Rakhala

Właśnie wtedy Rakhal ma zamiar usiąść do jedzenia, ale waha się, ponieważ na sali jest tak wielu ludzi. Obecnie Thakur traktuje Rakhala tak, jak matka traktuje swoje dziecko, tak jak matka Jaśoda i Gopala.

Śri Ramakryszna (do Rakhala): „Och, jedz. Ci ludzie staną z boku. (Do wielbiciela) Zachowaj trochę lodu dla Rakhala. (Do Rakhala) Chcesz jechać do Wanhughly? Nie wychodź na to upalne słońce.”

Rakhal siada do jedzenia. Thakur ponownie rozmawia z młodym mężczyzną, który grał rolę Widji w musicalu.

Śri Ramakryszna (do Widji): „Dlaczego nie wszyscy zabraliście prasad ze świątyni? Mogłeś tu zjeść.”

Widja: „Proszę pana, nie wszyscy czują to samo. Dlatego gotują jedzenie w osobnej kuchni. Nie każdemu chce się jeść w pensjonacie.”

Rakhal siada do jedzenia. Thakur rozmawia z wielbicielami na werandzie.

Rozdział Drugi

Aktor w zabawie i praktyce duchowej w gospodarstwie domowym – droga do urzeczywistnienia Boga

Śri Ramakryszna (do aktora Widji): „Środkiem do urzeczywistnienia Boga jest głęboka tęsknota. Włóż wysiłek swoim ciałem, umysłem i mową. Kiedy w organizmie jest za dużo żółci, dana osoba cierpi na żółtaczkę. Wszystko wygląda na żółte. Żółty to jedyny kolor, który widzisz – we wszystkim.”

„Wśród Was, aktorów, osoba, która odgrywa jedynie rolę kobiety, rozwija kobiecą naturę. W ten sam sposób, jeśli medytujesz o Bogu dzień i noc, nabywasz naturę Boga.”

„Zanurz swój umysł w dowolnym kolorze, a przybierze ten kolor. Umysł jest jak świeżo wyprany materiał.”

Widja: „Więc trzeba go raz wysłać do prania.”

Śri Ramakryszna: „Tak. Najpierw trzeba oczyścić serce.⁹ Jeśli będziesz go zajmował myślami o Bogu, nabierze tego koloru. Ale jeśli będziesz prowadzić życie rodzinne i tylko działać, umysł zostanie zabarwiony przez to.”

Rozdział Trzeci

Śri Ramakryszna z Hari (Swami Turijananda), Narajanem i innymi wielbicielami

Zanim Śri Ramakryszna mógł odpocząć dłużej niż kilka minut, z Kalkuty przybywają Hari, Narajan i Narendra Bannerdźi, syn Radźkryszan Bannerdźi i nauczyciel Sanskrytu w Presidency College. Z powodu problemów w domu Narendra Bannerdźi mieszka z żoną i synem w oddzielnym domu w Śjampukur. To bardzo prosty człowiek, ma dwadzieścia dziewięć, trzydzieści lat. Kiedy medytuje, słyszy dźwięk dzwonów i innych instrumentów świątynnych. Podróżował po Bhutanie, na północnym zachodzie i po kilku innych miejscach. Od czasu do czasu odwiedza Thakura. (Ostatnie dni spędził w Allahabadzie i zmarł w wieku pięćdziesięciu ośmiu lat.)

Hari (Swami Turijananda) mieszka ze swoimi braćmi w ich domu w Baghbazar. Po przygotowaniu się do egzaminu maturalnego w Szkole Zgromadzenia Ogólnego, obecnie spędza czas na kontemplacji Boga, studiowaniu pism świętych i praktyce jogi. Od czasu do czasu przyjeżdża do Dakszineśwar, aby spotkać się ze Śri Ramakryszną. Kiedy Thakur udaje się do domu Balarama w Baghbazar, często po niego posyła.

O Buddyzmie – Brahman jest naturą wiedzy – instrukcja Totapuri dla Thakura

Śri Ramakryszna (do wielbicieli): „Wiele słyszałem o Buddha Dewie. Jest jednym z dziesięciu wcieleń Boga. Brahman jest nieruchomy, niezmienny, nieaktywny i ma naturę wiedzy. Kiedy intelekt łączy się ze świadomością wiedzy, człowiek osiąga Brahmadźnanę – wtedy staje się Buddhą, oświeconym.”

„Nagi zwykł mawiać: «Umysł łączy się z intelektem, a intelekt z naturą wiedzy».”

„Dopóki trwa «ja», człowiek nie osiąga wiedzy o Brahmanie. Dopiero po zdobyciu wiedzy o Brahmanie i posiadaniu wizji Boga możesz opanować swoje «ja». Inaczej nie będziesz w stanie nad tym zapanować. Trudno uchwycić swój cień, ale kiedy słońce jest nad głową, twój cień jest nie dalej niż pół łokcia.”

Instrukcja dla Bannerdźi – wizja Boga – towarzystwo świętych jest drogą

Wielbiciel: „Jaka jest wizja Boga?”

Śri Ramakryszna: „Nie widziałeś przedstawienia teatralnego? Ludzie ze sobą rozmawiają – ale gdy tylko kurtyna zostaje podniesiona, uwaga wszystkich skupia się całkowicie na grze na scenie – nie odwraca się. Nazywa się to byciem zaabsorbowanym w samadhi.”

„Kiedy kurtyna ponownie opada, uwaga skupia się na rzeczach zewnętrznych. Kiedy kurtyna maji opada, umysł człowieka ponownie zwraca się na zewnątrz.”

(Do Narendry Bannerdźi): „Podróżowałeś do wielu miejsc. Opowiedz nam coś o sadhu.”

Bannerdźi widział w Bhutanie dwóch joginów, którzy codziennie wypijali funt gorzkiego soku z neem. To jest ten rodzaj rzeczy, o którym mówił. Udał się także do aśramu świętego człowieka na brzegu Narmady. Widząc bengalskiego dżentelmena ubranego w spodnie, sadhu powiedział: „Nosi sztylet obok brzucha.”

Śri Ramakryszna: „Słuchaj. Powinieneś trzymać w swoim pokoju zdjęcia świętych. Zainspirują Cię.”

Bannerdźi: „Mam twoje zdjęcie w moim pokoju i jedno przedstawiające sadhu na wzgórzu. Trzyma fajkę z płonącymi konopiami.”

Śri Ramakryszna: „Tak, inspirację dla człowieka oglądają obrazy sadhu. Jabłko kremowe wyrzeźbione z miękkiego drewna przywodzi na myśl prawdziwe jabłko kremowe. To tak samo jak bycie podnieconym na widok młodej kobiety.”

„Dlatego mówię wam, że stale potrzebujecie towarzystwa sadhu.”

(Do Bannerdźi) „Już widzisz ogień świata. Ogień płonie, gdy oddajesz się przyjemnościom. Dopóki rybołów trzymał rybę w dziobie, dręczyło go jedno stado wron za drugim.”

„Człowiek znajduje spokój w towarzystwie sadhu. Krokodyl długo pozostaje pod wodą. Od czasu do czasu wypływa na powierzchnię, aby głęboko odetchnąć. Wtedy jest spokój.”

Aktor i Bóg, drzewo spełniające życzenia – niebezpieczeństwo modlitwy z motywem

Aktor: „Panie, mówiłeś o przyjemnościach. To, co mówisz, jest prawdą. Jeśli modlisz się do Boga o przyjemność, wpadniesz w kłopoty. Ile życzeń i pragnień jest w umyśle! Jednak nie wszystkie przynoszą szczęście. Bóg jest drzewem spełniającym życzenia. O cokolwiek się modlisz, otrzymasz. Ale myśląc, że Bóg jest drzewem spełniającym życzenia, możesz chcieć sprawdzić, czy na twoją prośbę tygrys przyjdzie, czy nie. Gdy tylko pomyślisz o tygrysie, pojawia się on i cię pożera.”

Śri Ramakryszna: „Musisz zrozumieć, że tygrys rzeczywiście nadchodzi.”

„Co mogę więcej powiedzieć? Zwróć swój umysł ku Bogu. Nie zapominaj o Bogu. Jeśli szczerze Go zawołasz, On się objawi.”

„Jest jeszcze jedna rzecz. Na zakończenie swojego występu musisz intonować imię Pana Hari. W ten sposób ci, którzy słuchają, wrócą do domu myśląc o Bogu.”

Aktorzy pozdrawiają i wychodzą.

Śri Ramakryszna i rady dla wielbicieli na temat domowego aśramu

Żony dwóch wielbicieli wchodzą i pozdrawiają Thakura. Pościły przygotowując się na spotkanie z nim. Są żonami dwóch braci, szwagierkami. Noszą welony. Mają po dwadzieścia dwa, dwadzieścia trzy lata i każdy ma syna.

Śri Ramakryszna (do żon): „Spójrzcie, czcijcie Śiwę. Istnieje książka o tym, jak oddawać mu cześć, zwana Nitjakarmą. Przestudiujcie ją. Wtedy będziecie mogły przez długi czas zająć swoje umysły przygotowaniami do nabożeństwa: zrywaniem kwiatów, przygotowywaniem pasty sandałowej, czyszczeniem naczyń do kultu, przygotowywaniem ofiar. Robiąc to wszystko, wasz umysł zostanie pokierowany. Pozbędziecie się podłości, przywiązania, złości i tak dalej. Kiedy wy szwagierki rozmawiacie, mówcie tylko o Bogu.”

Śri Ramakryszna i wartość kultu obrazu

„Musicie zjednoczyć swój umysł z Bogiem w każdy możliwy sposób. Dopilnujcie, abyście ani razu o Nim nie zapomniały – powinno to być jak nieprzerwany przepływ oliwy – nieprzerwane. Nawet jeśli czcicie cegłę lub kamień jako Boga, w duchu miłości i oddania możecie Go zobaczyć dzięki Jego łasce.”

„Jak powiedziałem wcześniej, powinnyście czcić Śiwę tak, jak wam mówiłem. Kiedy już się w tym utwierdzicie, nie będziecie musiały kontynuować formalnego oddawania czci. Wtedy umysł będzie zawsze zjednoczony z Nim. Wtedy zawsze będziecie o Nim pamiętać i myśleć o Nim.”

Starsza szwagierka (do Śri Ramakryszny): „Czy udzielisz nam jakiejś instrukcji?”

Śri Ramakryszna (czule): „Nie inicjuję mantrą. Kiedy inicjujesz osobę, musisz wziąć na siebie grzechy ucznia. Matka Wszechświata zachowała mnie w stanie dziecka. Opowiadałem wam o Śiwa Pudźa. Po prostu ją wykonujcie. I przychodźcie tu od czasu do czasu. Jaka będzie Jego wola, zobaczymy później. Spróbujcie przyjść ponownie w dniu Snanjatra.”¹⁰

„Poprosiłem cię, abyś intonowała imię Hari. Czy to robisz?”

Szwagierka (do Śri Ramakryszny): „Tak, proszę pana.”

Śri Ramakryszna: „Dlaczego pościłyście przed przybyciem tutaj? Powinnyście coś zjeść przed przyjściem. Kobiety są obrazem mojej Matki,¹¹ więc nie mogę znieść widoku ich cierpienia. Każda z Was jest innym obrazem Matki Wszechświata. Przyjdźcie tu jak już zjecie i będziecie szczęśliwe.”

Mówiąc to, Thakur prosi Ramlala, aby ustąpił kobietom miejsca i zaoferował im poczęstunek. Podaje się im prasad z Phalaharini Pudźa – lući, różne rodzaje owoców, słodycze i szklankę słodzonej wody.

Thakur mówi: „Zjadłyście coś. Teraz wasze umysły są spokojne. Nie mogę znieść widoku głodnych kobiet.”

Rozdział Czwarty

Tajna rozmowa z wielbicielami – Keśab Sen

Śri Ramakryszna siedzi na stopniu świątyń Śiwy. Jest godzina 17:00. Adhar, dr Nitai, M. i kilku innych wielbicieli siedzą obok niego.

Śri Ramakryszna (do wielbicieli): „Widzicie, moja natura się zmienia.”

Jakby chciał porozmawiać o czymś tajnym, schodzi ze stopnia i siada obok wielbicieli. Potem z nimi rozmawia.

Człowiek jest najwyższym dziełem Boga – tajemnicą boskiego wcielenia

„Jesteście wielbicielami. Nie boję się wam tego powiedzieć. Obecnie nie widzę duchowej formy Boga. Teraz widzę Go tylko w konkretnej postaci ludzkiej. Moją naturą jest widzieć, dotykać i obejmować Go. Ale teraz mówi do mnie: «Przyjąłeś ciało. Ciesz się mną w ludzkiej postaci, w konkretnej formie.»”

„Bóg z pewnością mieszka we wszystkich istotach, ale w człowieku jest Jego większa manifestacja.”

„Czy człowiek jest czymś nieistotnym, bracie? Człowiek może myśleć o Bogu, może medytować nad Nieskończonym. Inne żywe istoty nie mogą tego zrobić.”

„Jest obecny w innych istotach – w roślinach i drzewach, we wszystkich żywiołach – ale w człowieku jest większa manifestacja Boga.”

„Esencja ognia jest we wszystkich istotach, we wszystkich rzeczach – ale w drewnie jest większa manifestacja.”

„Rama powiedział do Lakszmany: «Spójrz, bracie, słoń to takie duże zwierzę, ale nie może on myśleć o Bogu».”

„Z drugiej strony mamy Jego większą manifestację we wcieleniu Boga. Rama powiedział do Lakszmana: «Bracie, kiedy widzisz u człowieka głęboką ekstazę¹² – śmiech, płacz, taniec i śpiew – wiedz na pewno, że tam jestem».”

Thakur jest teraz cichy. Po kilku minutach znowu mówi.

Wpływ Śri Ramakryszny na Keśaba Sena

Śri Ramakryszna: „Keśab Sen przychodził tu dość często. Odkąd przybył po raz pierwszy, bardzo się zmienił. Teraz jest zupełnie niezwykłym człowiekiem. Kilka razy przyprowadził tu swoją grupę. Ale chciał też spotkać się ze mną sam na sam. Wcześniej Keśab nigdy nie miał okazji przebywać w świętym towarzystwie.”

„Spotkałem go w jego domu w Kolutola. Hridaj był ze mną. Zaprowadzono nas do pokoju, w którym siedział Keśab. Siedział przy stole i coś pisał. Po długim czasie odłożył pióro i zszedł z krzesła, aby usiąść z nami. Nie przywitał się z nami ani nie pozdrowił w żaden inny sposób.”

„Odwiedzał mnie tu od czasu do czasu. Któregoś dnia w duchowym nastroju powiedziałem mu: «Nie powinieneś siedzieć z jedną nogą na drugiej przed świętym człowiekiem. Zwiększa to radźas w osobie.» Ilekroć przychodził, pozdrawiałem go i jego przyjaciół. Stopniowo nauczyli się pozdrawiać pochylając czoła ku ziemi.”

Powtarzanie imienia Hari i imienia Boskiej Matki w Brahmo Samadź – wizja Boga w sercu wielbiciela

„I powiedziałem do Keśaba: «Intonujcie imię Hari. Powinniście śpiewać Jego chwałę w Kalijudze». Zaczęli to robić przy akompaniamencie bębnów i talerzy.”

„Jak wzrosła moja wiara w imię Hari? Sadhu odwiedzają tę świątynię od czasu do czasu. Przyjechał jeden z nich z Multanu. Czekał na pielgrzymów udających się do Gangasagar. (Wskazując na M.) Mniej więcej w tym samym wieku co on. To on powiedział: «Istnieje sposób: ścieżka oddania, której nauczał ryszi Narada».”

Rada dla Keśaba – „pożądanie i chciwość” to kosz pachnący rybami – towarzystwo świętości, zapach kwiatów – od czasu do czasu praktykowanie duchowych praktyk w samotności

„Keśab przyszedł tu pewnego dnia i został do dziesiątej wieczorem. Pratap i kilka innych osób powiedziało: «Zostańmy na noc». Siedzieli pod figowcem (w Panćawati). Keśab powiedział: «Nie. Mam pewną pracę do zrobienia. Musimy wyjechać.»”

„W tym momencie roześmiałem się i powiedziałem: «Więc nie będziesz mógł spać bez zapachu koszyka z rybami? Żona rybaka była gościem w domu ogrodnika. Wróciła ze sprzedaży ryb z koszykiem w dłoni. Dostała pokój z kwiatami, w którym mogła spać. Jednak ze względu na zapach kwiatów nie mogła spać aż do późnej nocy. Widząc jej trudną sytuację, pani domu zapytała ją: «Dlaczego jesteś taka niespokojna?» Gospodyni ryb odpowiedziała: «Nie wiem, siostro. Może nie mogę spać z powodu zapachu kwiatów. Czy mogłabyś mi przynieść mój koszyk z rybami? Może wtedy będę mogła spać.» Kiedy przyniesiono jej koszyk, skropiła go wodą i przyłożyła do nosa. Potem zapadła w głęboki sen, głośno chrapiąc.»”

„Słysząc tę historię, grupa Keśaba wybuchła śmiechem.”

„O zmierzchu Keśab odprawił nabożeństwo nad rzeką Ghat. Po nabożeństwie powiedziałem do Keśaba: «Spójrz, w pewnym sensie Bóg stał się Bhagawatą, więc powinieneś czcić Wedy, Purany i Tantry. On także stał się bhaktą. Serce wielbiciela jest Jego salonem. Z łatwością znajdziesz właściciela domu w jego salonie.» Zatem wielbiąc wielbiciela, wielbisz Boga.”

„Keśab i jego zwolennicy słuchali z wielkim skupieniem. Księżyc w pełni zalał okolicę swoim światłem. Wszyscy siedzieli tuż nad schodami prowadzącymi do Gangesu. Powiedziałem: «Intonujmy wszyscy Bhagawata-Bhakta-Bhagawan».”

„Wszyscy skandowali razem: «Bhagawata-Bhakta-Bhagawan». Potem powiedziałem: «Brahman jest Pierwotną Mocą, a Pierwotna Moc jest Brahmanem». Ci ludzie ponownie powtórzyli jednym głosem: «Brahman jest Pierwotną Mocą, Pierwotna Moc jest Brahmanem». Powiedziałem do nich: «Kogo wy nazywacie Brahmanem, ja nazywam Matką. Matka to bardzo słodkie imię.»”

„Wtedy powiedziałem do nich: «Powiedzcie też to: Guru-Kryszna-Waisznawa». Na to Keśab powiedział: «Nie tak daleko, proszę pana. Wtedy ludzie będą o nas myśleć jako o ortodoksyjnych Waisznawach.»”

„Czasami mówiłem Keśabowi: «Kogo ty nazywasz Brahmanem, ja nazywam Śakti, Pierwotną Mocą». To, co jest poza umysłem i mową, pozbawione atrybutów i nieaktywne, Wedy nazywają Brahmanem. Kiedy widzę stworzenie, zachowanie i zniszczenie, nazywam to Śakti, Pierwotną Mocą.”

„Powiedziałem Keśabowi: «Bardzo trudno jest odnieść sukces prowadząc światowe życie. Jak można wyzdrowieć z delirium, jeśli umieszczono człowieka w pomieszczeniu, w którym znajdują się marynowane owoce tamaryndowca i dzbanek z wodą? Dlatego od czasu do czasu konieczne jest odosobnienie, aby praktykować duchowe praktyki. Kiedy pień drzewa urośnie, można do niego przywiązać nawet słonia. Ale kiedy jest to tylko drzewko, może je zjeść koza lub krowa.» Dlatego Keśab powiedział na wykładzie: «Ustal się mocno w życiu duchowym, a potem żyj w świecie.»”

Rada dla Adhara, M., Nitai i innych – idźcie dalej

(Do wielbicieli): „Widzicie, Keśab był bardzo uczonym człowiekiem. Wykładał po angielsku i wielu ludzi go szanowało. Rozmawiała z nim sama królowa Wiktoria. Ale kiedy tu przybył, był nagi. Gdy idziesz na spotkanie ze świętym, powinieneś coś dla niego przynieść – więc on przynosił mi w ręku jakiś owoc. W ogóle nie miał dumy.”

(Do Adhara) „Słuchaj, jesteś taki uczony i jesteś zastępcą sędziego. Ale jesteś pod władzą kobiety o zadartym nosie.¹³ Idź naprzód. Poza drzewem sandałowym są lepsze rzeczy: kopalnie srebra, kopalnie złota, a potem diamenty i cenne klejnoty. Drwal rąbał drewno, kiedy brahmaćari powiedział do niego: «Idź naprzód».”

Schodząc po schodach Świątyni Śiwy, Śri Ramakryszna idzie przez dziedziniec do swojego pokoju. Są z nim Adhar, M. i kilku innych wielbicieli. Właśnie wtedy przychodzi Ram Ćatterdźi, kapłan Świątyni Wisznu i przekazuje wiadomość, że służebnica [służąca] Świętej Matki zaraziła się cholerą.

Ram Ćatterdźi (do Śri Ramakryszny): „Powiedziałem ci o tym o dziesiątej, ale nie słuchałeś.”

Śri Ramakryszna: „Co mógłbym zrobić?”

Ram Ćatterdźi: „Co mógłbyś zrobić? Rakhal, Ramlal i wszyscy tam byli. Ale nic nie zrobili.”

M.: „Kiśori (Gupta) udał się do Alambazar po lekarstwa.”

Śri Ramakryszna: „Co, poszedł sam? Skąd on to bierze?”

M.: „Nikt z nim nie poszedł. Dostanie je w Alambazar.”

Śri Ramakryszna (do M.): „Proszę, powiedz osobie opiekującej się pacjentką co ma zrobić, na wypadek gdyby jej stan się pogorszył i co powinna jeść, kiedy jej stan się polepszy.”

M.: „Tak, proszę pana.”

Szwagierki wielbiciela przychodzą ponownie i składają pozdrowienia. Proszą o pozwolenie na wyjazd. Śri Ramakryszna mówi do nich ponownie: „Proszę, oddawajcie cześć tak, jak wam powiedziałem. I przyjdźcie tu po zjedzeniu czegoś. Inaczej czuję się źle. Spróbujcie przyjść ponownie w dzień Snanjatra.”

Rozdział Piąty

Instrukcja dla Bannerdźi – żona jest powodem doczesnego życia – przyjmij schronienie w Bogu

Śri Ramakryszna siedzi teraz na zachodniej półkolistej werandzie. Bannerdźi, Hari, M. i kilku innych siedzą z nim. Thakur wie, że Bannerdźi ma pewne problemy rodzinne.

Śri Ramakryszna: „Spójrz, wszystkie problemy, które istnieją, dotyczą tylko przepaski na biodra. Jesteś żonaty i masz dzieci, więc musisz mieć pracę. Sadhu martwi się o przepaskę biodrową, a gospodarz o swoją żonę. Poza tym nie ze wszystkimi w domu dogadujesz się dobrze, więc musisz mieszkać osobno. (Uśmiechając się) Ćaitanja Dewa powiedział do Nitai: «Słuchaj, bracie Nitjananda. Człowiek uwięziony w świecie nigdy nie jest wolny.»”

M. (do siebie): „Może Thakur mówi o świecie złudzeń. Może światowy człowiek żyje w świecie ignorancji.”

Śri Ramakryszna (wskazując na M. i uśmiechając się): „On także mieszka w oddzielnym domu. «Kim jesteś, proszę pana?» «Jestem wygnańcem». «A kim ty jesteś, Panie?» «Jestem oddzielony od ukochanej». (Wszyscy się śmieją). Będzie wam razem dobrze.”

„Ale nie ma niebezpieczeństwa, jeśli szukasz schronienia u Boga. On sam cię zbawi.”

Hari i inni: „No cóż, dlaczego tak wielu ludziom znalezienie Go zajmuje tyle czasu?”

Śri Ramakryszna: „Wiesz, jaki jest powód? Człowiek nie odczuwa tęsknoty za Bogiem, dopóki nie zakończy się cała praca i pragnienie przyjemności. Lekarz mówi: «Niech minie kilka dni. Wtedy pomoże mu zwykłe lekarstwo.»”

„Narada powiedział do Ramy: «Ramo, jak Rawana może zostać zabity jeśli pozostaniesz w Ajodhji? W tym celu zszedłeś na ziemię.» Rama powiedział: «Narado, niech nadejdzie odpowiedni czas. Niech przeszłe działania Rawany zaczną przynosić owoce. Wtedy ziemia będzie przygotowana na jego zabicie».”¹⁴

Problem zła i Hari (Swami Turijananda), stan widźnani Thakura

Hari: „No cóż, dlaczego na świecie jest tyle cierpienia?”

Śri Ramakryszna: „Ten świat jest jak sztuka. W tej sztuce jest smutek i szczęście, cnota i występek, wiedza i ignorancja, dobro i zło – wszystko. Gdyby nie było smutku i grzechu, sztuka nie mogłaby trwać dalej.”

„W grze w ciuciubabkę musisz dotknąć babci. Jeśli dotkniesz jej na początku gry, nie będzie zadowolona. Bóg [babcia] chce, aby zabawa trwała jeszcze jakiś czas. Po tym:

Spośród stu tysięcy latawców tylko jeden lub dwa uwalniają się.
A wtedy, o Matko, jakże śmiejesz się i klaszczesz w dłonie!

„Innymi słowy, po odbyciu wielu wyrzeczeń, jeden lub dwóch osiąga wizję Boga i zostaje wyzwolonych dzięki Jego łasce. Następnie Boska Matka klaszcze z radości: «O tam! On jest uwolniony!»”

Hari: „Ta gra to dla nas śmierć.”

Śri Ramakryszna (uśmiechając się): „Po prostu powiedz mi, kim jesteś; to Sam Bóg zamieszkuje wszystko – maję, żywe istoty, świat i dwadzieścia cztery zasady kosmiczne.”¹⁵

„«Kąsam stając się wężem i leczę, stając się lekarzem». Stał się zarówno wiedzą, jak i ignorancją i mieszka w świecie. Mieszka jako niewiedza w maji złudzeń i leczy w formie maji wiedzy w guru.”

„Istnieje niewiedza, wiedza¹⁶ i najwyższa wiedza.¹⁷ Człowiek wiedzy widzi, że tylko On istnieje, że jest wykonawcą, tworzącym, utrzymującym i niszczącym. Człowiek o najwyższej wiedzy widzi, że On istnieje i mieszka w świecie jako wszystko.”

„Kiedy osiągniesz ekstatyczną miłość¹⁸ do Boga, zobaczysz, że poza Nim nie ma nic.”

„W porównaniu z ekstazą oddanie jest bardzo słabe. A potem ekstaza dojrzewa w ekstatyczną miłość do Boga.”

(Do Bannerdźi) „Czy podczas medytacji nadal słyszysz dźwięk dzwonu?”

Bannerdźi: „Codziennie słyszę ten sam dźwięk. Mam też wizje Jego postaci. Czy kiedy umysł już tego doświadczył, czy kiedykolwiek się zatrzyma?”

Śri Ramakryszna (uśmiechając się): „Tak, gdy drewno opałowe się zapali, nie stygnie. (Do wielbicieli) On dużo wie o wierze.”

Bando [Bannerdźi]: „Moja wiara jest bardzo głęboka.”

Śri Ramakryszna: „Dlaczego o tym nie porozmawiać?”

Bannerdźi: „Pewnego razu guru dał komuś mantrę ram. Powiedział mężczyźnie, że ram jest jego ideałem. Ten człowiek osiągnął doskonałość dzięki powtarzaniu mantry ram.”

„I kosiarz trawy przekroczył Ganges, powtarzając imię Ramy.”

Śri Ramakryszna: „Przyprowadź kobiety ze swojej rodziny, aby poznały kobiety Balarama.”

Bannerdźi: „Którego Balarama?”

Śri Ramakryszna: „Nie znasz Balarama? Mieszka w Bosepara.”

Śri Ramakryszna jest pełen radości, gdy spotyka prostodusznego człowieka. Bannerdźi jest bardzo prosty. Śri Ramakryszna również bardzo lubi Nirandźana, ponieważ jest on taki prostoduszny.

Śri Ramakryszna (do M.): „Dlaczego poprosiłem cię, abyś zobaczył Nirandźana? Powiedziałem ci to, abyś się dowiedział czy to prawda, że jest to człowiek o prostolinijnym sercu.”

Przypisy:

1. Później Swami Brahmananda. ↩︎
2. Później Swami Turijananda. ↩︎
3. Amawasja. ↩︎
4. abhjāsajogena tato māmićczāptuṃ dhanañdźaja
   Gītā 12.9
   […wtedy poprzez abhjasa-jogę starasz się dotrzeć do Mnie, O Dhanandźaja.] ↩︎
5. Amulety lub naramienniki. ↩︎
6. Kama. ↩︎
7. Kamana. ↩︎
8. sāmiszaṃ kuraraṃ dźaghnurbalino’nje nirāmiszāḥ,
   tadāmiszaṃ paritjadźja sa sukhaṃ samawindata|
   śrimadbhagawata 11.9.2 ↩︎
9. Ćitta. ↩︎
10. Święto Kąpieli. ↩︎
11. strijaḥ samastāḥ sakalā dźagatsu
    ćaṇḍī 11.6
    [O Dewi, wszystkie kobiety na świecie są twoimi aspektami.] ↩︎
12. Urdźita bhakti. ↩︎
13. Pod pantoflem. ↩︎
14. Adhjatma Ramajana, Ajodhjakanda. ↩︎
15. twaṃ strī twaṃ pumānasi twaṃ kumāra uta wā kumārī |
    twaṃ dźīrṇo daṇḍena wañcasi twaṃ dźāto bhawasi wiśwatomukhaḥ ||
    śwetāśwatara upaniszad 4.3
    [Jesteś kobietą, jesteś mężczyzną, jesteś chłopcem (i) jesteś też dziewczyną. Jesteś starym człowiekiem chwiejącym się z kijem. Rodząc się, wszędzie masz Swoje twarze.] ↩︎
16. Dźnana. ↩︎
17. Widźniana. ↩︎
18. Mahabhawa i prema. ↩︎