Taittirīja 1.11 – Napomnienie dla Odchodzącego Studenta

1. Nauczywszy Wed, nauczyciel w ten sposób poucza ucznia:

Mów prawdę. Praktykuj dharmę. Nie zaniedbuj studiowania [Wed]. Przynosząc nauczycielowi upragniony przez niego dar, [wejdź w życie domownika i dopilnuj, aby] linia potomstwa nie została odcięta. Nie odwracaj się od prawdy. Nie odstępuj od dharmy. Nie zaniedbuj [osobistego] dobra. Nie zaniedbuj dobrobytu. Nie zaniedbuj studiowania i nauczania Wed.

2. Nie zaniedbuj swoich obowiązków wobec bogów i przodków. Traktuj swoją matkę jak Boga. Traktuj swojego ojca jak Boga. Traktuj swojego nauczyciela jak Boga. Traktuj gościa jak Boga. Jakiekolwiek czyny są bezbłędne, te należy wykonywać, a nie inne. Jakiekolwiek dobre uczynki wykonaliśmy przez nas, powinniście je wykonać wy, a nie inne.

3. Ci brahmini, którzy są od nas lepsi – tych powinieneś zadowalać dając im miejsca. Wszystko, co będzie dawane, powinno być dawane z wiarą, a nie bez wiary – według własnej obfitości, ze skromnością, ze strachem i współczuciem.

4. Tak więc, jeśli w twoim umyśle pojawią się jakiekolwiek wątpliwości dotyczące jakiegokolwiek czynu lub jakiekolwiek wątpliwości dotyczące postępowania, powinieneś postępować w takich sprawach tak, jak zachowywaliby się sami brahmini – brahmini, którzy są kompetentni do osądzania, którzy [z własnej woli] są oddani [dobrym uczynkom] i nie są namawiani [do ich wykonywania] przez innych i którzy nie są zbyt surowi, ale są miłośnikami Dharmy.

Tak więc, w odniesieniu do osób, przeciwko którym się wypowiadasz, powinieneś zachowywać się w taki sposób, w jaki zachowywaliby się brahmini – brahmini, którzy są kompetentni do osądzania, którzy [z własnej woli] są oddani [dobrym uczynkom] i nie są namawiani [ do ich wykonania] przez innych i którzy nie są zbyt surowi, ale są miłośnikami Dharmy.

Taka jest zasada. Taka jest nauka. Taka jest tajemna mądrość Wed. Takie jest polecenie [Boga]. Tego powinieneś przestrzegać. Tylko tego należy przestrzegać.

Wers 1.11.1

वेदमनूच्याचार्योन्तेवासिनमनुशास्ति । सत्यं वद । धर्मं चर । स्वाध्यायान्मा प्रमदः ।
आचार्याय प्रियं धनमाहृत्य प्रजातन्तुं मा व्यवच्छेत्सीः । सत्यान्न प्रमदितव्यम् ।
धर्मान्न प्रमदितव्यम् । कुशलान्न प्रमदितव्यम् । भूत्यै न प्रमदितव्यम् ।
स्वाध्यायप्रवचनाभ्यां न प्रमदितव्यम् । देवपितृकार्याभ्यां न प्रमदितव्यम् ॥१.११.१॥

vedamanūcyācāryontevāsinamanuśāsti । satyaṃ vada । dharmaṃ cara । svādhyāyānmā pramadaḥ ।
ācāryāya priyaṃ dhanamāhṛtya prajātantuṃ mā vyavacchetsīḥ । satyānna pramaditavyam ।
dharmānna pramaditavyam । kuśalānna pramaditavyam । bhūtyai na pramaditavyam ।
svādhyāyapravacanābhyāṃ na pramaditavyam । devapitṛkāryābhyāṃ na pramaditavyam ॥ 1.11.1 ॥

Komentarz:

NAUCZYWSZY ETC.: Nauczyciel najpierw poucza ucznia o tekstach wedyjskich, a potem udziela mu następującego napomnienia dotyczącego postępowania w życiu. Uczeń nie powinien wracać do domu bez zbadania natury swojej dharmy lub obowiązków, które ma wykonać.

NAUCZYCIEL: Osoba oświecona duchowo, która zbliża się do ucznia i uczy go rytuałów oraz wiedzy o Brahmanie zawartej w Wedach.

MÓW ETC.: Mówienie prawdy polega na wypowiadaniu tego, co faktycznie jest postrzegane, bez hipokryzji i zamiaru skrzywdzenia innych.

DHARMĘ: Określone obowiązki, zwłaszcza rytualne oddawanie czci zgodnie z zapisami pism świętych.

PRZYNOSZĄC ETC.: Uczeń powinien wręczyć nauczycielowi akceptowalny prezent w ramach uznania za to, czego się nauczył.

LINIA ETC..: Za pozwoleniem nauczyciela uczeń powinien przyjąć godną żonę i spłodzić dzieci, aby zapewnić ciągłość rasy.

NIE … PRAWDY: Nie wolno kłamać, nawet w roztargnieniu, bez względu na to, jak bardzo jest to trywialne.

NIE … DHARMY: Tutaj słowo dharma odnosi się do szczególnych obowiązków określonych w pismach świętych.

DOBRA: Odnosi się do działań sprzyjających podtrzymaniu życia. Kładzie się nacisk na długowieczność i dobre zdrowie.

DOBROBYTU: Odnosi się do prawego działania, dzięki któremu zdobywa się bogactwo.

NIE ETC.: Ponownie podkreślono, że uczniowi nie wolno zapomnieć tego, czego się nauczył, ani powstrzymywać się od przekazywania wiedzy wedyjskiej innym.

W domu nauczyciela student zdobywa teoretyczną wiedzę z Wed. Nie osiągnął jeszcze jedności z Brahmanem, co jest celem mądrości wedyjskiej. Zanim ją osiągnie, musi spełnić swoje ludzkie aspiracje; jest to możliwe jedynie poprzez należyte wykonywanie swoich obowiązków. Zaniedbanie obowiązków kumuluje grzech. Ich działanie oczyszcza serce i ostatecznie prowadzi do Najwyższego Dobra. Zatem przed osiągnięciem Wiedzy konieczne jest wywiązanie się ze wszystkich swoich obowiązków i zobowiązań. Kiedy Poznanie Jaźni zostanie osiągnięte, ludzkie aspiracje osiągają spełnienie. Następnie człowiek jest wolny od wszelkich ziemskich obowiązków.

Wers 1.11.2

मातृदेवो भव । पितृदेवो भव । आचार्यदेवो भव । अतिथिदेवो भव । यान्यनवद्यानि कर्माणि तानि सेवितव्यानि ।
नो इतराणि । यान्यस्माकँ सुचरितानि तानि त्वयोपास्यानि । नो इतराणि ॥१.११.२॥

mātṛdevo bhava । pitṛdevo bhava । ācāryadevo bhava । atithidevo bhava । yānyanavadyāni karmāṇi tāni sevitavyāni ।
no itarāṇi । yānyasmākam̐ sucaritāni tāni tvayopāsyāni । no itarāṇi ॥ 1.11.2 ॥

Komentarz:

BOGÓW: Bogowie kontrolują różne siły natury, a także myśli żywych istot. Należy ich zatem przebłagać poprzez odpowiednie obrzędy.

MATKĘ: Otrzymaliśmy od naszych rodziców ludzkie ciało, dzięki któremu ostatecznie osiągniemy Wyzwolenie. Powinni być przedmiotem naszej największej czci.

JAKIEKOLWIEK ETC.: Powinniśmy wykonywać tylko te działania, które są wolne od zła i usankcjonowane praktyką mędrców, a nie te, które choć wykonywane przez mędrców, są podatne na naganę. Podobnie uczeń powinien podążać za przykładem nauczyciela jedynie w odniesieniu do tych uczynków, które nie są sprzeczne z pismami świętymi i są zgodne z praktyką mędrców.

Wers 1.11.3

ये के चास्मच्छ्रेयाँसो ब्राह्मणाः तेषां त्वयाऽऽसनेन प्रश्वसितव्यम् । श्रद्धया देयम् । अश्रद्धयाऽदेयम् । श्रिया देयम् ।
ह्रिया देयम् । भिया देयम् । संविदा देयम् । अथ यदि ते कर्मविचिकित्सा वा वृत्तविचिकित्सा वा स्यात् ॥१.११.३॥

ye ke cāsmacchreyām̐so brāhmaṇāḥ teṣāṃ tvayāʼʼsanena praśvasitavyam । śraddhayā deyam । aśraddhayāʼdeyam । śriyā deyam ।
hriyā deyam । bhiyā deyam । saṃvidā deyam । atha yadi te karmavicikitsā vā vṛttavicikitsā vā syāt ॥ 1.11.3 ॥

Komentarz:

DAJĄC … MIEJSCA: To znaczy, aby usunąć ich zmęczenie.

STRACHEM: To znaczy strach przed pismami świętymi lub grzechem.Jak podjąć decyzję w kwestiach wątpliwych:

Wers 1.11.4

ये यत्र ब्राह्मणाः संमर्शिनः । युक्ता आयुक्ताः । अलूक्षा धर्मकामाः स्युः । यथा ते तत्र वर्तेरन् ।
तथा वर्तेथाः । अथाभ्याख्यातेषु । ये तत्र ब्राह्मणाः संमर्शिनः । युक्ता आयुक्ताः ।
अलूक्षा धर्मकायाः स्युः । यथा ते तेषु वर्तेरन् । तथा तेषु वर्तेथाः । एष आदेशः ।
एष उपदेशः । एषा वेदोपनिषत् । एतदनुशासनम् । एवमुपासितव्यम् । एवमु चैतदुपास्यम् ॥१.११.४॥

ye yatra brāhmaṇāḥ saṃmarśinaḥ । yuktā āyuktāḥ । alūkṣā dharmakāmāḥ syuḥ । yathā te tatra varteran ।
tathā vartethāḥ । athābhyākhyāteṣu । ye tatra brāhmaṇāḥ saṃmarśinaḥ । yuktā āyuktāḥ ।
alūkṣā dharmakāyāḥ syuḥ । yathā te teṣu varteran । tathā teṣu vartethāḥ, eṣa ādeśaḥ । eṣa upadeśaḥ ।
eṣā vedopaniṣat । etadanuśāsanam । evamupāsitavyam । evamu caitadupāsyam ॥ 1.11.4 ॥

Komentarz:

JAKIEKOLWIEK WĄTPLIWOŚCI: Spowodowane zamieszaniem umysłu.

NIE SĄ ZBYT SUROWI: Wolni od gniewu i fanatyzmu.

MIŁOŚNIKAMI DHARMY: Pracują wyłącznie ze względu na prawość, a nie dla zysku czy honoru.

NAUKA: Oto rada, którą ojciec powinien udzielić swojemu synowi.

Oto sedno pierwszej części: Upaniszad opisuje na początku pewne kontemplacje (Samhitā), które nie są sprzeczne z działaniami rytualnymi. Następnie opisana jest kontemplacja wjāhryti, które są symbolami Brahmana z atrybutami. Prowadzi to do panowania nad sobą, ale nie niszczy całkowicie ignorancji, która jest nasieniem Samsāry. Rozdział jedenasty opisuje działania określone w Wedach i Smryti, mające na celu oczyszczenie serca aspiranta, bez którego Poznanie Jaźni nie jest możliwe. Aby ostatecznie osiągnąć Wiedzę o Brahmanie, należy wypełniać ziemskie obowiązki. Jeśli wyrzeknie się lub zaniedba swoje obowiązki, człowiek popełni grzech. Następny rozdział zawiera instrukcje dotyczące Brahmana bez atrybutów.

Podajemy tutaj podsumowanie komentarza jakiego udzielił Śaṅkara dotyczącego miejsca pracy i wiedzy w osiąganiu Najwyższego Dobra. (Można zauważyć, że słowo praca oznacza jakąkolwiek aktywność, w tym służbę społeczną i obrzędy religijne, podczas której wykonawca jest świadomy różnicy między nim samym, jako wykonawcą, a narzędziem i owocem działania. Po urzeczywistnieniu jedności z Brahmanem człowiek może pracować nie będąc świadomym tej różnicy i taka praca nie jest sprzeczna z Najwyższym Dobrem.)

Czy najwyższe dobro wynika wyłącznie z pracy, czy z pracy wspomaganej wiedzą, czy też z pracy i wiedzy połączonej, czy z wiedzy wspomaganej pracą, czy też z samej wiedzy?

Niektórzy mówią, że sama praca obdarza najwyższym dobrem, ponieważ tak uczą Wedy; znawca Wed jest nawoływany do wykonywania pracy (ofiar). Według nich spełnianie ofiar jest jedyną nauką Wed, które w przeciwnym razie nie służyłyby żadnemu celowi.

To twierdzenie nie jest słuszne. Wyzwolenie, czyli moksza, jest wieczne, podczas gdy efekt pracy nie jest wieczny. Jeśli Wyzwolenie jest wynikiem pracy, to również będzie to zjawisko przejściowe. Początkującym studentom Wed przepisana jest praca. Studenci zaawansowani proszeni są o zastanowienie się nad naukami wedyjskimi.

Można argumentować, że praca wspomagana wiedzą skutkuje mokszą. Wiadomo, że dana rzecz sama w sobie może być trucizną, ale w połączeniu z czymś innym może okazać się niezwykle korzystna.

Ten argument również jest nie do utrzymania. Wskazano już, że wszystko, co zostaje wytworzone, ma swój początek. Wszystko, co ma początek, musi mieć koniec. Ale Wyzwolenie, które jest wiecznym doświadczeniem, nie może mieć początku. Zatem nie ma to żadnego związku z pracą. Nie można również twierdzić, że chociaż praca wspomagana wiedzą nie może wytworzyć Wiedzy o Brahmanie, to jednak może usunąć przeszkody, które stoją na drodze takiej Wiedzy. Stwierdza się bowiem, że praca wywołuje jeden z następujących skutków: może wytworzyć rzecz nową, może spowodować zmianę stanu, może rzecz oczyścić, może też pozwolić wykonawcy zrealizować coś, czego nie posiada.Ale żaden z tych efektów nie należy do Brahmana, który jest wieczny, wszechprzenikający, samoistny, nieskazitelny, niezmienny i niepodzielny i jest prawdziwą naturą Jaźni.

Nie można twierdzić, że wiedza i praca mogą współistnieć. Jaźń, czyli Brahman, nie jest dualny i nie dopuszcza żadnego rozróżnienia. Jest to jednorodna masa Świadomości. Z drugiej strony praca implikuje rozróżnienie na wykonawcę, narzędzie i wynik. Istnieje zatem zasadniczy konflikt pomiędzy nimi. Pisma święte nauczają, że dwoistość zawsze zawiera element strachu; lecz Brahman ma naturę nieustraszoności.

Pisma święte zalecają pracę tylko tym, którzy pielęgnują pragnienia. Ale ci, którzy urzeczywistnili jedność Ātmana i Brahmana, są wolni od pragnień. Dlatego wiedza i praca są nie do pogodzenia.

Pisma święte mówią o różnych aśramach, czyli etapach życia, z odpowiednimi obowiązkami, ponieważ poprzez wykonywanie obowiązków stopniowo osiąga się czystość umysłu i rodzi się z tęsknotą za Moksza, czyli wyzwoleniem. Kiedy ktoś następnie praktykuje takie dyscypliny, jak czystość, samokontrola, studiowanie pism świętych i koncentracja, ostatecznie kwalifikuje się do Wiedzy o Brahmanie. Wiedza ta, podobnie jak promienne słońce, jest wieczna, lecz pozostaje zasłonięta chmurą nieprzeniknionej ignorancji. Dzięki praktyce duchowej dyscypliny chmura ta zostaje usunięta i objawia się samoświetlny Brahman. Działanie, które należy do świata zjawisk, nie ma żadnego związku z Brahmanem, czyli Absolutem.

Tutaj kończy się Jedenasty Rozdział Pierwszej Części Taittirīja Upaniszady.

Poprzedni

Spis Treści

Następny

Post Views: 6