1. „Ten, kto zna Błogość Brahmana, skąd wszystkie słowa wraz z umysłem odwracają się, nie mogąc jej dosięgnąć – ten nigdy się nie lęka”.
Ta [powłoka umysłu] jest ucieleśnioną duszą tej poprzedniej (powłoki prāṇa).
Zaprawdę, różni się od tej [powłoki], która składa się z esencji umysłu, ale w niej znajduje się inna jaźń, która składa się z intelektu (widźñāna). Ona wypełnia poprzednią (powłokę). Ona także ma kształt człowieka. Podobnie jak ludzki kształt pierwszej, kształt drugiej też jest ludzki. Wiara (śraddha) jest jej głową, to co jest prawe jest jej prawym skrzydłem, prawda jest jej lewym skrzydłem, pochłonięcie (joga) jest jej tułowiem, Mahat (Hiraṇjagarbha) jest jej ogonem, jej wsparciem.
O powyższym jest również następująca mantra:
Wers 2.4.1
यतो वाचो निवर्तन्ते । अप्राप्य मनसा सह । आनन्दं ब्रह्मणो विद्वान् । न बिभेति कदाचनेति । तस्यैष एव शारीर आत्मा ।
यः पूर्वस्य तस्माद्वा एतस्मान्मनोमयात् । अन्योऽन्तर आत्मा विज्ञानमयः । तेनैष पूर्णः । स वा एष पुरुषविध एव ।
तस्य पुरुषविधताम् । अन्वयं पुरुषविधः । तस्य श्रद्धैव शिरः । ऋतं दक्षिणः पक्षः । सत्यमुत्तरः पक्षः । योग आत्मा ।
महः पुच्छं प्रतिष्ठा । तदप्येष श्लोको भवति ॥ २.४.१ ॥
yato vāco nivartante, aprāpya manasā saha, ānandaṃ brahmaṇo vidvān, na bibheti kadācaneti, tasyaiṣa eva śārīra ātmā,
yaḥ pūrvasya tasmādvā etasmānmanomayāt, anyoʼntara ātmā vijñānamayaḥ, tenaiṣa pūrṇaḥ, sa vā eṣa puruṣavidha eva,
tasya puruṣavidhatām, anvayaṃ puruṣavidhaḥ, tasya śraddhaiva śiraḥ, ṛtaṃ dakṣiṇaḥ pakṣaḥ, satyamuttaraḥ pakṣaḥ, yoga ātmā,
mahaḥ pucchaṃ pratiṣṭhā, tadapyeṣa śloko bhavati ॥ 2.4.1 ॥
1. „Ten, kto zna Błogość Brahmana, skąd wszystkie słowa wraz z umysłem odwracają się, nie mogąc jej dosięgnąć – ten nigdy się nie lęka”.
Ta [powłoka umysłu] jest ucieleśnioną duszą tej poprzedniej (powłoki prāṇa).
Zaprawdę, różni się od tej [powłoki], która składa się z esencji umysłu, ale w niej znajduje się inna jaźń, która składa się z intelektu (widźñāna). Ona wypełnia poprzednią (powłokę). Ona także ma kształt człowieka. Podobnie jak ludzki kształt pierwszej, kształt drugiej też jest ludzki. Wiara (śraddha) jest jej głową, to co jest prawe jest jej prawym skrzydłem, prawda jest jej lewym skrzydłem, pochłonięcie (joga) jest jej tułowiem, Mahat (Hiraṇjagarbha) jest jej ogonem, jej wsparciem.
O powyższym jest również następująca mantra:
Komentarz:
ZNA: To znaczy kontempluje.
SKĄD ETC.: Odnosi się to do powłoki umysłu (manomajakośa), a nie do Najwyższego Brahmana. Upaniszad prosi ucznia, aby kontemplował Brahmana jako ograniczonego przez upādhi, czyli dodatek warunkujący umysłu. Umysł jest w istocie jednym z Umysłem Kosmicznym, czyli Hiraṇjagarbha, który jest najwyższą manifestacją Brahmana we względnym świecie. Dlatego mówi się, że ten, kto kontempluje powłokę umysłu jako Brahmana, nie ma się czego bać; osiąga świat Hiraṇjagarbha.
SŁOWA … DOSIĘGNĄĆ: Prawdziwej natury umysłu nie można poznać ani za pomocą słów, ani przez sam umysł. Umysł, który pragnie poznać umysł, jest jedynie stanem umysłu (wrytti). Dlatego umysł pozostaje nieznany dla umysłu.
NIGDY SIĘ NIE LĘKA: To znaczy tutaj lub w przyszłym życiu. Bhakta, uświadamiając sobie swoją tożsamość z Hiraṇjagarbha, który jest całością wszystkiego, uwalnia się od przywiązania i niechęci, a zatem od strachu.
Poprzednie rozdziały uczyły kontemplacji Brahmana jako obdarzonego upādhi powłoki pożywienia i powłoki prāṇa. Podobnie, niniejszy rozdział uczy kontemplacji Brahmana jako wyposażonego w upādhi powłoki umysłu.
Ten, kto całkowicie odłączył się od powłoki umysłu, jest teraz nauczany o powłoce intelektu (widźñānamajakośa), aby jego umysł mógł wniknąć głębiej w prawdziwą naturę Jaźni, czyli Ātmana.
TA … POPRZEDNIEJ: powłoka umysłu jest jaźnią powłoki prāṇa. Tą drugą należy uważać za ciało pierwszej. Medytując nad powłoką umysłu, uwalniamy się od idei, że jesteśmy prāṇa. Pogląd, że prāṇa nie jest Jaźnią, można znaleźć w dialogu pomiędzy Bālāki i Adźataśatru w Bryhadāraṇjaka Upaniszad (2.1.15).
INTELEKTU: Słowo widźńāna oznacza zrozumienie, czyli zdolność determinującą. Jest to funkcja narządu wewnętrznego.
WIARA: Wiarę porównuje się do głowy, ponieważ jest ona głównym czynnikiem, przez który wszystko się dzieje. Osoba obdarzona zrozumieniem pielęgnuje wiarę w to, co ma do zrobienia.
POCHŁONIĘCIE: Wiara i inne cnoty umożliwiają osobie zdobycie Wiedzy o Rzeczywistości tylko wtedy, gdy osiągnie ona wewnętrzną część umysłu poprzez praktykę jogi, czyli koncentracji.
MAHAT: Pierworodna zasada kosmiczna, czyli Hiraṇjagarbha. Porównaj: „Ten wielki, chwalebny pierworodny” (Br. Up. 5.4). Będąc rzutowany jako pierwsza zasada kosmiczna, jest przyczyną wszystkiego, co zostanie stworzone po nim. Dlatego nazywa się to podporą, ogonem.
Tutaj kończy się Czwarty Rozdział Drugiej Części Taittirīja Upaniszady.