Bryhadāraṇjaka 3.1 – Jādźńawalkja i Āśwala - Swami Wiwekananda i nauki Wedanty

1. Om. Dźanaka, cesarz Wideha, odprawił ofiarę, podczas której hojnie rozdawano dary [wśród kapłanów]. Zgromadzili się tam brāhmińscy uczeni z [krain] Kuru i Pańćala. Cesarz Dźanaka z Wideha pragnął dowiedzieć się, który z tych brāhminów był najbardziej uczonym znawcą Wed. Dlatego zamknął tysiąc krów w zagrodzie i przymocował do rogów każdej z nich dziesięć pada złota.

2. Powiedział do nich: „Czcigodni brāhmini, niech ten spośród was, który jest najlepszym znawcą Wed, zaprowadzi te krowy do domu.”

Żaden z brāhminów nie odważył się. Wtedy Jādźńawalkja powiedział do jednego ze swoich uczniów: „Drogi Samśrawa, zaprowadź te krowy [do domu].” On je odprowadził.

Brāhmini byli wściekli i powiedzieli: „Jak śmie nazywać siebie najlepszym znawcą Wed spośród nas?”

Otóż był [wśród nich] Aśwala, hotri, kapłan cesarza Dźanaki z Widehy. Zapytał Jādźńawalkję: „Czy rzeczywiście jesteś najlepszym znawcą Wed spośród nas, o Jādźńawalkjo?”

Odpowiedział on: „Kłaniam się najlepszemu znawcy Wed, ale po prostu chcę mieć te krowy.”

Wówczas hotri Aśwala postanowił go wypytać.

3. „Jādźńawalkja” – powiedział – „ponieważ wszystko tutaj (tj. związane z ofiarą) jest poddane śmierci, ponieważ wszystko jest pokonane przez śmierć, w jaki sposób ofiarnik uwalnia się spod władzy śmierci?”

„Poprzez kapłana hotri i poprzez organ mowy postrzegany jako ogień. Organ mowy ofiarnika to hotri. Ten organ mowy to ogień; ten ogień to hotri; ten [ogień] jest [środkiem do] wyzwolenia; to jest pełne wyzwolenie.”

4. „Jādźńawalkja” – powiedział – „ponieważ wszystko tutaj jest poddane dniu i nocy, ponieważ wszystko jest pokonane przez dzień i noc, w jaki sposób ofiarnik uwalnia się spod władzy dnia i nocy?”

„Poprzez kapłana adhwarju i poprzez oko postrzegane jako słońce. Oko ofiarnika to adhwarju. To oko to słońce. To słońce to adhwarju; to [słońce] jest [środkiem do] wyzwolenia; to jest pełne wyzwolenie.”

5. „Jādźńawalkja” – powiedział – „ponieważ wszystko tutaj jest poddane jasnym i ciemnym kwadrom księżycowym, ponieważ wszystko jest przez nie pokonane, w jaki sposób ofiarnik uwalnia się spod ich władzy?”

„Poprzez kapłana udgātri i poprzez oddech życiowy postrzegany jako powietrze. Ten oddech życiowy to udgātri. Ten oddech życiowy to powietrze; to powietrze to udgātri; to [powietrze] jest [środkiem do] wyzwolenia; to jest pełne wyzwolenie.”

6. „Jādźńawalkja” – powiedział – „ponieważ niebo jest, jak gdyby bez podpory, za pomocą jakiej podpory ofiarnik idzie do nieba?”

„Poprzez kapłana Brahmā i poprzez umysł postrzegany jako księżyc. Umysł ofiarnika to Brahmā. Umysł to księżyc; ten księżyc to Brahmā; ten [księżyc] jest [środkiem do] wyzwolenia; to jest pełne wyzwolenie.”

Do tej pory mówiono o ścieżkach wyzwolenia; teraz o medytacji opartej na podobieństwie.

7. „Jādźńawalkja” – powiedział – „ile [rodzajów] hymnów Ryg-Wedy użyje dziś kapłan Hotri w tej ofierze?”

„Trzech rodzajów.”

„A które to trzy?”

„Wstępne, ofiarne i pochwalne jako trzecie.”

„Co poprzez nie on (ofiarnik) uzyskuje?”

„Wszystko, co posiada życie.”

8. „Jādźńawalkja” – powiedział – „ile [rodzajów] obiat złoży dziś w tej ofierze kapłan Adhwarju?”

„Trzy.”

„A które to trzy?”

„Te, które po złożeniu płoną ku górze; te, które po złożeniu wydają wielki hałas; oraz te, które po złożeniu opadają w dół.”

„Co poprzez nie on (ofiarnik) uzyskuje?”

„Przez te, które po złożeniu płoną ku górze, zdobywa świat bogów, gdyż świat bogów świeci jasno. Przez te, które po złożeniu wydają wielki hałas, zdobywa świat przodków, gdyż świat przodków jest niezwykle hałaśliwy. Przez te, które po złożeniu opadają w dół, zdobywa świat ludzi, gdyż świat ludzi jest na dole.”

9. „Jādźńawalkja” – powiedział – „z iloma bogami kapłan Brahmā [siedzący] po prawej stronie strzeże dziś ofiary?”

„Z jednym.”

„Którym jest ten jeden?”

„Umysłem. Umysł jest bowiem nieskończony, a nieskończeni są Wiśwedewowie. Poprzez to ofiarnik zdobywa nieskończony świat.”

10. „Jādźńawalkja” – powiedział – „ile [rodzajów] hymnów pochwalnych zaśpiewa dziś w tej ofierze kapłan Udgātri?”

„Trzy.”

„A które to trzy?”

„Wstępne, ofiarne i pochwalne jako trzecie.”

„Które z nich odnoszą się do ciała?”

„Prāṇa to hymn wstępny, apāna to hymn ofiarny, a wjāna to hymn pochwalny.”

„Co zyskuje on (ofiarnik) poprzez nie?”

„Poprzez hymn wstępny zdobywa ziemię, poprzez hymn ofiarny zdobywa niebo, a poprzez hymn pochwalny zdobywa raj.”

Wtedy kapłan Aśwala zamilkł.

Wers 3.1.1

ॐ । जनको ह वैदेहो बहुदक्शिणेन यज्ञेनेजे; तत्र ह कुरुपञ्चालानां ब्राह्मणा अभिसमेता बभूवुः; तस्य ह जनकस्य वैदेहस्य विजिज्ञासा बभूव, कः स्विदेषां ब्राह्मणानामनूचानतम इति; स ह गवां सहस्रमवरुरोध; दश दश पादा एकैकस्याः शृङ्गयोराबद्धा बभूवुः ॥ ३.१.१ ॥

oṃ । janako ha vaideho bahudakśiṇena yajñeneje; tatra ha kurupañcālānāṃ brāhmaṇā abhisametā babhūvuḥ; tasya ha janakasya vaidehasya vijijñāsā babhūva, kaḥ svideṣāṃ brāhmaṇānāmanūcānatama iti; sa ha gavāṃ sahasramavarurodha; daśa daśa pādā ekaikasyāḥ śṛṅgayorābaddhā babhūvuḥ ॥ 3.1.1 ॥

Komentarz:

CESARZ: Władca, po odprawieniu ofiary Rādźasūja, w której wszyscy królowie kraju składają mu hołd, ogłasza się cesarzem (samrāt).

BRĀHMIŃSCY UCZENI: Brāhmini regularnie studiowali Wedy i byli biegli w ich znaczeniu.

KURU I PAŃĆALA: Te krainy były znane wzdłuż i wszerz ze swoich uczonych wedyjskich.

PADA: Pada to około jedna trzecia uncji, czyli 9.5 grama.

Obecny rozdział zajmuje się tym samym tematem, co poprzedni, a mianowicie tożsamością Jaźni i Brahmana; nie jest to jednak powtórzenie. Poprzedni rozdział kładzie nacisk na dowody z pism świętych, podczas gdy ten podkreśla znaczenie rozumowania. Gdy te dwa – pisma święte i rozumowanie – ukazują jedność Jaźni i Brahmana, jedność ta staje się oczywista jak „owoc leżący na dłoni”. Nie trzeba dodawać, że doświadczenie osiągnięte przez medytację jest ostatecznym dowodem prawdy. Historia Dźanaki może być traktowana zarówno jako pochwała wiedzy, jak i wskazówka do jej zdobycia. Jednym ze sposobów zdobycia wiedzy jest dawanie darów uczonym. Poprzez dary zdobywa się ludzi; i w tej historii widzimy, że ofiarowano obfitość złota i tysiąc krów. Innym zwyczajowym sposobem zdobycia wiedzy, który również jest przedstawiony w tym rozdziale, jest przebywanie z uczonymi i dyskusje z nimi. Wzbogaca to wiedzę osoby.

Po zamknięciu krów, Dźanaka zwrócił się do brāhminów:

Wers 3.1.2

तान्होवाच, ब्राह्मणा भगवन्तो, यो वो ब्रह्मिष्ठः स एता गा उदजतामिति । ते ह ब्राह्मणा न दधृषुः; अथ ह याज्ञवल्क्यः स्वमेव ब्रह्मचारिणमुवाच, एताः एतास् सोम्योदज सामश्रवा3 इति; ता होदाचकार; ते ह ब्राह्मणाश्चुक्रुधुः, कथं नो ब्रह्मिष्ठो ब्रुवीतेति; अथ ह जनकस्य वैदेहस्य होताश्वलो बभूव; स हैनं पप्रच्छ, त्वं नु खलु नो याज्ञवल्क्य ब्रह्मिष्ठो’सी3 इति; स होवाच, नमो वयं ब्रह्मिष्ठाय कुर्मः, गोकामा एव वयं स्म इति; तं ह तत एव प्रष्टुं दध्रे होताश्वलः ॥ ३.१.२ ॥

tānhovāca, brāhmaṇā bhagavanto, yo vo brahmiṣṭhaḥ sa etā gā udajatāmiti । te ha brāhmaṇā na dadhṛṣuḥ; atha ha yājñavalkyaḥ svameva brahmacāriṇamuvāca, etāḥ etās somyodaja sāmaśravā3 iti; tā hodācakāra; te ha brāhmaṇāścukrudhuḥ, kathaṃ no brahmiṣṭho bruvīteti; atha ha janakasya vaidehasya hotāśvalo babhūva; sa hainaṃ papraccha, tvaṃ nu khalu no yājñavalkya brahmiṣṭho’sī3 iti; sa hovāca, namo vayaṃ brahmiṣṭhāya kurmaḥ, gokāmā eva vayaṃ sma iti; taṃ ha tata eva praṣṭuṃ dadhre hotāśvalaḥ ॥ 3.1.2 ॥

2. Powiedział do nich: „Czcigodni brāhmini, niech ten spośród was, który jest najlepszym znawcą Wed, zaprowadzi te krowy do domu.”

Żaden z brāhminów nie odważył się. Wtedy Jādźńawalkja powiedział do jednego ze swoich uczniów: „Drogi Samśrawa, zaprowadź te krowy [do domu].” On je odprowadził.

Brāhmini byli wściekli i powiedzieli: „Jak śmie nazywać siebie najlepszym znawcą Wed spośród nas?”

Otóż był [wśród nich] Aśwala, hotri, kapłan cesarza Dźanaki z Widehy. Zapytał Jādźńawalkję: „Czy rzeczywiście jesteś najlepszym znawcą Wed spośród nas, o Jādźńawalkjo?”

Odpowiedział on: „Kłaniam się najlepszemu znawcy Wed, ale po prostu chcę mieć te krowy.”

Wówczas hotri Aśwala postanowił go wypytać.

Komentarz:

CZCIGODNI BRĀHMINI ITD.: Dźanaka wiedział, że wszyscy obecni tam bramini byli znawcami Wed; chciał ustalić, kto spośród nich był największym.

NAJLEPSZYM ZNAWCĄ WED: Słowo brahmiszṭhaḥ w tekście oznacza dosłownie „najwyższy znawca Brahmana”. Ponieważ Wedy nauczają o Brahmanie, znawca Wed jest przynajmniej intelektualnie znawcą Brahmana.

ODWAŻYŁ SIĘ: To znaczy, że uzurpował sobie pozycję największego uczonego.

SAMŚRAWA: Słowo to oznacza dosłownie „tego, który umieć śpiewać Sāma-Wedę”. Jādźńawalkja był przede wszystkim znawcą Jadźurwedy. Ponieważ imię ucznia sugeruje znajomość Sāma-Wedy, która jest Rygwedą w formie muzycznej, Jādźńawalkja musiał również znać te dwie Wedy. Atharwaweda jest podrzędna wobec pozostałych trzech. Stąd przez implikację wnioskujemy, że Jādźńawalkja był biegły we wszystkich czterech Wedach.

ODPROWADZIŁ ITD.: Jādźńawalkja, przejmując nagrodę przeznaczoną dla najlepszego znawcy Wed, pośrednio ogłosił się najlepszym.

AŚWALA: Był dumny ze swojej wiedzy o Wedach i stał się wyniosły dzięki królewskiemu protektoratowi. Dlatego to on jako pierwszy wyzwał Jādźńawalkję.

HOTRI: Kapłan, którego obowiązkiem jest wzywanie bogów podczas ofiary poprzez recytację Ryg-Wedy.

KŁANIAM SIĘ ITD.: Pokazuje to poczucie humoru Jādźńawalkji.

WÓWCZAS ITD.: Przyjmując nagrodę przeznaczoną dla najlepszego znawcy Wed, Jādźńawalkja praktycznie ogłosił się takim.

We fragmencie o Udgītha (1.3.) krótko stwierdzono w jaki sposób ofiarnik może przekroczyć śmierć poprzez obrzędy związane z pięcioma czynnikami wraz z medytacją nad tymi obrzędami. Poniższy fragment podaje pewne szczegóły dotyczące medytacji:

Wers 3.1.3

याज्ञवल्क्येति होवाच, यदिदं सर्वं मृत्युनाप्तं, सर्वं मृत्युनाभिपन्नम्, केन यजमानो मृत्योराप्तिमतिमुच्यत इति; होत्रर्त्विजाग्निना वाचा; वाग्वै यज्ञस्य होता, तद्येयं वाक् सोऽयमग्निः, स होता, सा मुक्तिः, सातिमुक्तिः ॥ ३.१.३ ॥

yājñavalkyeti hovāca, yadidaṃ sarvaṃ mṛtyunāptaṃ, sarvaṃ mṛtyunābhipannam, kena yajamāno mṛtyorāptimatimucyata iti; hotrartvijāgninā vācā; vāgvai yajñasya hotā, tadyeyaṃ vāk so’yamagniḥ, sa hotā, sā muktiḥ, sātimuktiḥ ॥ 3.1.3 ॥

Komentarz:

WSZYSTKO TUTAJ: To znaczy, akcesoria tego rytuału, takie jak kapłani i ogień.

PODDANE ŚMIERCI: Ponieważ rytualna ofiara wiąże się z naturalnym przywiązaniem do jej rezultatów, co prowadzi do nowego narodzenia, a następnie do śmierci.

KAPŁANA HOTRI ITD.: Organ mowy ofiarnika jest hotri w odniesieniu do ofiar. Ten sam organ mowy jest ogniem znanym wszystkim, w odniesieniu do bogów.

TEN OGIEŃ TO HOTRI: Porównaj Śa. Br. 6.4.2.6.

TEN [OGIEŃ] … WYZWOLENIE: Dwa pomocnicze elementy ofiary, mianowicie kapłan zwany hotri oraz organ mowy, jako że są skończone, podlegają śmierci, czyli nieustannej zmianie. Jeśli ofiarnik postrzega te dwa elementy jako skończone, jest poddany powtarzającym się śmierciom. Ale jeśli widzi je jako ogień, który jest ich boskim aspektem (adhidaiwa), zostaje uwolniony od śmierci. Dlatego tekst mówi: „To jest wyzwolenie”. Innymi słowy, postrzeganie kapłana hotri i organu mowy jako ognia jest wyzwoleniem.

TO JEST PEŁNE WYZWOLENIE: Wspomniane wyzwolenie, polegające na postrzeganiu kapłana hotri i organu mowy w ich boskim aspekcie, jest również nazywane pełnym wyzwoleniem. Wyzwolenie oznacza przekroczenie śmierci, która wiąże się z przywiązaniem do ograniczeń ciała i elementów materialnych. Nazywa się je pełnym wyzwoleniem, ponieważ prowadzi do osiągnięcia statusu Wirādź. (Ani „wyzwolenie”, ani „pełne wyzwolenie” nie odnoszą się do Wyzwolenia wynikającego z Poznania Brahmana.)

Wyzwolenie od śmierci – która jest innym określeniem rytualnej ofiary kierowanej przez naturalne przywiązanie wynikające z ignorancji – zostało wyjaśnione w poprzednim wersecie. Jednak ogień i inne akcesoria rytualnej ofiary podlegają zmianom. Czas jest przyczyną zmian, w tym śmierci. Istnieją dwie formy czasu: słoneczna i księżycowa. Następujący werset opisuje wyzwolenie od czasu słonecznego, składającego się z dnia i nocy:

Wers 3.1.4

याज्ञवल्क्येति होवाच, यदिदं सर्वमहोरात्राभ्यामाप्तं, सर्वमहोरात्राभ्यामभिपन्नं, केन यजमानोऽहोरात्रयोराप्तिमतिमुच्यत इति । अध्वर्युणर्त्विजा चक्शुषादित्येन; चक्शुर्वै यज्ञस्याध्वर्युः, तद्यदिदं चक्शुः सोऽसावादित्यः, सोऽध्वर्युः, सा मुक्तिः, सातिमुक्तिः ॥ ३.१.४ ॥

yājñavalkyeti hovāca, yadidaṃ sarvamahorātrābhyāmāptaṃ, sarvamahorātrābhyāmabhipannaṃ, kena yajamāno’horātrayorāptimatimucyata iti । adhvaryuṇartvijā cakśuṣādityena; cakśurvai yajñasyādhvaryuḥ, tadyadidaṃ cakśuḥ so’sāvādityaḥ, so’dhvaryuḥ, sā muktiḥ, sātimuktiḥ ॥ 3.1.4 ॥

Komentarz:

KAPŁAN ADHWARJU: Kapłan, którego obowiązkiem jest przygotowywanie różnych akcesoriów ofiary i składanie ofiar recytując fragmenty Jadźur-Wedy.

TO [SŁOŃCE] … WYZWOLENIE: Wyzwolenie polega na postrzeganiu oka ofiarnika i kapłana adhwarju, pozbawionych ich materialnych ograniczeń, w ich boskim aspekcie.

PEŁNE WYZWOLENIE: Ponieważ nie może być dnia ani nocy dla tego, kto utożsamił się ze słońcem.

Wyzwolenie od czasu księżycowego:

Wers 3.1.5

याज्ञवल्क्येति होवाच, यदिदं सर्वं पूर्वपक्शापरपक्शाभ्यामाप्तम्, सर्वं पूर्वपक्शापरपक्शाभ्यामभिपन्नम्, केन यजमानः पूर्वपक्शापरपक्शयोराप्तिमतिमुच्यत इति । उद्गात्रर्त्विजा वायुना प्राणेन; प्राणो वै यज्ञस्योद्गाता; तद्योऽयं प्राणः स वायुः, स उद्गाता, सा मुक्तिः, सातिमुक्तिः ॥ ३.१.५ ॥

yājñavalkyeti hovāca, yadidaṃ sarvaṃ pūrvapakśāparapakśābhyāmāptam, sarvaṃ pūrvapakśāparapakśābhyāmabhipannam, kena yajamānaḥ pūrvapakśāparapakśayorāptimatimucyata iti । udgātrartvijā vāyunā prāṇena; prāṇo vai yajñasyodgātā; tadyo’yaṃ prāṇaḥ sa vāyuḥ, sa udgātā, sā muktiḥ, sātimuktiḥ ॥ 3.1.5 ॥

Komentarz:

KAPŁANA UDGĀTRI: Kapłan, który śpiewa hymny z Sāma-Wedy.

Ofiarnik, który osiągnął tożsamość z powietrzem poprzez medytację nad tożsamością kapłana udgātri i własnego oddechu życiowego (1.3.24), przekracza jasne i ciemne kwadry księżycowe.

Co jest podporą, dzięki której ofiarnik osiąga rezultat wykraczający poza śmierć, czyli zostaje wyzwolony? Odpowiedź brzmi następująco:

Wers 3.1.6

याज्ञवल्क्येति होवाच, यदिदमन्तरिक्शमनारम्बणमिव, केनाक्रमेन यजमानः स्वर्गं लोकमाक्रमत इति; ब्रह्मणर्त्विजा मनसा चन्द्रेण; मनो वै यज्ञस्य ब्रह्मा; तद्यदिदं मनः सोऽसौ चन्द्रः, स ब्रह्मा, सा मुक्तिः सातिमुक्तिः—इत्यतिमोक्शाः; अथ संपदः ॥ ३.१.६ ॥

yājñavalkyeti hovāca, yadidamantarikśamanārambaṇamiva, kenākramena yajamānaḥ svargaṃ lokamākramata iti; brahmaṇartvijā manasā candreṇa; mano vai yajñasya brahmā; tadyadidaṃ manaḥ so’sau candraḥ, sa brahmā, sā muktiḥ sātimuktiḥ—ityatimokśāḥ; atha saṃpadaḥ ॥ 3.1.6 ॥

6. „Jādźńawalkja” – powiedział – „ponieważ niebo jest, jak gdyby bez podpory, za pomocą jakiej podpory ofiarnik idzie do nieba?”

Do tej pory mówiono o ścieżkach wyzwolenia; teraz o medytacji opartej na podobieństwie.

Komentarz:

JAK GDYBY: To sugeruje, że istnieje podpora dla nieba, choć nie jest ona znana. Pytanie brzmi: Jaka jest ta nieznana podpora, dzięki której ofiarnik osiąga niebo i uzyskuje wyzwolenie?

IDZIE DO NIEBA: To znaczy, że zostaje wyzwolony.

KAPŁAN BRAHMĀ: Kapłan nadzorujący ofiarę.

UMYSŁ ITD.: To, czym dla ciała ofiarnika jest jego umysł, tym dla bogów jest księżyc. Księżyc jest również kapłanem Brahmā. Dzięki wsparciu umysłu postrzeganego jako księżyc, ofiarnik osiąga niebo jako rezultat swoich obrzędów, czyli zostaje wyzwolony.

TERAZ O ITD.: Medytacja oparta na podobieństwie nazywa się sampad upāsanā. Dzięki tej praktyce osoba wykonująca niższy rytuał, taki jak ofiara ognia (Agnihotra), może uzyskać rezultat wyższego rytuału, takiego jak ofiara konia (Aśwamedha). Proces wygląda następująco: Ofiarnik medytuje nad pewnym podobieństwem między ofiarą ognia a ofiarą konia. Dla przeciętnego człowieka niemożliwe jest przeprowadzenie kosztownej ofiary, takiej jak Aśwamedha. Ale wykonując zwykłą ofiarę, taką jak Agnihotra, może medytować nad ideą, że ta ofiara przyniesie ten sam rezultat, co wykonanie Aśwamedha. Dzięki temu uzyska pożądany rezultat. Dlatego taka medytacja jest skuteczna. To właśnie dlatego została opisana.

Wers 3.1.7

याज्ञवल्क्येति होवाच, कतिभिरयमद्यर्ग्भिर्होतास्मिन्यज्ञे करिष्यतीति; तिसृभिरिति; कतमास्तास्तिस्र इति; पुरोनुवाक्या च याज्या च शस्यैव तृतीया; किं ताभिर्जयतीति; यत्किंचेदं प्राणभृदिति ॥ ३.१.७ ॥

yājñavalkyeti hovāca, katibhirayamadyargbhirhotāsminyajñe kariṣyatīti; tisṛbhiriti; katamāstāstisra iti; puronuvākyā ca yājyā ca śasyaiva tṛtīyā; kiṃ tābhirjayatīti; yatkiṃcedaṃ prāṇabhṛditi ॥ 3.1.7 ॥

7. „Jādźńawalkja” – powiedział – „ile [rodzajów] hymnów Ryg-Wedy użyje dziś kapłan Hotri w tej ofierze?”

„Trzech rodzajów.”

„A które to trzy?”

„Wstępne, ofiarne i pochwalne jako trzecie.”

„Co poprzez nie on (ofiarnik) uzyskuje?”

„Wszystko, co posiada życie.”

Komentarz:

WSTĘPNE: Hymny, które są używane przed rozpoczęciem ofiary.

OFIARNE: Hymny recytowane w czasie składania obiat.

POCHWALNE: Hymny używane do wychwalania bóstwa.

WSZYSTKO, CO ITD.: Oznacza to, że wszystko, co żyje w trzech światach. Poprzedni wers odnosił się do medytacji opartej na podobieństwie. Wspomina się tutaj o trzech rodzajach hymnów Ryg-Wedy. Życie istnieje w trzech światach: ziemi, niebie i przestrzeni pośredniej. Ze względu na podobieństwo liczby, ofiarnik poprzez medytację zdobywa trzy światy.

Wers 3.1.8

याज्ञवल्क्येति होवाच, कत्ययमद्याध्वर्युरस्मिन्यज्ञ आहुतीर्होष्यतीति; तिस्र इति; कतमास्तास्तिस्र इति; या हुता उज्ज्वलन्ति, या हुता अतिनेदन्ते, या हुता अधिशेरते; किं ताभिर्जयतीति; या हुता उज्ज्वलन्ति देवलोकमेव ताभिर्जयति, दीप्यत इव हि देवलोकः; या हुता अतिनेदन्ते पितृलोकमेव ताभिर्जयत्य्, अतीव हि पितृलोकः; या हुता अधिशेरते मनुष्यलोकमेव ताभिर्जयति, अध इव हि मनुष्यलोकः ॥ ३.१.८ ॥

yājñavalkyeti hovāca, katyayamadyādhvaryurasminyajña āhutīrhoṣyatīti; tisra iti; katamāstāstisra iti; yā hutā ujjvalanti, yā hutā atinedante, yā hutā adhiśerate; kiṃ tābhirjayatīti; yā hutā ujjvalanti devalokameva tābhirjayati, dīpyata iva hi devalokaḥ; yā hutā atinedante pitṛlokameva tābhirjayaty, atīva hi pitṛlokaḥ; yā hutā adhiśerate manuṣyalokameva tābhirjayati, adha iva hi manuṣyalokaḥ ॥ 3.1.8 ॥

8. „Jādźńawalkja” – powiedział – „ile [rodzajów] obiat złoży dziś w tej ofierze kapłan Adhwarju?”

„Trzy.”

„A które to trzy?”

„Te, które po złożeniu płoną ku górze; te, które po złożeniu wydają wielki hałas; oraz te, które po złożeniu opadają w dół.”

„Co poprzez nie on (ofiarnik) uzyskuje?”

Komentarz:

PŁONĄ KU GÓRZE: Odnosi się do obiat z drewna, klarowanego masła itp.

WYDAJĄ WIELKI HAŁAS: Odnosi się do obiat z mięsa.

OPADAJĄ W DÓŁ: Odnosi się do obiat z mleka, soku soma itp.

PRZEZ TE ITD.: Ofiary składane są jasne, a ich rezultatem jest świat bogów, który również jest jasny. Ze względu na to podobieństwo, ofiarnik medytuje, że jasne ofiary, które składa, są samą formą rezultatu, którego pragnie poprzez ofiarę, czyli świata bogów. Dalej medytuje, że osiąga świat bogów, a więc zdobywa ten rezultat.

WYDAJĄ WIELKI HAŁAS ITD.: Ze względu na podobieństwo w wydawaniu przerażających dźwięków. Światu przodków towarzyszy miasto boga śmierci, gdzie ludzie poddawani torturom podnoszą lament. Ze względu na to podobieństwo do świata przodków, ofiarnik w swojej medytacji myśli, że faktycznie zdobywa ten świat.

NA DOLE: Świat ludzi jest niższy niż górne światy. Ciekła ofiara opada w dół. Ofiarnik, składając obiatę z mleka lub soku soma, medytuje, że faktycznie osiąga świat ludzi.

Wers 3.1.9

याज्ञवल्क्येति होवाच, कतिभिरयमद्य ब्रह्मा यज्ञं दक्शिणतो देवताभिर्गोपायतीत्य्; एकयेति; कतमा सैकेति; मन एवेत्य्, अनन्तं वै मनः, अनन्ता विश्वे देवाः, अनन्तमेव स तेन लोकं जयति ॥ ३.१.९ ॥

yājñavalkyeti hovāca, katibhirayamadya brahmā yajñaṃ dakśiṇato devatābhirgopāyatīty; ekayeti; katamā saiketi; mana evety, anantaṃ vai manaḥ, anantā viśve devāḥ, anantameva sa tena lokaṃ jayati ॥ 3.1.9 ॥

9. „Jādźńawalkja” – powiedział – „z iloma bogami kapłan Brahmā [siedzący] po prawej stronie strzeże dziś ofiary?”

„Z jednym.”

„Którym jest ten jeden?”

„Umysłem. Umysł jest bowiem nieskończony, a nieskończeni są Wiśwedewowie. Poprzez to ofiarnik zdobywa nieskończony świat.”

Komentarz:

Z ILOMA ITD.: Liczba mnoga została użyta dla zgodności z dwoma poprzednimi pytaniami; jednak chodzi tu tylko o jednego boga. Możliwe też, że pytający chciał zmylić Jādźńawalkję.

UMYSŁ: To poprzez umysł – to znaczy poprzez medytację – kapłan Brahmā wykonuje swoją funkcję w ofierze.

UMYSŁ … NIESKOŃCZONY: Ze względu na swoje nieskończone modyfikacje.

WIŚWEDEWOWIE: Określona grupa bóstw, których jest dziesięć.

NIESKOŃCZONY ITD.: Ze względu na podobieństwo w aspekcie nieskończoności.

Wers 3.1.10

याज्ञवल्क्येति होवाच, कत्ययमद्योद्गातास्मिन्यज्ञे स्तोत्रियाः स्तोष्यतीति; तिस्र इति; कतमास्तास्तिस्र इति; पुरोनुवाक्या च याज्या च शस्यैव तृतीया; कतमास्ता या अध्यात्ममिति; प्राण एव पुरोनुवाक्या, अपानो याज्या, व्यानः शस्या; किं ताभिर्जयतीति; पृथिवीलोकमेव पुरोनुवाक्यया जयति, अन्तरिक्शलोकं याज्यया, द्युलोकं शस्यया; ततो ह होताश्वल उपरराम ॥ ३.१.१० ॥
इति प्रथमं ब्राह्मणम्

yājñavalkyeti hovāca, katyayamadyodgātāsminyajñe stotriyāḥ stoṣyatīti; tisra iti; katamāstāstisra iti; puronuvākyā ca yājyā ca śasyaiva tṛtīyā; katamāstā yā adhyātmamiti; prāṇa eva puronuvākyā, apāno yājyā, vyānaḥ śasyā; kiṃ tābhirjayatīti; pṛthivīlokameva puronuvākyayā jayati, antarikśalokaṃ yājyayā, dyulokaṃ śasyayā; tato ha hotāśvala upararāma ॥ 3.1.10 ॥
iti prathamaṃ brāhmaṇam ॥

10. „Jādźńawalkja” – powiedział – „ile [rodzajów] hymnów pochwalnych zaśpiewa dziś w tej ofierze kapłan Udgātri?”

„Trzy.”

„A które to trzy?”

„Wstępne, ofiarne i pochwalne jako trzecie.”

„Które z nich odnoszą się do ciała?”

„Prāṇa to hymn wstępny, apāna to hymn ofiarny, a wjāna to hymn pochwalny.”

„Co zyskuje on (ofiarnik) poprzez nie?”

„Poprzez hymn wstępny zdobywa ziemię, poprzez hymn ofiarny zdobywa niebo, a poprzez hymn pochwalny zdobywa raj.”

Wtedy kapłan Aśwala zamilkł.

Komentarz:

ZAMILKŁ: Aśwala zdał sobie sprawę, że jego przeciwnik jest zbyt bystry i przyznał się do porażki.

Tutaj kończy się Pierwszy Rozdział Trzeciej Części Bryhadāraṇjaka Upaniszad.

Poprzedni

Spis Treści

Następny

Post Views: 15