1. Dobrze jest czcić Sāma ze wszystkimi jego częściami. Według uczonych wszystko co dobre nazywane jest sāma. Podobnie wszystko co złe to asāma.
2. Dlatego ludzie mówią: „Udało mu się uzyskać dostęp do tej wybitnej osoby dzięki sāma”, mając na myśli, że udał się on do tej wybitnej osoby uczciwymi i zgodnymi z prawem środkami. Podobnie mówią: „Dzięki asāma udał się do tej wybitnej osoby”, mając na myśli to, że dotarł do tej osoby w sposób nieetyczny.
3. Kiedy dzieje się coś dobrego, ludzie mówią: „To dla nas sāma”, mając na myśli, że jest to dla nich dobre. Ale kiedy dzieje się coś złego, ludzie mówią: „To dla nas asāma”, mając na myśli, że jest to dla nich złe.
4. Jeśli ktoś zna Sāma jako takiego i oddaje mu cześć ze świadomością jego wielkich cech, cechy te bardzo szybko przejawiają się w nim i stają się źródłem szczęścia.
Wers 2.1.1
॥ द्वितीयोऽध्यायः ॥
समस्तस्य खलु साम्न उपासनं साधु यत्खलु साधु तत्सामेत्याचक्षते यदसाधु तदसामेति ॥ २.१.१ ॥
|| dvitīyo’dhyāyaḥ ||
samastasya khalu sāmna upāsanaṃ sādhu yatkhalu sādhu tatsāmetyācakṣate yadasādhu tadasāmeti || 2.1.1 ||
1. Dobrze jest czcić Sāma ze wszystkimi jego częściami. Według uczonych wszystko co dobre nazywane jest sāma. Podobnie wszystko co złe to asāma.
Komentarz:
Wiele powiedziano już o Sāma i udgītha. Mówi się też, że z ich kultu wynika wiele dobrego. Podobnie Upaniszad omówił stobha i pokazał ich znaczenie. Do tej pory Sāma był omawiany częściowo. Teraz zostanie omówiony jako całość.
Celem tego wersetu jest podkreślenie, jak pięknie jest oddawać cześć Sāma. Sāma jest piękny i oddawanie czci Sāma jest piękne. Użyte słowo określające to sādhu. Sādhu oznacza „dobry”, „piękny”, „czysty”, „elegancki” i tak dalej. Oznacza także „uczciwy”, „zdrowy moralnie”, „korzystny”, „doskonały” i „bez zarzutu”. Wszystko, co sprzeciwia się sādhu jest asāma.
Wers 2.1.2
तदुताप्याहुः साम्नैनमुपागादिति साधुनैनमुपागादित्येव तदाहुरसाम्नैनमुपागादित्यसाधुनैनमुपगादित्येव तदाहुः ॥ २.१.२ ॥
tadutāpyāhuḥ sāmnainamupāgāditi sādhunainamupāgādityeva tadāhurasāmnainamupāgādityasādhunainamupagādityeva tadāhuḥ || 2.1.2 ||
2. Dlatego ludzie mówią: „Udało mu się uzyskać dostęp do tej wybitnej osoby dzięki sāma”, mając na myśli, że udał się on do tej wybitnej osoby uczciwymi i zgodnymi z prawem środkami. Podobnie mówią: „Dzięki asāma udał się do tej wybitnej osoby”, mając na myśli to, że dotarł do tej osoby w sposób nieetyczny.
Komentarz:
Pytanie brzmi: co jest dobre, a co złe? Załóżmy, że musisz spotkać bardzo wybitną osobę, która ma znacznie wyższy status niż ty. Bardzo trudno jest spotkać tę osobę, ale nie robiąc nic złego, w jakiś sposób możesz ją spotkać. Nazywa się to sādhu – uczciwy, szczery, dobry, piękny, przyzwoity, elegancki. Przeciwieństwem tego jest asādhu – zły, brzydki, nieuczciwy, godny potępienia.
Wers 2.1.3
अथोताप्याहुः साम नो बतेति यत्साधु भवति साधु बतेत्येव तदाहुरसाम नो बतेति यदसाधु भवत्यसाधु बतेत्येव तदाहुः ॥ २.१.३ ॥
athotāpyāhuḥ sāma no bateti yatsādhu bhavati sādhu batetyeva tadāhurasāma no bateti yadasādhu bhavatyasādhu batetyeva tadāhuḥ || 2.1.3 ||
3. Kiedy dzieje się coś dobrego, ludzie mówią: „To dla nas sāma”, mając na myśli, że jest to dla nich dobre. Ale kiedy dzieje się coś złego, ludzie mówią: „To dla nas asāma”, mając na myśli, że jest to dla nich złe.
Komentarz:
Słowa sādhu i sāma są synonimami. Kiedy ludzie mówią: „Zdarzyło nam się coś sāma”, mają na myśli to, że przydarzyło im się coś sādhu. Obydwa słowa oznaczają to samo: dobry, piękny, sprawiedliwy i tak dalej.
Wers 2.1.4
स य एतदेवं विद्वानसाधु सामेत्युपास्तेऽभ्याशो ह यदेनं साधवो धर्मा आ च गच्छेयुरुप च नमेयुः ॥ २.१.४ ॥
॥ इति प्रथमः खण्डः ॥
sa ya etadevaṃ vidvānasādhu sāmetyupāste’bhyāśo ha yadenaṃ sādhavo dharmā ā ca gaccheyurupa ca nameyuḥ || 2.1.4 ||
|| iti prathamaḥ khaṇḍaḥ ||
4. Jeśli ktoś zna Sāma jako takiego i oddaje mu cześć ze świadomością jego wielkich cech, cechy te bardzo szybko przejawiają się w nim i stają się źródłem szczęścia.
Komentarz:
Przede wszystkim należy znać dobre cechy Sāma. Ale to nie jest wystarczające. Powinien on także wielbić Sāma wraz z tymi dobrymi cechami. Wtedy te cechy wkrótce się w nim objawią i w końcu staną się także wielkim źródłem satysfakcji.