1. Umysł to hiṁkāra, narząd mowy to prastāwa, oczy to udgītha, uszy to pratihāra, a życiowy oddech [w jego (pięciu) subtelnych formach] to nidhana. Modlitwa Gājatrī jest kontrolowana przez oddech życiowy.
2. Ten Gājatra Sāma jest zakorzeniony w prāṇa. Ten, kto to wie, staje się pełen witalności, ma długie życie, a jego życie jest wspaniałe. Ma też szczęście do swoich dzieci i ma wiele zwierząt domowych. Jest jedną z najbardziej znanych osób. Celem jego życia jest szlachetność umysłu.
Wers 2.11.1
मनो हिंकारो वाक्प्रस्तावश्चक्षुरुद्गीथः श्रोत्रं प्रतिहारः प्राणो निधनमेतद्गायत्रं प्राणेषु प्रोतम् ॥ २.११.१ ॥
mano hiṃkāro vākprastāvaścakṣurudgīthaḥ śrotraṃ pratihāraḥ prāṇo nidhanametadgāyatraṃ prāṇeṣu protam || 2.11.1 ||
1. Umysł to hiṁkāra, narząd mowy to prastāwa, oczy to udgītha, uszy to pratihāra, a życiowy oddech [w jego (pięciu) subtelnych formach] to nidhana. Modlitwa Gājatrī jest kontrolowana przez oddech życiowy.
Komentarz:
Tak długo omawialiśmy pięciorakie i siedmiorakie wielbienie Sāma, ale nazwy tych praktyk nie zostały wymienione. Gājatra jest pierwszym z nich. Hiṁkāra odpowiada Gājatra, od którego zaczyna się kult. Podobnie, w każdym akcie oddawania czci umysł można uważać za hiṁkāra, gdyż to umysł musi działać pierwszy, przed wszystkimi innymi organami.
Obok umysłu znajduje się narząd mowy. Człowiek najpierw myśli, a potem wypowiada swoje intencje. Zatem narządem mowy jest prastāwa. Oczy są udgītha ze względu na ich znaczenie. Uszy są pratihāra, ponieważ możesz „odwrócić się” od rzeczy, których nie chcesz słyszeć.
Prāṇa, oddech życiowy, jest nidhana, gdyż kiedy zapadasz w suszupti, sen bez snów, wszystkie narządy łączą się w oddech życiowy. Gājatrī jest czczona jako oddech życiowy. Dlatego właśnie mówi się, że Sāma zwana Gājatra jest zakorzeniony w oddechu życiowym.
Wers 2.11.2
स एवमेतद्गायत्रं प्राणेषु प्रोतं वेद प्राणी भवति सर्वमायुरेति ज्योग्जीवति महान्प्रजया पशुभिर्भवति महान्कीर्त्या महामनाः स्यात्तद्व्रतम् ॥ २.११.२ ॥
॥ इति एकदशः खण्डः ॥
sa evametadgāyatraṃ prāṇeṣu protaṃ veda prāṇī bhavati sarvamāyureti jyogjīvati mahānprajayā paśubhirbhavati mahānkīrtyā mahāmanāḥ syāttadvratam || 2.11.2 ||
|| iti ekadaśaḥ khaṇḍaḥ ||
2. Ten Gājatra Sāma jest zakorzeniony w prāṇa. Ten, kto to wie, staje się pełen witalności, ma długie życie, a jego życie jest wspaniałe. Ma też szczęście do swoich dzieci i ma wiele zwierząt domowych. Jest jedną z najbardziej znanych osób. Celem jego życia jest szlachetność umysłu.
Komentarz:
Ktokolwiek wie, że Sāma o imieniu Gājatra opiera się na prāṇach, ten jest naprawdę żywy – to znaczy, że wszystkie jego narządy są mocne i zdrowe i nigdy nie jest upośledzony fizycznie. Mówi się, że pełny okres życia człowieka wynosi sto lat. Człowiek, który czci Sāma żyje tak długo. I prowadzi wspaniałe życie, mogąc wpłynąć na wielu ludzi. Jest szanowany jako jeden z najwspanialszych ludzi na świecie. Ma wiele dzieci i wiele zwierząt domowych, ale jego jedynym celem w życiu jest mieć wielkie serce, bez śladu podłości w umyśle.