1. Należy wielbić Sāma na pięcioraki sposób, traktując różne części jako symbole światów. Na przykład, traktuj sylabę hiṁ jako ziemię, prastāwa jako ogień, udgītha jako niebo, pratihāra jako słońce i nidhana jako niebiosa, które są ponad.
2. A zatem pięciorakie uwielbienie od świata najwyższego do najniższego: niebiosa to hiṁkāra, słońce to prastāwa, niebo to udgītha, ogień to pratihāra, a ziemia to nidhana.
3. Ten, kto wielbi Sāma posiadając powyższą wiedzę i czci ją na pięciorakie sposoby, jak opisano, ten ma dla swojej przyjemności wszystkie te światy, od najniższego do najwyższego i od najwyższego do najniższego.
Wers 2.2.1
लोकेषु पञ्चविधं सामोपासीत पृथिवी हिंकारः । अग्निः प्रस्तावोऽन्तरिक्षमुद्गीथ आदित्यः प्रतिहारो द्यौर्निधनमित्यूर्ध्वेषु ॥ २.२.१ ॥
lokeṣu pañcavidhaṃ sāmopāsīta pṛthivī hiṃkāraḥ | agniḥ prastāvo’ntarikṣamudgītha ādityaḥ pratihāro dyaurnidhanamityūrdhveṣu || 2.2.1 ||
1. Należy wielbić Sāma na pięcioraki sposób, traktując różne części jako symbole światów. Na przykład, traktuj sylabę hiṁ jako ziemię, prastāwa jako ogień, udgītha jako niebo, pratihāra jako słońce i nidhana jako niebiosa, które są ponad.
Komentarz:
Jakie jest znaczenie sādhu? Może to oznaczać albo dharmę, albo Brahmana. Obydwa te jednak oznaczają mniej więcej to samo. Ci, którzy czczą Sāma, powinni wiedzieć, że czczą któreś z tych dwóch i że czczą coś podnoszącego na duchu, coś pomyślnego (sādhu). Kiedy ktoś oddaje cześć w ten sposób, staje się tym, co czci. Staje się zupełnie nowym człowiekiem. Jest całkowicie przemieniony.
Ale gdzie może osoba znaleźć Sāma? Ta Sāma jest wszędzie, we wszystkim – na ziemi, w ogniu, na niebie, w słońcu i w niebie. Ale ponieważ nie możesz zbliżyć się do nich wszystkich, możesz oddawać im cześć poprzez ich symbole. W wersecie tym wspomniano o pięciu symbolach, których można używać w oddawaniu czci: hiṁkāra, prastāwa, udgītha, pratihāra i nidhana. Każdemu poleca się tu pięciorakie wielbienie Sāma.
Wers 2.2.2
अथावृत्तेषु द्यौर्हिंकार आदित्यः प्रस्तावोऽन्तरिक्षमुद्गीथोऽग्निः प्रतिहारः पृथिवी निधनम् ॥ २.२.२ ॥
athāvṛtteṣu dyaurhiṃkāra ādityaḥ prastāvo’ntarikṣamudgītho’gniḥ pratihāraḥ pṛthivī nidhanam || 2.2.2 ||
2. A zatem pięciorakie uwielbienie od świata najwyższego do najniższego: niebiosa to hiṁkāra, słońce to prastāwa, niebo to udgītha, ogień to pratihāra, a ziemia to nidhana.
Komentarz:
Ponieważ Sāma jest wszędzie, jest także w pięciu najbardziej znanych nam światach. Zaczynając od góry, tych pięć światów to djauḥ (niebo), āditja (słońce), antariksza (niebo), agni (ogień) i prythivī (ziemia). Zatem medytując o Sāma w tych światach, możemy użyć pięciu symboli, którymi są odpowiednio: himkāra, prastāva, udgītha, pratihāra i nidhana.
Kiedy używamy terminu symbol, rozumiemy, że pomiędzy symbolem a rzeczą symbolizowaną zawsze istnieje związek. W tym przypadku hiṁkāra jest pierwszym spośród symboli, a niebiosa najwyższym ze światów. Dlatego hiṁkāra oznacza niebiosa. Prastāwa oznacza słońce, bo gdy słońce wschodzi, wszyscy przygotowują się do pracy. Słowo prastāwa oznacza „przygotowywać się”. Niebo jest gagana. Zaczyna się od ga i słowo udgītha również zawiera ga. Zatem udgītha oznacza gagana, niebo. Pratihāra oznacza ogień, ponieważ ogień powoduje „rozproszenie” ludzi (pratiharim). Ziemia jest nidhana (zanikiem), gdyż wszystkie rzeczy spadają z góry i ostatecznie znikają na ziemi.
Wers 2.2.3
कल्पन्ते हास्मै लोका ऊर्ध्वाश्चावृत्ताश्च य एतदेवं विद्वाँल्लोकेषु पञ्चविधं सामोपास्ते ॥ २.२.३ ॥
॥ इति द्वितीयः खण्डः ॥
3. Ten, kto wielbi Sāma posiadając powyższą wiedzę i czci ją na pięciorakie sposoby, jak opisano, ten ma dla swojej przyjemności wszystkie te światy, od najniższego do najwyższego i od najwyższego do najniższego.
Komentarz:
Jakie korzyści czerpiesz z oddawania czci Sāma w światach? Korzyść jest taka, że masz do dyspozycji wszystkie pięć światów – od najniższego do najwyższego i od najwyższego do najniższego – dla twojej przyjemności. Dzieje się tak dlatego, ponieważ wiesz, że Sāma jest esencją wszystkiego w tych światach.