1. Ten, który dmucha [tj. powietrze], jest ofiarą. Poruszając się oczyszcza on to wszystko. Ponieważ oczyszcza to wszystko podczas ruchu, jest ofiarą. Zarówno umysł jak i mowa są jego ścieżkami.
2-3. Kapłan nazywany brahmā w ofierze oczyszcza jedną z tych dwóch ścieżek [tj. ścieżkę umysłu] swoim [rozróżniającym] umysłem. Kapłani hotā, adhwarju i udgātā oczyszczają to drugie [tj. ścieżkę mowy] poprzez [czystą i elegancką] mowę. Jeśli jednak kapłan brahmā przerwie milczenie gdy rozpoczął się poranny anuwāka, zanim zostanie odczytany hymn Ryk paridhānīja, wówczas tylko jedna ścieżka [ścieżka mowy] zostanie oczyszczona. Druga jest zniszczona. Tak jak jednonoga osoba próbując chodzić lub jednokołowy rydwan próbując się poruszać są skazane na niepowodzenie, tak samo ofiara zostaje zniweczona. A kiedy ofiara zostaje zniszczona, ofiarujący również zostaje zniszczony. W rzeczywistości składający ofiarę ponosi nawet odpowiedzialność za popełnienie grzechu, składając ofiarę w ten sposób.
4. Ale w przypadku ofiary, podczas której czytanie porannego anuwāka już się rozpoczęło, a kapłan brahmā nie przerwie milczenia przed rozpoczęciem paridhānīja, wówczas obie ścieżki zostają oczyszczone. Żadna z nich nie ulega zniszczeniu.
5. Tak jak osoba o dwóch nogach może chodzić, albo wózek o dwóch kołach może się poruszać i osiągnąć cel, tak i jego poświęcenie kończy się sukcesem. A jeśli ofiara się powiedzie, ofiarodawcy również się uda. Dzięki swemu poświęceniu osiąga wiele wspaniałości.
Wers 4.16.1
एष ह वै यज्ञो योऽयं पवते एष ह यन्निदं सर्वं पुनाति यदेष यन्निदं सर्वं पुनाति तस्मादेष एव यज्ञस्तस्य मनश्च वाक्च वर्तनी ॥ ४.१६.१ ॥
eṣa ha vai yajño yo’yaṃ pavate eṣa ha yannidaṃ sarvaṃ punāti yadeṣa yannidaṃ sarvaṃ punāti tasmādeṣa eva yajñastasya manaśca vākca vartanī || 4.16.1 ||
1. Ten, który dmucha [tj. powietrze], jest ofiarą. Poruszając się oczyszcza on to wszystko. Ponieważ oczyszcza to wszystko podczas ruchu, jest ofiarą. Zarówno umysł jak i mowa są jego ścieżkami.
Komentarz:
Wszystko, co się porusza może czyścić lub oczyścić rzeczy, a ten proces czyszczenia lub oczyszczania jest rodzajem ofiary. Powietrze nazywane jest tu ofiarą, ponieważ porusza się, a poruszając się, oczyszcza.
Powietrze oczyszcza na dwa sposoby — za pomocą mowy i umysłu. Mową wypowiadamy mantry i umysłem je rozumiemy. Zarówno mowa, jak i umysł działają dzięki mocy pochodzącej z powietrza.
Wers 4.16.2-3
तयोरन्यतरां मनसा संस्करोति ब्रह्मा वाचा होताध्वर्युरुद्गातान्यतरांस यत्रौपाकृते प्रातरनुवाके पुरा परिधानीयाया ब्रह्मा व्यवदति ॥ ४.१६.२ ॥
अन्यतरामेव वर्तनीं संस्करोति हीयतेऽन्यतरा स यथैकपाद्व्रजन्रथो वैकेन चक्रेण वर्तमानो रिष्यत्येवमस्य यज्ञोरिष्यति यज्ञं रिष्यन्तं यजमानोऽनुरिष्यति स इष्ट्वा पापीयान्भवति ॥ ४.१६.३ ॥
tayoranyatarāṃ manasā saṃskaroti brahmā vācā hotādhvaryurudgātānyatarāṃsa yatraupākṛte prātaranuvāke purā paridhānīyāyā brahmā vyavadati || 4.16.2 ||
anyatarāmeva vartanīṃ saṃskaroti hīyate’nyatarā sa yathaikapādvrajanratho vaikena cakreṇa vartamāno riṣyatyevamasya yajñoriṣyati yajñaṃ riṣyantaṃ yajamāno’nuriṣyati sa iṣṭvā pāpīyānbhavati || 4.16.3 ||
2-3. Kapłan nazywany brahmā w ofierze oczyszcza jedną z tych dwóch ścieżek [tj. ścieżkę umysłu] swoim [rozróżniającym] umysłem. Kapłani hotā, adhwarju i udgātā oczyszczają to drugie [tj. ścieżkę mowy] poprzez [czystą i elegancką] mowę. Jeśli jednak kapłan brahmā przerwie milczenie gdy rozpoczął się poranny anuwāka, zanim zostanie odczytany hymn Ryk paridhānīja, wówczas tylko jedna ścieżka [ścieżka mowy] zostanie oczyszczona. Druga jest zniszczona. Tak jak jednonoga osoba próbując chodzić lub jednokołowy rydwan próbując się poruszać są skazane na niepowodzenie, tak samo ofiara zostaje zniweczona. A kiedy ofiara zostaje zniszczona, ofiarujący również zostaje zniszczony. W rzeczywistości składający ofiarę ponosi nawet odpowiedzialność za popełnienie grzechu, składając ofiarę w ten sposób.
Komentarz:
W poprzednim wersecie wspomniano o dwóch ścieżkach spełniania ofiary – ścieżce mowy (wāk) i ścieżce umysłu (manas).
W ofierze występują cztery rodzaje kapłanów: brahmā, hotā, adhwarju i udgātā. Kapłan brahmā ma oczyszczać ścieżkę umysłu poprzez swój własny oczyszczony umysł, przestrzegając ciszy. Pozostali trzej kapłani opiekują się ścieżką mowy, oczyszczając ją czystymi słowami.
Załóżmy jednak, że kapłan brahmā przerywa milczenie podczas czytania porannego anuwāka, zanim rozpocznie się hymn Ryk paridhānīja. Powinien wtedy milczeć, z umysłem na wysokim poziomie. Ma w ten sposób oczyścić ścieżkę umysłu. Jeśli jednak przerwie milczenie, jego umysł nie będzie już „czysty”. Wtedy ofiarnik będzie musiał zadowolić się tylko jedną ścieżką – ścieżką mowy. Jego pozycja jest teraz podobna do pozycji jednonogiego mężczyzny próbującego chodzić lub jednokołowego wózka próbującego się poruszać. Zarówno składający ofiarę, jak i ofiara są skazane na niepowodzenie i należy uważać, że składający ofiarę popełnił grzech.
Wers 4.16.4
अथ यत्रोपाकृते प्रातरनुवाके न पुरा परिधानीयाया ब्रह्मा व्यवदत्युभे एव वर्तनी संस्कुर्वन्ति न हीयतेऽन्यतरा ॥ ४.१६.४ ॥
atha yatropākṛte prātaranuvāke na purā paridhānīyāyā brahmā vyavadatyubhe eva vartanī saṃskurvanti na hīyate’nyatarā || 4.16.4 ||
4. Ale w przypadku ofiary, podczas której czytanie porannego anuwāka już się rozpoczęło, a kapłan brahmā nie przerwie milczenia przed rozpoczęciem paridhānīja, wówczas obie ścieżki zostają oczyszczone. Żadna z nich nie ulega zniszczeniu.
Komentarz:
Do tego wersetu nie ma dostępnego komentarza.
Wers 4.16.5
स यथोभयपाद्व्रजन्रथो वोभाभ्यां चक्राभ्यां वर्तमानः प्रतितिष्ठत्येवमस्य यज्ञः प्रतितिष्ठति यज्ञं प्रतितिष्ठन्तं यजमानोऽनुप्रतितिष्ठति स इष्ट्वा श्रेयान्भवति ॥ ४.१६.५ ॥
॥ इति षोडशः खण्डः ॥
sa yathobhayapādvrajanratho vobhābhyāṃ cakrābhyāṃ vartamānaḥ pratitiṣṭhatyevamasya yajñaḥ pratitiṣṭhati yajñaṃ pratitiṣṭhantaṃ yajamāno’nupratitiṣṭhati sa iṣṭvā śreyānbhavati || 4.16.5 ||
|| iti ṣoḍaśaḥ khaṇḍaḥ ||
5. Tak jak osoba o dwóch nogach może chodzić, albo wózek o dwóch kołach może się poruszać i osiągnąć cel, tak i jego poświęcenie kończy się sukcesem. A jeśli ofiara się powiedzie, ofiarodawcy również się uda. Dzięki swemu poświęceniu osiąga wiele wspaniałości.
Komentarz:
Do tego wersetu nie ma dostępnego komentarza.