1. Następnie Dźānaśruti Pautrājaṇa udał się w to miejsce, zabierając ze sobą sześćset krów, złoty naszyjnik i wóz zaprzężony w muły. Powiedział do niego [do Raikwa]:
2. „O Raikwa, to wszystko – sześćset krów, złoty naszyjnik i wóz zaprzężony w muły – jest dla ciebie. Proszę, opowiedz mi o bogu, którego czcisz”.
3. Raikwa powiedział do niego: „Ty śūdro, zabierz swój naszyjnik i rydwan wraz z krowami.” Dźānaśruti odszedł, a następnie znowu wrócił – tym razem z tysiącem krów, złotym naszyjnikiem i rydwanem ciągniętym przez muły i z własną córką.
4. Powiedział do Raikwa: „Daję ci tysiąc krów, ten złoty naszyjnik, ten wóz zaprzężony w muły, tę moją córkę za żonę, a także tę wioskę, w której mieszkasz. A teraz, panie, proszę naucz mnie”.
5. Podnosząc twarz księżniczki, Raikwa powiedział: „Przyniosłeś mi wiele rzeczy [ale nie skłaniają mnie one do mówienia]. To ta twarz każe mi mówić.” Wioski w prowincji Mahāwrysza w których mieszkał Raikwa były odtąd znane jako Raikwaparṇā. To tutaj Raikwa nauczał Dźānaśruti. Raikwa powiedział do niego:
Wers 4.2.1
तदु ह जानश्रुतिः पौत्रायणः षट्शतानि गवां निष्कमश्वतरीरथं तदादाय प्रतिचक्रमे तं हाभ्युवाद ॥ ४.२.१ ॥
tadu ha jānaśrutiḥ pautrāyaṇaḥ ṣaṭśatāni gavāṃ niṣkamaśvatarīrathaṃ tadādāya praticakrame taṃ hābhyuvāda || 4.2.1 ||
1. Następnie Dźānaśruti Pautrājaṇa udał się w to miejsce, zabierając ze sobą sześćset krów, złoty naszyjnik i wóz zaprzężony w muły. Powiedział do niego [do Raikwa]:
Komentarz:
Słysząc opowieść swojego pomocnika i myśląc, że Raikwa może być biedny i potrzebować pieniędzy, Dźānaśruti poszedł ofiarować Raikwa pewne prezenty, aby Raikwa mógł go uczyć.
Wers 4.2.2
रैक्वेमानि षट्शतानि गवामयं निष्कोऽयमश्वतरीरथोऽनु म एतां भगवो देवतां शाधि यां देवतामुपास्स इति ॥ ४.२.२ ॥
raikvemāni ṣaṭśatāni gavāmayaṃ niṣko’yamaśvatarīratho’nu ma etāṃ bhagavo devatāṃ śādhi yāṃ devatāmupāssa iti || 4.2.2 ||
2. „O Raikwa, to wszystko – sześćset krów, złoty naszyjnik i wóz zaprzężony w muły – jest dla ciebie. Proszę, opowiedz mi o bogu, którego czcisz”.
Komentarz:
Do tego wersetu nie ma dostępnego komentarza.
Wers 4.2.3
तमु ह परः प्रत्युवाचाह हारेत्वा शूद्र तवैव सह गोभिरस्त्विति तदु ह पुनरेव जानश्रुतिः पौत्रायणः सहस्रं गवां निष्कमश्वतरीरथं दुहितरं तदादाय प्रतिचक्रमे ॥ ४.२.३ ॥
tamu ha paraḥ pratyuvācāha hāretvā śūdra tavaiva saha gobhirastviti tadu ha punareva jānaśrutiḥ pautrāyaṇaḥ sahasraṃ gavāṃ niṣkamaśvatarīrathaṃ duhitaraṃ tadādāya praticakrame || 4.2.3 ||
3. Raikwa powiedział do niego: „Ty śūdro, zabierz swój naszyjnik i rydwan wraz z krowami.” Dźānaśruti odszedł, a następnie znowu wrócił – tym razem z tysiącem krów, złotym naszyjnikiem i rydwanem ciągniętym przez muły i z własną córką.
Komentarz:
Dźānaśruti był kszatriją. Dlaczego więc Raikwa zwrócił się do niego jako do śūdra? Ponieważ Dźānaśruti myślał, że może skusić Raikwę, aby poprzez bogactwo nauczył go Brahmawidjā, wiedzy o Brahmanie. Nie rozumiał, że nauczycielowi nie zależy na pieniądzach. Nauczyciel cieszy się, gdy uczeń dobrze mu służy.
Wers 4.2.4
तं हाभ्युवाद रैक्वेदं सहस्रं गवामयं निष्कोऽयमश्वतरीरथ इयं जायायं ग्रामो यस्मिन्नास्सेऽन्वेव मा भगवः शाधीति ॥ ४.२.४ ॥
taṃ hābhyuvāda raikvedaṃ sahasraṃ gavāmayaṃ niṣko’yamaśvatarīratha iyaṃ jāyāyaṃ grāmo yasminnāsse’nveva mā bhagavaḥ śādhīti || 4.2.4 ||
4. Powiedział do Raikwa: „Daję ci tysiąc krów, ten złoty naszyjnik, ten wóz zaprzężony w muły, tę moją córkę za żonę, a także tę wioskę, w której mieszkasz. A teraz, panie, proszę naucz mnie”..
Komentarz:
Dźānaśruti ofiarował Raikwa wiele rzeczy, ale co najważniejsze, ofiarował swoją córkę za mąż, a także wioskę, w której mieszkał Raikwa. Jedyne, czego chciał w zamian, to to, aby Raikwa przyjął go na ucznia.
Wers 4.2.5
तस्या ह मुखमुपोद्गृह्णन्नुवाचाजहारेमाः शूद्रानेनैव मुखेनालापयिष्यथा इति ते हैते रैक्वपर्णा नाम महावृषेषु यत्रास्मा उवास स तस्मै होवाच ॥ ४.२.५ ॥
॥ इति द्वितीयः खण्डः ॥
tasyā ha mukhamupodgṛhṇannuvācājahāremāḥ śūdrānenaiva mukhenālāpayiṣyathā iti te haite raikvaparṇā nāma mahāvṛṣeṣu yatrāsmā uvāsa sa tasmai hovāca || 4.2.5 ||
|| iti dvitīyaḥ khaṇḍaḥ ||
5. Podnosząc twarz księżniczki, Raikwa powiedział: „Przyniosłeś mi wiele rzeczy [ale nie skłaniają mnie one do mówienia]. To ta twarz każe mi mówić.” Wioski w prowincji Mahāwrysza w których mieszkał Raikwa były odtąd znane jako Raikwaparṇā. To tutaj Raikwa nauczał Dźānaśruti. Raikwa powiedział do niego:
Komentarz:
Raikwa był brahmaćārinem. Nie miał domu i prowadził surowy tryb życia. Jednakże osiągnął samowiedzę. Kiedy Dźānaśruti zwrócił się do niego po duchowe nauki, ten nie chciał się zgodzić. Nie podobało mu się, że Dźānaśruti oferował mu bogactwo. Dlatego nazwał go śūdrą. Ale kiedy Dźānaśruti zaproponował mu swoją córkę za mąż, Raikwa był pod wrażeniem jego zapału. Wtedy zgodził się go uczyć.