Czāndogja 5.1 – Wszechwładza Prāṇa

1. Om. Kto zna najstarszego i najlepszego, sam staje się najstarszym i najlepszym. To prāṇa jest najstarszy i najlepszy.

2. Kto sam zna to, co jest wzniosłe zyskuje wysoką pozycję wśród swoich krewnych. Elokwencja zapewnia tak wysoką pozycję [w społeczeństwie].

3. Kto zna oparcie, osiąga oparcie zarówno na tym świecie, jak i na tamtym świecie [tj. w niebie]. Oko rzeczywiście jest podporą.

4. Ten, kto zna dostatek, ma wszystko, czego pragną ludzie i bogowie. Dostatek jest reprezentowany przez uszy.

5. Kto zna mieszkanie, staje się schronieniem swojej rodziny. Umysł jest siedzibą.

6. Kiedy narządy zmysłów zaczęły się kłócić między sobą, każdy twierdził, że jest najwyższy. Każdy z nich powiedział: „Jestem najlepszy. Jestem najlepszy”.

7. Następnie organy udały się do ich ojca Pradźāpati i zapytały: „Czcigodny panie, kto z nas jest najlepszy?” Odpowiedział: „Ten jest najlepszy spośród was, po którego odejściu ciało staje się całkowicie nietykalne”.

8. Pierwsza mowa opuściła ciało. Po całym roku nieobecności wróciła i zapytał pozostałe narządy: „Jak wytrzymywaliście podczas mojej nieobecności?” Reszta organów odpowiedziała: „Tak jak niemi ludzie bez mówienia, ale są w stanie przetrwać dzięki oddychaniu i widzieć oczami, słyszeć uszami i myśleć umysłem. My zrobiliśmy to samo. Słysząc to wszystko, mowa powróciła do ciała.

9. Następnie narząd wzroku opuścił ciało. Po całym roku przebywania poza domem wrócił i zapytał inne narządy: „Jak wytrzymaliście podczas mojej nieobecności?” Reszta organów odpowiedziała: „Tak samo jak niewidomi ludzie którzy nie widzą, ale są w stanie przeżyć dzięki temu, że oddychają i mówią narządem mowy, słyszą uszami i myślą umysłem. My zrobiliśmy to samo.” Słysząc to wszystko, narząd wzroku powrócił do ciała.

10. Następnie narząd słuchu opuścił ciało. Po całym roku nieobecności wrócił i zapytał inne narządy: „Jak wytrzymywaliście podczas mojej nieobecności?” Reszta organów powiedziała: „Tak samo jak głusi ludzie bez słyszenia, ale są oni w stanie przeżyć dzięki temu, że oddychają, mówią narządem mowy, widzą oczami i myślą umysłem. My zrobiliśmy to samo.” Słysząc to wszystko, narząd słuchu powrócił do ciała.

11. Następnie umysł opuścił ciało. Po całym roku nieobecności wrócił i zapytał pozostałe narządy: „Jak wytrzymywaliście podczas mojej nieobecności?” Reszta organów odpowiedziała: „Tak jak to robią dzieci, które nie myślą samodzielnie, ale są w stanie przetrwać dzięki oddychaniu i mówić narządem mowy, widzieć oczami i słyszeć uszami. Zrobiliśmy to samo.” Słysząc to wszystko, umysł powrócił do ciała.

12. Teraz prāṇa, siła życiowa, zdecydował się odejść. Tak jak dobry koń jest w stanie wyrwać kołki, do których przywiązane są jego nogi, podobnie główny prāṇa miał zamiar zabrać ze sobą inne narządy. Następnie przyszły do niego te inne organy i z wielką pokorą powiedziały: „Panie, bądź naszym przywódcą. Jesteś największy wśród nas. Proszę, nie zostawiaj nas”.

13. Następnie narząd mowy powiedział do głównego prāṇa: „Jeśli mam walor  wysokiej pozycji, to dlatego, że ty ją masz.” Następnie narząd wzroku powiedział mu: „To prawda, mam zdolność wspierania innych, ale tę jakość zawdzięczam tobie”.

14. Następnie narząd słuchu powiedział do głównego prāṇa: „Jeśli mam cechę dobrobytu, to dlatego, że ty ją masz.” Następnie umysł powiedział mu: „To prawda, mam cechę bycia schronieniem dla wielu, ale w rzeczywistości ta jakość należy do ciebie.”

15. Uczeni nie nazywają ich organami mowy, oczami, uszami czy umysłami. Nazywają je „prāṇa”, gdyż prāṇa stał się wszystkimi tymi narządami.

Czāndogja 5.2 – Rytuał Mantha

popijają wodę]. Następnie zostaje przykryty ubraniem i nie jest już nagi.

3. Powiedziawszy to Gośruti, synowi Wjāghrapady, Satjakāma Dźābāla powiedział: „Jeśli ktoś powie to nawet suchemu pniu [drzewa], wyrosną z niego gałęzie i liście”.

4. Jeśli ktoś pragnie osiągnąć wielkość, powinien najpierw przejść inicjację w dzień nowiu księżyca, a następnie w noc pełni księżyca przygotować pastę z różnych ziół i wymieszać ją z twarogiem i miodem. Następnie powinien złożyć tę ofiarę ogniowi, mówiąc: „Dźjeszṭhāja śreszṭhāja swāhā” [tj. Swāhā do najstarszego i najlepszego]. To, co pozostanie na łyżce ofiarnej, należy włożyć do naczynia homa.

5. Mówiąc: „Wasiszṭhāja swāhā” [tj. swāhā do wysokiej pozycji], należy złożyć ofiarę w ogniu, a następnie wrzucić resztę z łyżki ofiarnej do garnka homa. Mówiąc: „Pratiszṭhājai swāhā” [tj. swāhā do wsparcia], należy złożyć ofiarę w ogniu, a następnie wrzucić resztę łyżki do ofiarowania do garnka homa. Mówiąc: „Sampade swāhā” [tj. swāhā do zamożności], należy złożyć ofiarę w ogniu, a następnie wrzucić resztę łyżki do ofiarowania do garnka homa. Mówiąc: „Ājatanāja swāhā” [tj. swāhā do siedziby], należy złożyć ofiarę w ogniu, a następnie wrzucić resztę łyżki ofiarnej do garnka homa.

6. Następnie oddalając się od ognia i trzymając w rękach garnek homa, powtarza on mantrę: „Nazywasz się ama, bo to wszystko zależy od ciebie. Jesteś pierwszy, najlepszy, wybitny i najwyższy. Obym i ja był pierwszy, najlepszy, wybitny i najwyższy. Obym był tym wszystkim.”

7. Następnie, mówiąc tę mantrę Ryk stopa [metryczna wiersza] po stopie, zjada część tego, co jest w garnku homa. Mówi: „Modlimy się o pokarm tego jaśniejącego bóstwa”, a następnie zjada trochę tego, co jest w garnku homa. Mówiąc: „Jemy jedzenie tego bóstwa”, zjada trochę tego, co jest w garnku homa. Mówiąc: „To jest najlepsze i wsparciem wszystkich”, zjada trochę tego, co jest w garnku homa. Mówiąc: „Szybko medytujemy o Bhaga”, zjada resztę i myje naczynie lub łyżkę. Następnie, kontrolując mowę i umysł, kładzie się za ogniem, albo na skórze zwierzęcia, albo bezpośrednio na ziemi ofiarnej. Jeśli we śnie widzi kobietę, wie, że rytuał się powiódł [i że odniesie sukces we wszystkim, co robi].

8. Oto werset na ten temat: Kiedy we śnie widzi się kobietę dokonującą rytuału mającego na celu spełnienie pragnienia, oznacza to, że zakończył się on sukcesem. Można to poznać ze snu.

Czāndogja 5.3 – Historia Śwetaketu i Prawāhana

1. Pewnego razu Śwetaketu, wnuk Aruna, udał się na dwór Pañcalów. Prawāhaṇa, syn Dźīwala, zapytał go: „Młody człowieku, czy twój ojciec cię uczył?” [Śwetaketu odpowiedział:] „Tak, czcigodny panie, uczył”.

2. Prawāhaṇa zapytał:] „Czy masz pojęcie dokąd z tego świata istoty ludzkie idą do nieba?” „Nie, proszę pana, nie mam pojęcia” [odpowiedział Śwetaketu]. „Czy wiesz, jak wracają?” „Nie, proszę pana, nie wiem.” „Czy masz pojęcie, gdzie rozdzielają się te dwie ścieżki – ścieżka bogów i ścieżka przodków?” „Nie, proszę pana, nie mam”.

3. [Prawāhaṇa zapytał:] „Czy wiesz, dlaczego inny świat [świat księżyca] nie jest wypełniony ludźmi?” [Śwetaketu odpowiedział:] „Nie, czcigodny panie, nie wiem.” „Czy wiesz dlaczego po piątej ofierze wodę nazywa się „purusza” [człowiek]?” „Nie, proszę pana, nie wiem”.

4. [Prawāhaṇa powiedział:] „Dlaczego więc powiedziałeś: „Nauczono mnie”? Jak ktoś, kto nie wie tych rzeczy może powiedzieć: „nauczono mnie”? Śwetaketu poczuł się zraniony. Wrócił do ojca i powiedział: „Tak naprawdę nie nauczyłeś mnie, a mimo to powiedziałeś: „Ja cię uczyłem”.”

5. [Śwetaketu powiedział:] „Ten przyjaciel książąt zadał mi pięć pytań. Nie byłem w stanie odpowiedzieć na ani jedno z nich.” [Następnie zadał ojcu pięć pytań. Po chwili namysłu ojciec] powiedział: „Nie znam odpowiedzi na żadne z pytań, o których mi powiedziałeś po powrocie z pałacu. Gdybym znał odpowiedzi, dlaczego miałbym ci ich nie udzielić?”.

6. Następnie Gautama udał się do pałacu królewskiego. Kiedy przybył, król powitał go z szacunkiem. Następnego ranka, gdy król był na swoim dworze, Gautama udał się tam, aby się z nim spotkać. Król rzekł do niego: „Czcigodny Gautama, poproś mnie o dobrodziejstwo – o wszystko, czego tylko zapragniesz”. Gautama odpowiedział: „Niech to zostanie z tobą. Proszę, powiedz mi wszystko, co powiedziałeś mojemu synowi.” Słysząc to, król zbladł.

7. Następnie król wydał rozkaz, aby Gautama pozostał z nim przez długi czas [jako brahmaćarin. Gautama tak uczynił. Pewnego dnia] król powiedział do niego: „O Gautama, w sprawie, o którą pytałeś, żaden brāhmin przed tobą nie miał dostępu do tej wiedzy. Oto dlaczego w przeszłości, na wszystkich światach, tylko kszatrijowie mieli prawo przekazywać tę wiedzę.” Powiedziawszy to, zaczął nauczać Gautama.

Czāndogja 5.4 – Pięć Ogni (I)

1. O Gautama, niebo jest ogniem [ofiarnym]; słońce jest jego paliwem; promienie są dymem; dzień jest płomieniem; księżyc jest żarem; a gwiazdy są iskrami.

2. Bogowie [tzn. organy składającego ofiarę] ofiarowują wodę na znak szacunku dla ognia [nieba]. Z tej ofiary pojawia się król Soma [świecący księżyc].

Czāndogja 5.5 – Pięć Ogni (II)

1. O Gautama, bóg deszczu jest ogniem [ofiarnym]; powietrze jest jego paliwem; chmura jest dymem; błyskawica jest płomieniem; piorun to żar; a grzmot to iskry.

2. Bogowie składają króla Soma [świecący księżyc] jako ofiarę do ognia. Z tej ofiary pojawia się deszcz.

Czāndogja 5.6 – Pięć Ogni (III)

1. O Gautama, ziemia jest ogniem [ofiarnym]; rok jest jego paliwem; niebo jest dymem; noc jest płomieniem; ćwiartki są żarem; a kierunki pośrednie to iskry.

2. Bogowie składają deszcz jako ofiarę ogniową. Z tej ofiary powstaje pożywienie.

Czāndogja 5.7 – Pięć Ogni (IV)

1. O Gautama, człowiek jest ogniem [ofiarnym]; mowa jest jego paliwem; prāṇa jest dymem; język jest płomieniem; oczy są żarem; a uszy są iskrami.

2. Bogowie składają pożywienie w ofierze ogniowej. Z tej ofiary pojawia się nasienie.

Czāndogja 5.8 – Pięć Ogni (V)

1. O Gautama, kobieta jest ogniem [ofiarnym], jej organ płciowy jest paliwem, tym, co zaprasza, jest dym, srom jest płomieniem, to, co dzieje się wewnątrz, to żar, przyjemności to iskry.

2. Bogowie składają nasienie w ofierze ogniowej. Z tej oblacji pojawia się płód.

Czāndogja 5.9 – Narodziny i Śmierć

1. W ten sposób po piątej oblacji woda staje się znana jako „człowiek”. Płód przebywa w łonie matki, pokrytym błoną, przez około dziewięć do dziesięciu miesięcy, po czym się rodzi.

2. Kiedy człowiek się rodzi, żyje tak długo, jak jest mu to przeznaczone. Następnie, gdy umrze zgodnie z postanowieniami, oni [jego synowie lub uczniowie] zabierają go z domu do ognia, z którego wyszedł. To jest ten sam ogień, z którego się narodził [i któremu zawdzięcza swoje narodziny].

Czāndogja 5.10 – Różne Ścieżki Przemierzane po Śmierci

1-2. Ci, którzy to wiedzą [o pięciu ogniach] i ci, którzy mieszkają w lesie, z wiarą praktykując wyrzeczenia, idą po śmierci do świata światłości. Ze świata światła przechodzą do świata dziennego; ze świata dnia do świata jasnych dwutygodni; ze świata jasnych dwóch tygodni do sześciu miesięcy, kiedy słońce porusza się na północ; stamtąd idą do roku; od roku do słońca; od słońca do księżyca; i od księżyca do błyskawicy. Tam ktoś, nie-człowiek, przyjmuje ich i prowadzi ich do brahmaloka. To jest ścieżka bogów.

3. Natomiast ci, którzy mieszkają na wsi i pełnią działalność publiczną, charytatywną itp., dostają się do świata dymu. Stamtąd udają się do świata nocy; z nocy idą do świata ciemności na dwa tygodnie; i z ciemnych dwóch tygodni udają się do świata sześciu miesięcy, kiedy słońce przesuwa się na południe. Oznacza to, że nigdy nie osiągają świata roku.

4. Od sześciu miesięcy przesilenia południowego udają się do świata przodków, a stamtąd udają się do nieba. Następnie z nieba udają się na Księżyc. To jest król Soma. To jest pokarm bogów. Bogowie lubią jeść to jedzenie.

5. Żyjąc w świecie księżycowym aż do wyczerpania się owoców swojej pracy, następnie wraca do tego świata drogą, którą przyszedł. Najpierw idzie do nieba, potem w powietrze. Stając się powietrzem, staje się następnie dymem. Stając się dymem, staje się z kolei mgłą.

6. Stając się mgłą, zmienia się w chmury. Potem z chmur zamienia się w deszcz i spada na ziemię. Wreszcie rośnie jako ryż niełuskany, jęczmień, rośliny, drzewa, sezam, fasola i tak dalej. Przejście z tego stanu jest bardzo trudne. Ci, którzy jedzą te rzeczy, rodzą dzieci takie same jak oni.

7. Pośród nich ci, którzy wykonali dobrą pracę na tym świecie [w swoim poprzednim życiu], odpowiednio dostąpią dobrego urodzenia. Rodzą się jako brāhmin, kszatrija lub waiśja. Ale ci, którzy wykonali zły uczynek na tym świecie [w swoim poprzednim życiu], rodzą się jako pies, świnia lub osoba bezkastowa.

8. Ale ci, którzy nie podążają żadną z tych dwóch ścieżek, rodzą się raz po raz wśród małych zwierząt i owadów. [To można powiedzieć o tych, którzy rodzą się w] tym trzecim stanie: „Narodźcie się i umrzyjcie”. Dlatego właśnie ten drugi świat nie zostaje zapełniony. Dlatego należy pogardzać tym stanem. Oto werset na ten temat –

9. Osoba, która kradnie złoto, pije alkohol, idzie do łóżka z żoną swego nauczyciela lub zabija bramina – ta czwórka jest zgubiona. Zaginął także piąty, ten, który dotrzymuje towarzystwa takim ludziom.

10. Ale ten kto zna pięć ogni pozostaje czysty nawet jeśli przebywa w towarzystwie tych ludzi. Kto to wie jest czysty i niewinny, a po śmierci udaje się do świętego świata.

Czāndogja 5.11 – O Uniwersalnej Jaźni

1. Syn Upamanju, Prāćīnaśāla; Syn Pulusza, Satjajadźña; syn Bhāllawi, Indradjumna; syn Śarkarāksza, Dźana; i syn Aśwatarāśwa, Budila – ci wybitni gospodarze, którzy byli uczonymi wedyjskimi, spotkali się pewnego razu aby rozstrzygnąć kwestię: Kim jest nasza Jaźń? I czym jest Brahman?

2. Rozmawiali między sobą i zdecydowali, co robić. Jeden z nich powiedział: „Wielcy panowie, Uddālaka Āruṇi jest osobą, która teraz wie o tej Jaźni Waiśwānara. Chodźmy zatem do niego. I wszyscy poszli do niego.

3. [Uddālaka zrozumiał, że przyszli go zapytać o Waiśwānara Ātman.] Zdecydował: „Ci wybitni gospodarze i uczeni wedyjscy będą mi zadawać pytania i być może nie będę w stanie odpowiedzieć na wszystkie z nich. Dlatego skieruję ich do innego nauczyciela”.

4. Uddālaka powiedział im: „Panowie, obecnie król Aśwapati, syn Kekaja, jako jedyny wie o Waiśwānara Ātman. Za waszym pozwoleniem pójdziemy do niego’. Następnie udali się do Aśwapati.

5. Kiedy przybyli, Aśwapati kazał oddać cześć każdemu ze swoich gości z osobna. Następnego ranka, wstając z łóżka, powiedział do nich: „W moim państwie nie ma złodzieja, skąpca, pijaka, brāhmin, który nie spełnia ofiary agnihotra, nikogo niewykształconego, żadnego cudzołożnika  i dlatego nie ma cudzołożnicy. Panowie, składam ofiarę. Ilość pieniędzy, którą dam każdemu kapłanowi w tej ofierze, oddam każdemu z was. Szanowni panowie, proszę zostańcie tutaj”.

6. Odpowiedzieli: „Kiedy ktoś kogoś odwiedza, przede wszystkim mówi dlaczego przyszedł. W chwili obecnej jesteś tym, który wie o Waiśwānara Ātman. Proszę nam o tym opowiedzieć”.

7. Powiedział im: «Odpowiedź dam wam jutro rano». Następnego dnia przed południem wrócili do niego z paliwem w rękach. Nie inicjując ich, powiedział to:

Czāndogja 5.12 – Głowa Jaźni Waiśwānara

1. Król zapytał: „O synu Upamanju, kogo czcisz jako Jaźń Waiśwānara?” Syn Upamanju odpowiedział: „O królu, czczę niebo”. Król powiedział: „Jaźń, którą czcisz, jest Jaźnią Waiśwānara która jest Sutedźa – czyli jasna i piękna. Dlatego każdy, kto rodzi się w twojej rodzinie jest jasny, jaśniejszy i jeszcze jaśniejszy”.

2. „Lubisz jeść, oglądasz bliskich i wszystko, co przyjemne. W ten sposób ten, kto wielbi Jaźń Waiśwānara czerpie przyjemność z jedzenia i może widzieć swoich bliskich. Ma także w rodzinie dzieci, które jaśnieją blaskiem Brahmana [tj. stają się dobrze znane ze swojego dobrego postępowania i wiedzy]. Ale niebo jest jak głowa Jaźni”. Wtedy król powiedział: „Gdybyś nie przyszedł do mnie, twoja głowa odpadłaby”.

Czāndogja 5.13 – Oko Jaźni Waiśwānara

zcisz jako Waiśwānara Atman ma na imię Wiśwarūpa. Dlatego masz w swojej rodzinie bogactwo pod wieloma postaciami”.

2. „Macie teraz rydwany zaprzężone w muły. Obsługiwane są przez służące i masz naszyjnik. Lubisz jeść jedzenie, widzisz swoich bliskich i wszystko, co przyjemne. W ten sposób ten, kto wielbi Jaźń Waiśwānara czerpie przyjemność z jedzenia i może widzieć swoich bliskich. Ma także w rodzinie dzieci, które jaśnieją blaskiem Brahmana [tj. stają się dobrze znane ze swojego dobrego postępowania i wiedzy]. Ale ten Āditja jest jak oko Jaźni”. Wtedy król powiedział: „Gdybyś nie przyszedł do mnie, stałbyś się ślepy”.

Czāndogja 5.14 – Prāṇa Jaźni Waiśwānara

1. Następnie król powiedział do Indradjumna Bhāllaweja: „O Waijāghrapadjo, kogo czcisz jako Jaźń?” Indradjumna odpowiedział: „Czczę Wāju [powietrze], czcigodny królu”. Król powiedział: „Ten, kogo czcisz jako Waiśwānara Ātman nazywany jest Prythagwartmā [ten, który zmienia kierunek]. Dlatego otrzymujesz prezenty ze wszystkich stron. I dlatego też w rzędach podążają za tobą różne rodzaje rydwanów”.

2. „Lubisz jeść, widzisz bliskich i wszystko, co przyjemne. W ten sposób ten, kto wielbi Jaźń Waiśwānara czerpie przyjemność z jedzenia i może widzieć swoich bliskich. Ma także w rodzinie dzieci, które jaśnieją blaskiem Brahmana [tj. stają się dobrze znane ze swojego dobrego postępowania i wiedzy]. Ale Wāju [powietrze] jest jak życie [tj. siła życiowa] Jaźni”. Wtedy król powiedział: „Gdybyś nie przyszedł do mnie, twoja siła życiowa opuściłaby twe ciało”.

Czāndogja 5.15 – Tułów Jaźni Waiśwānara

1. Następnie król rzekł do Dźana: „O Sārkarākszja, kogo czcisz jako Jaźń?” Dźana odpowiedział: „Czczę Ākāśa [przestrzeń], czcigodny królu.” Król powiedział: „To, co czcisz jako Waiśwānara Ātman nazywa się Bahula [wszechobecny]. Dlatego masz tak wiele dzieci i tyle bogactwa”.

2. „Lubisz jeść, widzisz bliskich i wszystko, co przyjemne. W ten sposób ten, kto wielbi Jaźń Waiśwānara czerpie przyjemność z jedzenia i może widzieć swoich bliskich. Ma także w rodzinie dzieci, które jaśnieją blaskiem Brahmana [tj. stają się dobrze znane ze swojego dobrego postępowania i wiedzy]. Ale Ākāśa [przestrzeń] jest jak środkowa część Jaźni”. Wtedy król powiedział: „Gdybyś nie przyszedł do mnie, środkowa część twojego ciała skurczyłaby się”.

Czāndogja 5.16 – Pęcherz Jaźni Waiśwānara

1. Następnie król powiedział do Buḍila Āśwatarāświ: „O Waijāghrapadja, kogo czcisz jako Jaźń?” Buḍila odpowiedział: „Czczę wodę, czcigodny królu”. Król powiedział: „To, co czcisz jako Waiśwānara Ātman nazywa się Raji [bogactwo]. Dzięki temu jesteś bogaty i zdrowy”.

2. „Lubisz jeść, widzisz bliskich i wszystko, co przyjemne. W ten sposób ten, kto wielbi Jaźń Waiśwānara, czerpie przyjemność z jedzenia i może widzieć swoich bliskich. Ma także w rodzinie dzieci, które jaśnieją blaskiem Brahmana [tj. stają się dobrze znane ze swojego dobrego postępowania i wiedzy]. Ale woda jest jak pęcherz Jaźni”. Wtedy król powiedział: „Gdybyś nie przyszedł do mnie, twój pęcherz pękłby”.

Czāndogja 5.17 – Stopy Jaźni Waiśwānara

1. Następnie król powiedział do Uddālaka Āruṇi: „O Gautama, kogo czcisz jako Jaźń?” Uddālaka odpowiedział: „Oddaję cześć ziemi, czcigodny królu”. Król powiedział: „To, co czcisz jako Waiśwānara Ātman nazywa się Pratiszṭhā [podpora]. Dlatego masz tak wiele dzieci i zwierząt, które cię wspierają”.

2. „Lubisz jeść, widzisz bliskich i wszystko, co przyjemne. W ten sposób ten, kto wielbi Jaźń Waiśwānara czerpie przyjemność z jedzenia i może widzieć swoich bliskich. Ma także w rodzinie dzieci, które jaśnieją blaskiem Brahmana [tj. stają się dobrze znane ze swojego dobrego postępowania i wiedzy]. Ale ziemia jest jak stopy Jaźni”. Wtedy król powiedział: „Gdybyś nie przyszedł do mnie, twoje stopy byłyby bardzo słabe”.

Czāndogja 5.18 – Jaźń Waiśwānara jako Całość

1. Król powiedział do brāhminów: „Ci z was, którzy tutaj jesteście, medytują o Jaźni Waiśwānara tylko częściowo. [Dlatego kiedy jecie, myślicie, że jecie osobno.] Ten, kto wielbi Jaźń jako wszechprzenikającą i nieskończoną, cieszy się jedzeniem przez każdego, kto je w światach, poprzez wszystkie istoty i poprzez wszystkie jaźnie.”

2. Suteja [tj. „jasne i piękne” – niebo] jest głową tej Jaźni Waiśwānara; Wiśwarūpa [„mające wiele form” – słońce] jest okiem; Prythagwartmā [„ten, który zmienia kierunek” – powietrze] to prāṇa; Bahula [„przenikająca” – przestrzeń] jest częścią środkową; Raji [„bogactwo” – woda] to pęcherz; ziemia [Pratiszṭhā– „podpora”] to stopy; ołtarz ofiarny to skrzynia; trawa kuśa to włos na klatce piersiowej; ogień Gārhapatja jest sercem; ogień Anwāhārjapaćana [tj. Dakszināgni] jest umysłem; a ogień Āhawanīja jest ustami.

Czāndogja 5.19 – Wykonywanie Agnihotra w Sobie

1. Pierwsza część pokarmu przypomina pierwszą ofiarę. Ten, kto je, powinien ofiarować to jako ofiarę do prāṇa, mówiąc: „Prāṇāja swāhā” [tzn. ofiarowuję to jako ofiarę do prāṇa]. Dzięki temu twój prāṇa staje się zadowolony.

2. Kiedy prāṇa jest zadowolony, oko jest zadowolone; gdy oko jest zadowolone, słońce jest zadowolone; kiedy słońce jest zadowolone, wtedy raduje się niebo; gdy niebo jest zadowolone, wszystko jest pod władzą nieba i zadowala słońce. Kiedy ono jest zadowolone, zjadający czerpie przyjemność ze swoich dzieci, ze swoich zwierząt, z obfitości pożywienia, z siły fizycznej, z dobrego życia i nauki.

Czāndogja 5.20 – Wjāna

1. Kiedy [zjadający] ofiarowuje drugą ofiarę, ofiarowuje ją, mówiąc: „Wjānāja swāhā” [składam to jako ofiarę do wjāna]. Dzięki temu wjāna staje się zadowolony.

2. Kiedy wjāna jest zadowolony, ucho jest zadowolone; kiedy ucho jest zadowolone, księżyc jest zadowolony; kiedy księżyc jest zadowolony, cieszą się ćwiartki; gdy ćwiartki są zadowolone, cokolwiek tam jest rządzone przez ćwiartki oraz księżyc jest zadowolony. Kiedy to jest zadowolone, zjadacz czerpie przyjemność ze swoich dzieci, ze swoich zwierząt, z obfitości pożywienia, z siły fizycznej, z dobrego życia i nauki.

Czāndogja 5.21 – Apāna

1. Kiedy [zjadający] ofiarowuje trzecią ofiarę, składa ją, mówiąc: „Apānāja swāhā” [składam to jako ofiarę do apāna]. Dzięki temu apāna staje się zadowolony.

2. Kiedy apāna jest zadowolony, zadowolony jest narząd mowy; kiedy narząd mowy jest zadowolony, ogień jest zadowolony; gdy zadowolony jest ogień, raduje się ziemia; kiedy ziemia jest zadowolona, cokolwiek jest pod władzą ziemi i ognia jest zadowolone. Kiedy to jest zadowolone, zjadający czerpie przyjemność ze swoich dzieci, ze swoich zwierząt, z obfitości pożywienia, z siły fizycznej, z dobrego życia i nauki.

Czāndogja 5.22 – Samāna

1. Kiedy [zjadający] ofiarowuje czwartą ofiarę, składa ją, mówiąc: „Samānāja swāhā” [składam to jako ofiarę do samāna]. Dzięki temu samāna staje się zadowolony.

2. Kiedy samāna jest zadowolony, umysł jest zadowolony; kiedy umysł jest zadowolony, chmura jest zadowolona; gdy chmura jest zadowolona, błyskawica jest zadowolona; kiedy błyskawica jest zadowolona, wszystko, co jest pod kontrolą błyskawicy i chmury jest zadowolone. Kiedy to jest zadowolone, zjadający czerpie przyjemność ze swoich dzieci, ze swoich zwierząt, z obfitości pożywienia, z siły fizycznej, z dobrego życia i nauki.

Czāndogja 5.23 – Udāna

1. Kiedy [zjadający] ofiarowuje piątą ofiarę, składa ją, mówiąc: „Udānāja swāhā” [składam to jako ofiarę do udāna]. Dzięki temu udāna staje się zadowolony.

2. Kiedy udāna jest zadowolony, zadowolony jest również narząd dotyku; kiedy narząd dotyku jest zadowolony, powietrze jest zadowolone; kiedy powietrze jest zadowolone, przestrzeń jest zadowolona; kiedy przestrzeń jest zadowolona, wszystko, co jest pod kontrolą powietrza i przestrzeni jest zadowolone. Kiedy to jest zadowolone, zjadający czerpie przyjemność ze swoich dzieci, ze swoich zwierząt, z obfitości pożywienia, z siły fizycznej, z dobrego życia i nauki.

Czāndogja 5.24 – Chwała Ofiary Agnihotra

1. Jeśli osoba spełnia ofiarę Agnihotra nie wiedząc nic o Jaźni Waiśwānara, będzie to jak składanie ofiar do popiołu zamiast do ognia.

2. Uważa się jednak, że ten, kto wykonuje ofiarę Agnihotra z pełną wiedzą o Jaźni Waiśwānara, złożył obiaty wszystkim światom, wszystkim istotom i wszystkim jaźniom.

3. Tak jak bawełniane włókna trawy iszīkā zostają całkowicie strawione po wrzuceniu do ognia, podobnie wszystkie grzechy zostają strawione przez tego, kto spełnia ofiarę Agnihotra ze znajomością Jaźni Waiśwānara.

4. Dlatego nawet jeśli osoba znająca Waiśwānara Ātman oddaje resztki swojego jedzenia po zjedzeniu osobie bez kasty, będzie to jakby jego ofiara złożona została własnej Jaźni Waiśwānara. Oto werset na ten temat:

5. Tak jak tutaj, na tym świecie, kiedy dzieci są głodne idą do matki i błagają o jedzenie, w ten sam sposób wszystkie żyjące istoty błagają, aby ofiara Agnihotra mogła zostać spełniona bez żadnej zwłoki.