Czāndogja 5.15 – Tułów Jaźni Waiśwānara

1. Następnie król rzekł do Dźana: „O Sārkarākszja, kogo czcisz jako Jaźń?” Dźana odpowiedział: „Czczę Ākāśa [przestrzeń], czcigodny królu.” Król powiedział: „To, co czcisz jako Waiśwānara Ātman nazywa się Bahula [wszechobecny]. Dlatego masz tak wiele dzieci i tyle bogactwa”.

2. „Lubisz jeść, widzisz bliskich i wszystko, co przyjemne. W ten sposób ten, kto wielbi Jaźń Waiśwānara czerpie przyjemność z jedzenia i może widzieć swoich bliskich. Ma także w rodzinie dzieci, które jaśnieją blaskiem Brahmana [tj. stają się dobrze znane ze swojego dobrego postępowania i wiedzy]. Ale Ākāśa [przestrzeń] jest jak środkowa część Jaźni”. Wtedy król powiedział: „Gdybyś nie przyszedł do mnie, środkowa część twojego ciała skurczyłaby się”.


Wers 5.15.1

अथ होवाच जनंशार्कराक्ष्य कं त्वमात्मानमुपास्स इत्याकाशमेव भगवो राजन्निति होवाचैष वै बहुल आत्मा वैश्वानरो यं त्वमात्मानमुपस्से तस्मात्त्वं बहुलोऽसि प्रजया च धनेन च ॥ ५.१५.१ ॥

atha hovāca janaṃśārkarākṣya kaṃ tvamātmānamupāssa ityākāśameva bhagavo rājanniti hovācaiṣa vai bahula ātmā vaiśvānaro yaṃ tvamātmānamupasse tasmāttvaṃ bahulo’si prajayā ca dhanena ca || 5.15.1 ||

1. Następnie król rzekł do Dźana: „O Sārkarākszja, kogo czcisz jako Jaźń?” Dźana odpowiedział: „Czczę Ākāśa [przestrzeń], czcigodny królu.” Król powiedział: „To, co czcisz jako Waiśwānara Ātman nazywa się Bahula [wszechobecny]. Dlatego masz tak wiele dzieci i tyle bogactwa”.

Komentarz:

Określające słowo bahula stosuje się do ākāśa (przestrzeni), ponieważ jest ona rozległa i wszechobecna, a także ma wiele innych cech. Ci, którzy czczą przestrzeń, nabywają niektóre z tych cech.

Wers 5.15.2

अत्स्यन्नं पश्यसि प्रियमत्त्यन्नं पश्यति प्रियं भवत्यस्य ब्रह्मवर्चसं कुले य एतमेवमात्मानं वैश्वानरमुपास्ते संदेहस्त्वेष आत्मन इति होवाच संदेहस्ते व्यशीर्यद्यन्मां नागमिष्य इति ॥ ५.१५.२ ॥
॥ इति पञ्चदशः खण्डः ॥

atsyannaṃ paśyasi priyamattyannaṃ paśyati priyaṃ bhavatyasya brahmavarcasaṃ kule ya etamevamātmānaṃ vaiśvānaramupāste saṃdehastveṣa ātmana iti hovāca saṃdehaste vyaśīryadyanmāṃ nāgamiṣya iti || 5.15.2 ||
|| iti pañcadaśaḥ khaṇḍaḥ ||

2. „Lubisz jeść, widzisz bliskich i wszystko, co przyjemne. W ten sposób ten, kto wielbi Jaźń Waiśwānara czerpie przyjemność z jedzenia i może widzieć swoich bliskich. Ma także w rodzinie dzieci, które jaśnieją blaskiem Brahmana [tj. stają się dobrze znane ze swojego dobrego postępowania i wiedzy]. Ale Ākāśa [przestrzeń] jest jak środkowa część Jaźni”. Wtedy król powiedział: „Gdybyś nie przyszedł do mnie, środkowa część twojego ciała skurczyłaby się”.

Komentarz:

Przestrzeń jest tylko środkową częścią Waiśwānara Ātman, a nie całością. Każdy, kto popełni błąd i medytuje o tym jako o Jaźni, odkryje, że jego ciało się kurczy. Dzieje się tak, ponieważ nie przywiązuje należytej wagi do Jaźni.