Czāndogja 6.1–16 - Swami Wiwekananda i nauki Wedanty

Czāndogja 6.1 – Niedualność Jaźni

1. Āruṇi miał syna o imieniu Śwetaketu. Pewnego razu Āruṇi powiedział do niego: „Śwetaketu, powinieneś teraz żyć jako brahmaćārin. Nikt w naszej rodzinie nie studiował pism świętych i nie był dobrym brāhminem.

2. Śwetaketu udał się do domu swojego nauczyciela w wieku dwunastu lat. Po przestudiowaniu wszystkich Wed wrócił do domu w wieku dwudziestu czterech lat, będąc bardzo poważnym i próżnym i uważając się za wielkiego uczonego. [Widząc to] jego ojciec powiedział do niego: „O Śwetaketu, stałeś się teraz bardzo poważny i próżny i myślisz, że jesteś wielkim uczonym. Ale czy poprosiłeś swojego nauczyciela o tę naukę [o Brahmanie] –

3. – o tę naukę, dzięki której to, czego nigdy nie słychać, staje się słyszalne, to, o czym nigdy się nie myśli staje się myślą, czego nigdy nie wiadomo, staje się znane?” [Śwetaketu zapytał:] „Panie, co to za nauka?”.

4. „O Somja, to jest tak: Znając jedną bryłę ziemi, znasz wszystkie przedmioty wykonane z ziemi. Wszystkie zmiany to tylko słowa, tylko w nazwie. Ale ziemia jest rzeczywistością.”

5. „O Somja, to jest tak: Znając jedną bryłę złota, poznajesz wszystkie przedmioty wykonane ze złota. Wszystkie zmiany to tylko słowa, tylko nazwy. Ale złoto jest rzeczywistością.”

6. „O Somja, to jest tak: Znając jedną [żelazną] obcinaczkę, znasz wszystkie przedmioty wykonane z żelaza. Wszystkie zmiany to tylko słowa, tylko nazwy. Ale żelazo jest rzeczywistością. O Somja, to jest nauka, o której mówiłem.”

7. [Śwetaketu powiedział:] „Z pewnością moi czcigodni nauczyciele nie znali tej prawdy. Skoro o tym wiedzieli, dlaczego nie mieliby by mi o tym powiedzieć? Więc proszę, wyjaśnij mi to, panie”. Ojciec odpowiedział: „Niech tak się stanie, mój synu”.

Czāndogja 6.2 – Brahman: Przyczyna Wszechświata

1. „Somja, zanim ten świat się objawił, było tylko istnienie, jedno bez drugiego. Niektórzy utrzymują na ten temat, że zanim ten świat się objawił było tylko nieistnienie, jedno bez drugiego. Z tego nieistnienia wyłoniło się istnienie.”

2. Ojciec powiedział: „O Somja, jaki jest dowód na to, że coś powstało z niczego?” Przeciwnie, zanim powstał ten świat, o Somja, istniało tylko Istnienie, jedno bez drugiego”.

3. „To Istnienie zdecydowało: „Będę wieloma”. Narodzę się.” Następnie stworzyło ogień. Ten ogień zadecydował także: „Będę wieloma”. Narodzę się.” Wtedy ogień stworzył wodę. Dlatego kiedykolwiek i gdziekolwiek człowiek smuci się lub poci, wytwarza wodę.”

4. „Ta woda zdecydowała: „Będę wieloma; narodzę się”. Ta woda stworzyła następnie pożywienie. Dlatego zawsze i wszędzie, gdzie pada deszcz, natychmiast rośnie obfitość pożywienia. To właśnie z wody powstaje żywność.”

Czāndogja 6.3 – Trojaki Rozwój

1. „Istoty żywe powstają na trzy sposoby: z jaj, od rodziców i od roślin.”

2. „Ten bóg [Istnienie] zdecydował: „Wchodząc w te trzy bóstwa [ogień, wodę i ziemię], jako indywidualna jaźń, objawię się pod wieloma imionami i formami”.”

3. „Sat [Istnienie] pomyślało: „Podzielę każde z tych trzech bóstw na trzy części”. Następnie wszedłszy w te trzy bóstwa jako indywidualna jaźń, zamanifestował się jako imiona i formy.”

4. „[Postanowiwszy tak] uczynił każdy z tych trzech elementów potrójnym. Ale o tym, jak każde z tych trzech bóstw staje się potrójne, o Somja, naucz się tego ode mnie.”

Czāndogja 6.4 – Trojaki Rozwój Wyjaśniony Dalej

1. „Czerwony kolor zgrubnego ognia pochodzi od subtelnego ognia, biały kolor od subtelnej wody, a ciemny kolor od subtelnej ziemi. W ten sposób zniknęło to, co stanowiło „ognistość” ognia. Wszystkie zmiany to tylko słowa, tylko w nazwie [tj. ogień to tylko nazwa wskazująca na pewien stan]. Trzy kolory to rzeczywistość.”

2. „Czerwony kolor słońca pochodzi od ognia, biały kolor od wody, a ciemny kolor od ziemi. W ten sposób zniknęło to, co stanowiło „słoneczność” słońca. Wszystkie zmiany to tylko słowa, tylko w nazwie. Trzy kolory to rzeczywistość.”

3. „Czerwony kolor księżyca pochodzi od ognia, biały kolor od wody, a ciemny kolor od ziemi. W ten sposób zniknęło to, co stanowiło „księżycowość” księżyca. Wszystkie zmiany to tylko słowa, tylko w nazwie. Trzy kolory to rzeczywistość.”

4. „Czerwony kolor błyskawicy pochodzi od ognia, biały kolor od wody, a ciemny kolor od ziemi. W ten sposób zniknęło to, co stanowiło „błyskawicowość” błyskawicy. Wszystkie zmiany to tylko słowa, tylko w nazwie. Trzy kolory to rzeczywistość.”

5. „Wiedzieli o tym pierwsi wielcy gospodarze, którzy dobrze czytali Wedy. Powiedzieli: „Nie ma nic, o czym ktoś mógłby wspomnieć, a o czym by nie słyszano, o czym by nie myślano lub co by jeszcze nie było nam znane”. To dlatego, że dowiedzieli się o trzech kolorach.”

6. „Wiedzieli, że cokolwiek innego było postrzegane jako czerwone, było kolorem ognia; cokolwiek innego było postrzegane jako białe, było kolorem wody; i cokolwiek innego było postrzegane jako ciemne, było kolorem ziemi.”

7. „A cokolwiek jeszcze nie było właściwie znane, rozumieli, że było to połączenie tych trzech bóstw [ognia, wody i ziemi]. O Somja, naucz się teraz ode mnie, jak te trzy bóstwa wchodzą w człowieka i stają się potrójne.”

Czāndogja 6.5 – Trojaka Natura Pokarmu

1. „Kiedy jemy jedzenie, dzieli się ono na trzy części. Najbardziej materialna część staje się odchodami; to, co mniej zgrubne staje się naszym ciałem; a najsubtelniejsza część staje się naszym umysłem.”

2. „Kiedy pijemy wodę, dzieli się ona na trzy części. Najbardziej zgrubna częścią staje się mocz; to, co jest mniej materialne staje się krwią; a najsubtelniejsza część staje się prāṇa, siłą życiową.”

3. „Kiedy jemy ogień [tj. masło, olej itp.], dzieli się on na trzy części. Najbardziej zgrubna jego część staje się kością; to, co jest mniej materialne, staje się szpikiem; zaś najsubtelniejsza część staje się mową.”

4. „O Somja, umysł jest odżywiany przez pożywienie, prāṇa przez wodę, a mowę przez ogień.” [Następnie Śwetaketu powiedział:] „Panie, czy mógłbyś mi to wyjaśnić jeszcze raz?” „Tak Somja, wyjaśnię to jeszcze raz” – odpowiedział ojciec.

Czāndogja 6.6 – Fizyczna Natura Umysłu, Prāṇa i Mowa

1. „Podczas ubijania maślanki jej najsubtelniejsza część wypływa na powierzchnię. To staje się masłem.”

2. „O Somja, w ten sam sposób najsubtelniejsza część spożywanego pożywienia wypływa na powierzchnię i staje się umysłem.”

3. „O Somja, najsubtelniejsza część wypitej wody wypływa na powierzchnię i staje się naszym prāṇa.”

4. „O Somja, najsubtelniejsza część ognia [masło itp.], którą zjadamy, wypływa na powierzchnię i staje się naszą mową.”

5. „O Somja, umysł z pewnością karmi się jedzeniem, pṛāṇa wodą, a mowę ogniem.” [Następnie Śwetaketu powiedział:] „Panie, czy mógłbyś mi to wyjaśnić jeszcze raz?” „Tak, wyjaśnię to jeszcze raz, o Somja”, odpowiedział jego ojciec.

Czāndogja 6.7 – Jak Umysł Składa się z Pokarmu

1. „O Somja, człowiek ma szesnaście części [i wszystkie twoje szesnaście części jest nienaruszonych]. Nie jedz nic przez piętnaście dni, ale pij tyle wody, ile chcesz. Życie jest zależne od wody. Jeśli nie będziesz pić wody, stracisz życie.”

2. Śwetaketu nic nie jadł przez piętnaście dni. Potem przyszedł do swego ojca i zapytał: „O Ojcze, co mam recytować?” Jego ojciec odpowiedział: „Recytuj mantry Ryk, Jadźuḥ i Sāma.” Śwetaketu odpowiedział: „Nie pamiętam żadnej z nich, proszę pana.”

3. Ojciec powiedział do Śwetaketu: „O Somja, z płonącego ognia, jeśli zostanie choć mały kawałek żaru wielkości świetlika, nie może on spalić niczego większego. Podobnie, O Somja, ponieważ z twoich szesnastu części pozostała tylko jedna mała część, nie możesz pamiętać Wed. Zjedz coś, a wtedy zrozumiesz, co mówię”.

4. Śwetaketu zjadł coś i poszedł do ojca. O cokolwiek prosił go ojciec, był w stanie to zrobić.

5. Ojciec powiedział do niego: „O Somja, z płonącego ognia jeśli zostanie choć kawałek żaru wielkości świetlika, ogień może ponownie zapłonąć, jeśli dodasz trochę trawy. W rzeczywistości ogień może wtedy zapłonąć jeszcze mocniej niż wcześniej”.

6. „W ten sam sposób, o Somja, z szesnastu twoich części pozostała tylko jedna. Ale ta, gdy została odżywiona jedzeniem, odrodziła się i dzięki temu możesz teraz podążać za Wedami. O Somja, dlatego powiedziałem, że umysł karmi się pożywieniem, pṛāṇa karmi się wodą, a mowa ogniem.” Śwetaketu zrozumiał teraz, co mówił jego ojciec.

Czāndogja 6.8 – O Śnie, Głodzie, Pragnieniu i Śmierci

1. Uddālaka Āruṇi powiedział do swojego syna Śwetaketu: „O Somja, pozwól, że wyjaśnię ci koncepcję głębokiego snu. Kiedy mówi się, że ktoś śpi, o Somja, staje się on jednym z Sat [Istnieniem] i osiąga swoją prawdziwą Jaźń. Dlatego ludzie mówią o nim: „On śpi”. Jest on wtedy w swojej Jaźni”.

2. „Tak jak ptak przywiązany do liny trzepocze tu i tam, a nie mogąc się nigdzie schronić, oddaje się swojej niewoli; w ten sam sposób, o Somja, umysł biegnie we wszystkich kierunkach, a gdy nie udaje mu się nigdzie znaleźć miejsca spoczynku, oddaje się prāṇa, sile życiowej. Umysł, O Somja, jest przywiązany do prāṇa.”

3. „O Somja, ucz się teraz ode mnie o głodzie i pragnieniu. Kiedy mówi się, że ktoś jest głodny, należy rozumieć, że jedzenie, które zjadł, zostało zarobione przez wodę. Tak jak ludzie mówią o przywódcy krów, przywódcy koni lub przywódcy ludzi, podobnie ludzie mówią, że woda jest przywódcą pożywienia. Tak więc, o Somja, wiedz, że ten pęd [tj. ciało] jest produktem czegoś [tj. jedzenia i napoju]. Nie może istnieć bez korzenia.”

4. „Gdzie indziej, jeśli nie w pożywieniu, ciało może mieć swój korzeń? Podobnie, o Somja, gdy pożywienie jest pędem, szukaj wody jako korzenia; gdy woda jest pędem, o Somja, szukaj ognia jako korzenia; kiedy ogień jest pędem, o Somja, szukaj Sat [istnienia] jako korzenia. O Somja, Sat jest korzeniem, Sat jest siedzibą i Sat jest podporą wszystkich tych istot.”

5. „Kiedy więc mówi się, że ktoś jest spragniony, należy rozumieć, że woda, którą wypił, została poniesiona przez ogień. Tak jak ludzie mówią o przywódcy krów, przywódcy koni lub przywódcy ludzi, podobnie ludzie mówią, że ogień jest przywódcą wody. Tak więc, o Somja, wiedz, że ten pęd [tj. ciało] jest produktem czegoś [tj. jedzenia i napoju]. Nie może być bez korzenia.”

6. „Gdzie indziej, jak nie w wodzie, ciało może mieć swój korzeń? O Somja, gdy woda jest pędem, szukaj ognia jako korzenia; kiedy ogień jest pędem, O Somja, szukaj Sat [istnienia] jako korzenia. O Somja, Sat jest korzeniem, Sat jest siedzibą i Sat jest podporą wszystkich tych istot. To, w jaki sposób, o Somja, te trzy bóstwa [ogień, woda i ziemia] wchodzą w ciało i każde z nich staje się potrójne, zostało już wyjaśnione. O Somja, gdy ta osoba umiera, jej mowa łączy się z umysłem, jej umysł z prāṇa, jego prāṇa z ogniem, a następnie ogień łączy się z Brahmanem, Najwyższym Bóstwem.”

7. „To, co jest najsubtelniejsze ze wszystkiego, jest Jaźnią tego wszystkiego. Jest to Prawda. Jest to Jaźń. Ty jesteś Tym, O Śwetaketu.” [Wtedy Śwetaketu powiedział:] „Panie, proszę wyjaśnij mi to jeszcze raz.” „Tak, Somja, wyjaśnię jeszcze raz” – odpowiedział jego ojciec.

Czāndogja 6.9 – Nieobecność Osobowości w Głębokim Śnie

1. „O Somja, tak jak pszczoły produkują miód, zbierając soki z różnych drzew i mieszając je razem aby powstał jeden sok –

2. – o Somja, i tak jak te soki nie są już świadome swojej odrębnej tożsamości, myśląc: „Jestem sokiem z takiego a takiego drzewa” i „Jestem sokiem z takiego a takiego drzewa”; podobnie, kiedy wszystkie te istoty osiągają jedność w Jaźni, nie są tego świadome. Nie myślą: „[Kiedyś byliśmy oddzieleni, ale] teraz wszyscy stanowimy jedno z Jaźnią”.”

3. „Kimkolwiek byli wcześniej na tym świecie – czy tygrysem, lwem, lampartem, dzikiem, robakiem, owadem, pchłą czy komarem – rodzą się na nowo. [Nigdy nie wiedzą, że przybyli z Sat].”

4. „To, co jest najsubtelniejsze ze wszystkiego, jest Jaźnią tego wszystkiego. To jest prawda. To jest Jaźń. Ty jesteś Tym, O Śwetaketu.” [Wtedy Śwetaketu powiedział:] „Panie, proszę wyjaśnij mi to jeszcze raz.” „Tak, Somja, wyjaśnię to jeszcze raz” – odpowiedział jego ojciec.

Czāndogja 6.10 – Nieobecność Zindywidualizowanej Świadomości w Głębokim Śnie

1. „O Somja, rzeki należące do wschodu płyną na wschód, a te należące do zachodu płyną na zachód. Wychodząc z morza, wracają do niego i stają się z nim jednością. Tak samo kiedy docierają do morza, nie znają swojej odrębnej tożsamości – „Jestem tą rzeką” lub „Jestem tamtą rzeką” –

2. – w ten sam sposób, o Somja, wszystkie te istoty, które przybyły z Sat [Brahmana], nigdy o tym nie wiedzą. Nigdy nie myślą: „Przybyliśmy z Sat”. Kimkolwiek byli wcześniej na tym świecie – czy tygrysem, lwem, lampartem, dzikiem, robakiem, owadem, pchłą czy komarem – rodzą się na nowo [zgodnie ze swoją karmą. Nigdy nie wiedzą, że przybyli z Sat].”

3. „To, co jest najsubtelniejsze ze wszystkiego, jest Jaźnią tego wszystkiego. To jest prawda. To jest Jaźń. Ty jesteś Tym, O Śwetaketu.” [Wtedy Śwetaketu powiedział:] „Panie, proszę wyjaśnij mi to jeszcze raz.” „Tak, Somja, wyjaśnię to jeszcze raz” – odpowiedział jego ojciec.

Czāndogja 6.11 – Niezniszczalność Dźīwa

1-2. „O Somja, jeśli ktoś uderzy w korzeń dużego drzewa, ono będzie nadal żyło, choć może wydzielić trochę soku. Jeśli uderzy w środek, nadal będzie żyło, choć może wydzielić trochę soku. Jeśli uderzy w czubek drzewa, przeżyje, choć może wydzielić trochę soku. Przeniknięte jaźnią drzewo będzie nadal pić sok i żyć szczęśliwie. Ale jeśli jaźń opuści gałąź drzewa, ta gałąź więdnie i umiera. Jeśli opuści drugą gałąź, ta gałąź również umrze. Jeśli opuści trzecią gałąź, ta gałąź również umrze. Jeśli jaźń wycofa się z całego drzewa, wówczas całe drzewo umrze.”

3. Ojciec powiedział: „O Somja, wiedz o tym: kiedy jaźń opuszcza ciało, ciało z pewnością umiera. Jednakże jaźń nigdy nie umiera. To, co jest najsubtelniejsze ze wszystkiego, jest Jaźnią tego wszystkiego. Jest to Prawdą. Jest to Jaźnią. Ty jesteś Tym, o Śwetaketu.” [Wtedy Śwetaketu powiedział:] „Panie, proszę wyjaśnij mi to jeszcze raz.” „Tak, Somja, wyjaśnię to jeszcze raz” – odpowiedział jego ojciec.

Czāndogja 6.12 – Narodziny Zgrubnego i Subtelnego

1. Uddālaka powiedział: „Przynieś mi owoc z tego figowca.” Śwetaketu odpowiedział: „Przyniosłem go, proszę pana.” Uddālaka: „Przełam go”. Śwetaketu: „Przełamałem go, proszę pana.” Uddālaka: „ Co widzisz w środku?” Śwetaketu: „Są tam maleńkie nasiona, proszę pana.” Uddālaka: „Przełam jedno z nich, mój synu.” Śwetaketu: „Panie, przełamałem je.” Uddālaka: „Co widzisz w to?” Śwetaketu: „Nic, proszę pana”.

2. Uddālaka powiedział: „O Somja, najsubtelniejsza część tego nasienia nie jest dla ciebie widoczna. Ale w tej najsubtelniejszej części kryje się ogromne drzewo figowe. Uwierz w to, co mówię, O Somja.”

3. „To, co jest najsubtelniejsze ze wszystkiego, jest Jaźnią tego wszystkiego. Jest to Prawdą. Jest to Jaźnią. Ty jesteś Tym, o Śwetaketu.” [Wtedy Śwetaketu powiedział:] „Panie, proszę wyjaśnij mi to jeszcze raz.” „Tak, Somja, wyjaśnię to jeszcze raz” – odpowiedział jego ojciec.

Czāndogja 6.13 – Niepodzielność Istniejącego Obiektu

1-2. [Uddālaka powiedział:] „Włóż tę bryłkę soli do wody i przyjdź do mnie rano”. Śwetaketu zrobił, co mu powiedziano. Uddālaka powiedział do niego: „Mój synu, przynieś mi sól, którą wsadziłeś do wody”. Śwetaketu przyglądnął się, ale nie mógł jej znaleźć, ponieważ sól rozpuściła się w wodzie. [Uddālaka powiedział:] „Mój synu, wypij wodę z powierzchni.” [Śwetaketu zrobił to, a Uddālaka zapytał:] „Jak ona smakuje?” [Śwetaketu odpowiedział:] „Jest słona.” [Uddālaka następnie powiedział: ] „Wypij ją ze środka. Jak smakuje?” „Jest słona.” „Wypij ze spodu. Jak ona smakuje?” „Jest słona”. „Wylej wodę i przyjdź do mnie”. Śwetaketu tak uczynił. Ojciec powiedział do niego: „W każdej części wody jest sól, ale jej nie widać. Podobnie, O Somja, Sat [Jaźń] jest tutaj, w ciele, lecz nie możesz jej zobaczyć w ciele.”

3. „To, co jest najsubtelniejsze ze wszystkiego, jest Jaźnią tego wszystkiego. To jest Prawdą. To jest Jaźnią. Ty jesteś Tym, O Śwetaketu.” [Wtedy Śwetaketu powiedział:] „Panie, proszę wyjaśnij mi to jeszcze raz.” „Tak, Somja, wyjaśnię to jeszcze raz” – odpowiedział jego ojciec.

Czāndogja 6.14 – Środki Wiedzy o Jaźni

1. „O Somja, tak jak ktoś, kto zostaje przywieziony z kraju Gandhāra z zawiązanymi oczami i pozostawiony na pustym miejscu, czasami odwraca się na wschód, czasami na północ, czasami na południe, a czasami na zachód, krzycząc: „Zostałem tu przywieziony z zawiązanymi oczami! Zostawiono mnie tu z zawiązanymi oczami!” –

2. – „I tak jak ktoś może zdjąć opaskę z oczu tej osoby i powiedzieć: „Gandhāra jest w tę stronę; idź tą drogą”, a inteligentny człowiek chodzi od jednej wioski do drugiej, pytając o drogę i polegając na informacjach przekazywanych przez ludzi aż dotrze do Gandhāra; podobnie osoba, która otrzymuje nauczyciela, zdobywa wiedzę. Jego zwłoka trwa tylko tak długo, jak długo nie jest wolny od ciała. Potem zostaje połączony z Jaźnią.”

Czāndogja 6.15 – Ostateczne Wyzwolenie

1. „Kiedy ktoś jest poważnie chory, O Somja, jego krewni siadają wokół niego i pytają: „Czy mnie poznajesz? Czy mnie poznajesz?” Dopóki jego mowa nie połączy się z umysłem, umysł z jego prāṇa, prāṇa z ciepłem w ciele, a ciepło z Najwyższą Jaźnią, będzie on w stanie je rozpoznać.”

2. „Potem, kiedy jego mowa łączy się z jego umysłem, jego umysł z prāṇa, jego prāṇa z ciepłem jego ciała, a ciepło z Najwyższą Jaźnią, on już ich nie zna.”

Czāndogja 6.16 – Wyzwolenie dla Znawcy Brahmana

1. „O Somja, przypuśćmy, że przyprowadzono mężczyznę ze związanymi rękami i powiedziano: „Ten człowiek coś ukradł. Dopuścił się rabunku. Podgrzej dla niego siekierę.” Jeśli dopuścił się przestępstwa, z pewnością okaże się kłamcą. Będąc nieuczciwym i próbując ukryć się pod osłoną kłamstwa, zostanie oparzony, gdy chwyci za gorący topór, a następnie zostanie zabity.”

2. „Jeżeli jednak nie popełnił przestępstwa, to z pewnością udowodni, że mówi prawdę. Będąc uczciwym, będzie chroniony przez osłonę prawdy i nie zostanie spalony, gdy chwyci za gorący topór. Następnie zostanie uwolniony.”

3. „Na tego człowieka, będącego szczerym, gorący topór nie ma wpływu. Ta [Jaźń] jest Jaźnią tego wszystkiego. To jest Prawdą. To jest Jaźnią. Ty jesteś Tym, O Śwetaketu.” Śwetaketu dobrze się tego nauczył od swego ojca.

Post Views: 57