Czāndogja 6.13 – Niepodzielność Istniejącego Obiektu

1-2. [Uddālaka powiedział:] „Włóż tę bryłkę soli do wody i przyjdź do mnie rano”. Śwetaketu zrobił, co mu powiedziano. Uddālaka powiedział do niego: „Mój synu, przynieś mi sól, którą wsadziłeś do wody”. Śwetaketu przyglądnął się, ale nie mógł jej znaleźć, ponieważ sól rozpuściła się w wodzie. [Uddālaka powiedział:] „Mój synu, wypij wodę z powierzchni.” [Śwetaketu zrobił to, a Uddālaka zapytał:] „Jak ona smakuje?” [Śwetaketu odpowiedział:] „Jest słona.” [Uddālaka następnie powiedział: ] „Wypij ją ze środka. Jak smakuje?” „Jest słona.” „Wypij ze spodu. Jak ona smakuje?” „Jest słona”. „Wylej wodę i przyjdź do mnie”. Śwetaketu tak uczynił. Ojciec powiedział do niego: „W każdej części wody jest sól, ale jej nie widać. Podobnie, O Somja, Sat [Jaźń] jest tutaj, w ciele, lecz nie możesz jej zobaczyć w ciele.”

3. „To, co jest najsubtelniejsze ze wszystkiego, jest Jaźnią tego wszystkiego. To jest Prawdą. To jest Jaźnią. Ty jesteś Tym, O Śwetaketu.” [Wtedy Śwetaketu powiedział:] „Panie, proszę wyjaśnij mi to jeszcze raz.” „Tak, Somja, wyjaśnię to jeszcze raz” – odpowiedział jego ojciec.


Wers 6.13.1-2

लवणमेतदुदकेऽवधायाथ मा प्रातरुपसीदथा इति स ह तथा चकार तं होवाच यद्दोषा लवणमुदकेऽवाधा अङ्ग तदाहरेति तद्धावमृश्य न विवेद ॥ ६.१३.१ ॥
यथा विलीनमेवाङ्गास्यान्तादाचामेति कथमिति लवणमिति मध्यादाचामेति कथमिति लवणमित्यन्तादाचामेति कथमिति लवणमित्यभिप्रास्यैतदथ मोपसीदथा इति तद्ध तथा चकार तच्छश्वत्संवर्तते तं होवाचात्र वाव किल तत्सोम्य न निभालयसेऽत्रैव किलेति ॥ ६.१३.२ ॥

lavaṇametadudake’vadhāyātha mā prātarupasīdathā iti sa ha tathā cakāra taṃ hovāca yaddoṣā lavaṇamudake’vādhā aṅga tadāhareti taddhāvamṛśya na viveda || 6.13.1 ||
yathā vilīnamevāṅgāsyāntādācāmeti kathamiti lavaṇamiti madhyādācāmeti kathamiti lavaṇamityantādācāmeti kathamiti lavaṇamityabhiprāsyaitadatha mopasīdathā iti taddha tathā cakāra tacchaśvatsaṃvartate taṃ hovācātra vāva kila tatsomya na nibhālayase’traiva kileti || 6.13.2 ||

1-2. [Uddālaka powiedział:] „Włóż tę bryłkę soli do wody i przyjdź do mnie rano”. Śwetaketu zrobił, co mu powiedziano. Uddālaka powiedział do niego: „Mój synu, przynieś mi sól, którą wsadziłeś do wody”. Śwetaketu przyglądnął się, ale nie mógł jej znaleźć, ponieważ sól rozpuściła się w wodzie. [Uddālaka powiedział:] „Mój synu, wypij wodę z powierzchni.” [Śwetaketu zrobił to, a Uddālaka zapytał:] „Jak ona smakuje?” [Śwetaketu odpowiedział:] „Jest słona.” [Uddālaka następnie powiedział: ] „Wypij ją ze środka. Jak smakuje?” „Jest słona.” „Wypij ze spodu. Jak ona smakuje?” „Jest słona”. „Wylej wodę i przyjdź do mnie”. Śwetaketu tak uczynił. Ojciec powiedział do niego: „W każdej części wody jest sól, ale jej nie widać. Podobnie, O Somja, Sat [Jaźń] jest tutaj, w ciele, lecz nie możesz jej zobaczyć w ciele.”

Komentarz:

„W każdej części wody jest sól, ale jej nie widać. Podobnie, O Somja, Sat [Jaźń] jest tutaj, w tym ciele, lecz nie możesz jej zobaczyć w tym ciele.

Badane pytanie brzmi: dlaczego nie jesteśmy w stanie dostrzec Jaźni, która jest esencją naszego istnienia? Dzieje się tak dlatego, że Jaźń jest wszechprzenikająca. Jaźń i ja jesteśmy jednym i tym samym. Gdyby Jaźń była czymś oddzielnym ode mnie, mógłbym ją zobaczyć. Czy mogę siebie zobaczyć? Widzę siebie, jeśli mam lustro – coś innego. Ale nie ma nic poza Jaźnią, więc jak mogę ją zobaczyć? To nie jest możliwe.

To, że czegoś nie widzisz, nie znaczy, że tego nie ma. W procesie widzenia biorą udział odrębne byty: widzący i widziane, czyli podmiot i przedmiot. Te dwa muszą być rozdzielone. Wtedy jedynie może nastąpić proces widzenia. Ale jeśli jest tylko jeden, kto kogo widzi?

Upaniszad podaje dwa przykłady tego, jak mogą istnieć rzeczy, których nie dostrzegamy. Jeden to przykład z drzewa figowego i nasion, a drugi soli w wodzie. Załóżmy, że wsypujesz kostkę soli do szklanki wody. Wkrótce sól się rozpuści. Już jej nie widzisz, ale to nie znaczy, że jej nie ma. Jeśli spróbujesz wody, przekonasz się, że ma ona w całości słony smak.

Podobnie to, że nie widzimy Jaźni nie dowodzi, że ona nie istnieje. Rzeczywistość nie jest czymś, co jest odczuwalne naszymi narządami zmysłów. Jest ona wākjamanātīta – poza mową i umysłem, poza myślą. Słowa nie są w stanie tego opisać, a nasz umysł nie jest w stanie tego pojąć, ponieważ jest tak drobne, tak subtelne. Jaźń nie jest czymś na płaszczyźnie względnej, co możemy zobaczyć lub dotknąć. Nasze narządy zmysłów są bardzo ograniczone. Nasze oczy widzą rzeczy tylko do pewnego punktu i dalej poza nim nie mogą już widzieć. Wokół nas jest wiele rzeczy, których nasze oczy nie są w stanie zobaczyć. Podobnie jest z naszym słuchem i innymi narządami. Aby więc dostrzec Jaźń, musimy wyjść poza płaszczyznę względną i udać się na poziom transcendentalny.

Śaṅkara mówi, że to ciało jest produktem pożywienia (lub ziemi), wody i ognia i że Jaźń znajduje się w tym ciele. Chociaż nie możesz zobaczyć Jaźni ona przenika ciało – tak jak sól przenika wodę.

Wers 6.13.3

स य एषोऽणिमैतदात्म्यमिदं सर्वं तत्सत्यं स आत्मा तत्त्वमसि श्वेतकेतो इति भूय एव मा भगवान्विज्ञापयत्विति तथा सोम्येति होवाच ॥ ६.१३.३ ॥
॥ इति त्रयोदशः खण्डः ॥

sa ya eṣo’ṇimaitadātmyamidaṃ sarvaṃ tatsatyaṃ sa ātmā tattvamasi śvetaketo iti bhūya eva mā bhagavānvijñāpayatviti tathā somyeti hovāca || 6.13.3 ||
|| iti trayodaśaḥ khaṇḍaḥ ||

3. „To, co jest najsubtelniejsze ze wszystkiego, jest Jaźnią tego wszystkiego. To jest Prawdą. To jest Jaźnią. Ty jesteś Tym, O Śwetaketu.” [Wtedy Śwetaketu powiedział:] „Panie, proszę wyjaśnij mi to jeszcze raz.” „Tak, Somja, wyjaśnię to jeszcze raz” – odpowiedział jego ojciec.

Komentarz:

Do tego wersetu nie ma dostępnego komentarza.