1. „O Somja, tak jak ktoś, kto zostaje przywieziony z kraju Gandhāra z zawiązanymi oczami i pozostawiony na pustym miejscu, czasami odwraca się na wschód, czasami na północ, czasami na południe, a czasami na zachód, krzycząc: „Zostałem tu przywieziony z zawiązanymi oczami! Zostawiono mnie tu z zawiązanymi oczami!” –
2. – „I tak jak ktoś może zdjąć opaskę z oczu tej osoby i powiedzieć: „Gandhāra jest w tę stronę; idź tą drogą”, a inteligentny człowiek chodzi od jednej wioski do drugiej, pytając o drogę i polegając na informacjach przekazywanych przez ludzi aż dotrze do Gandhāra; podobnie osoba, która otrzymuje nauczyciela, zdobywa wiedzę. Jego zwłoka trwa tylko tak długo, jak długo nie jest wolny od ciała. Potem zostaje połączony z Jaźnią.”
3. „To, co jest najsubtelniejsze ze wszystkiego, jest Jaźnią tego wszystkiego. To jest Prawdą. To jest Jaźnią. Ty jesteś Tym, O Śwetaketu.” [Wtedy Śwetaketu powiedział:] „Panie, proszę wyjaśnij mi to jeszcze raz.” „Tak, Somja, wyjaśnię to jeszcze raz” – odpowiedział jego ojciec.
Wers 6.14.1
यथा सोम्य पुरुषं गन्धारेभ्योऽभिनद्धाक्षमानीय तं ततोऽतिजने विसृजेत्स यथा तत्र प्राङ्वोदङ्वाधराङ्वा प्रत्यङ्वा प्रध्मायीताभिनद्धाक्ष आनीतोऽभिनद्धाक्षो विसृष्टः ॥ ६.१४.१ ॥
yathā somya puruṣaṃ gandhārebhyo’bhinaddhākṣamānīya taṃ tato’tijane visṛjetsa yathā tatra prāṅvodaṅvādharāṅvā pratyaṅvā pradhmāyītābhinaddhākṣa ānīto’bhinaddhākṣo visṛṣṭaḥ || 6.14.1 ||
1. „O Somja, tak jak ktoś, kto zostaje przywieziony z kraju Gandhāra z zawiązanymi oczami i pozostawiony na pustym miejscu, czasami odwraca się na wschód, czasami na północ, czasami na południe, a czasami na zachód, krzycząc: „Zostałem tu przywieziony z zawiązanymi oczami! Zostawiono mnie tu z zawiązanymi oczami!” –
Komentarz:
Upaniszad próbuje przekazać bardzo trudną ideę, ale na szczęście zawiera wiele ilustracji. Oto kolejny przykład: Załóżmy, że zostałeś porwany przez bandytów. Zawiązują ci opaskę na oczy, a potem zabierają cię do lasu i tam zostawiają. Być może las jest pełen dzikich zwierząt. Tak czy inaczej musisz się wydostać, ale nie wiesz, gdzie jesteś i nic nie widzisz. Co robisz? Biegasz na wszystkie strony i krzyczysz: „Jestem tym a tym. Należę do takiej a takiej wsi. Nic nie widzę. Proszę, pomóżcie mi się stąd wydostać.” Wreszcie ktoś lituje się nad tobą i wyprowadza cię z lasu. Tym kimś jest nauczyciel.
Jesteś ignorantem i nie znasz drogi. Nie wiesz jak dotrzeć do Boga, jak dotrzeć do Prawdy. Ale ktoś się nad tobą lituje – ktoś, kto zna drogę. Mówisz: „Muszę wrócić do domu”. Ale czym jest ten dom? To jest Jaźń. Małe Ja pragnie powrócić do Kosmicznej Jaźni. To tak, jakby „ja” było od siebie oddzielone – jakby istniała bariera między jednym „ja” a drugim. Indywidualna jaźń i kosmiczna jaźń są tym samym, ale wydaje się, że istnieje między nimi bariera. Musimy usunąć tę barierę.
Wers 6.14.2
तस्य यथाभिनहनं प्रमुच्य प्रब्रूयादेतां दिशं गन्धारा एतां दिशं व्रजेति स ग्रामाद्ग्रामं पृच्छन्पण्डितो मेधावी गन्धारानेवोपसम्पद्येतैवमेवेहाचार्यवान्पुरुषो वेद तस्य तावदेव चिरं यावन्न विमोक्ष्येऽथ सम्पत्स्य इति ॥ ६.१४.२ ॥
tasya yathābhinahanaṃ pramucya prabrūyādetāṃ diśaṃ gandhārā etāṃ diśaṃ vrajeti sa grāmādgrāmaṃ pṛcchanpaṇḍito medhāvī gandhārānevopasampadyetaivamevehācāryavānpuruṣo veda tasya tāvadeva ciraṃ yāvanna vimokṣye’tha sampatsya iti || 6.14.2 ||
2. – „I tak jak ktoś może zdjąć opaskę z oczu tej osoby i powiedzieć: „Gandhāra jest w tę stronę; idź tą drogą”, a inteligentny człowiek chodzi od jednej wioski do drugiej, pytając o drogę i polegając na informacjach przekazywanych przez ludzi aż dotrze do Gandhāra; podobnie osoba, która otrzymuje nauczyciela, zdobywa wiedzę. Jego zwłoka trwa tylko tak długo, jak długo nie jest wolny od ciała. Potem zostaje połączony z Jaźnią.”
Komentarz:
Rozważane tutaj pytanie brzmi: jeśli jestem ignorantem, w jaki sposób moja niewiedza zostanie usunięta? Można ją usunąć zgodnie z instrukcjami nauczyciela. Ale musi to być kompetentny nauczyciel. Czy niewidomy może prowadzić innego niewidomego? Nie. Jeśli spróbują, z pewnością dojdzie do katastrofy.
W wersecie tym Upaniszad podaje przykład osoby wprowadzonej do lasu z zawiązanymi oczami i tam pozostawionej. Jesteśmy jak ta osoba. Jesteśmy ślepi, nieświadomi, jesteśmy nieszczęśliwi i cierpimy z powodu naszej niewiedzy. Ten świat przywiązania jest jak gęsty las. Choć sam się stworzył, nie znamy wyjścia. Potrzebujemy kogoś, kto nam pomoże – kogoś, kto zna drogę. Potrzebujemy dobrego nauczyciela.
Śaṅkara mówi, że słowo medhāvī oznacza osobę zdolną do zrozumienia. Możesz mieć dobrego nauczyciela i być może otrzymałeś instrukcje, ale musisz także używać swojej inteligencji.
Załóżmy teraz, że masz dobrego nauczyciela i osiągnąłeś Samopoznanie. Według Wedānty, kiedy osiągniesz samowiedzę, automatycznie osiągniesz wyzwolenie. Ale Upaniszad mówi, że jest jeszcze jeden szkopuł. Co to za szkopuł? Nasza prārabdha karma. Karma oznacza rezultaty naszych działań. Jeśli zrobię coś dobrego, doświadczę dobrego rezultatu; a jeśli zrobię coś złego, muszę cierpieć. Wedānta mówi, że istnieją trzy rodzaje karmy. Jeden rodzaj nazywany jest sañćita karma. To nasza karma, która gromadziła się od jednego urodzenia do drugiego. Zrobiliśmy tak wiele rzeczy i wszystkie te działania czekają na owoce.
Inny rodzaj karmy nazywany jest āgāmī karma. Chociaż doświadczamy owoców naszych przeszłych działań, poprzez nasze obecne działania tworzymy także nową karmę. Niektóre z tych działań przyniosą owoce natychmiast, inne wymagają czasu.
Trzeci rodzaj karmy nazywany jest prārabdha karma. To jest to, co zaczęło już przynosić owoce w naszym obecnym życiu.
Według Wedānty, jeśli osiągnąłeś Samowiedzę, zarówno twoja sañćita karma, jak i twoja āgāmī karma ulegają zniszczeniu. Śaṅkara mówi, że płoną w ogniu wiedzy (dźñānāgni). Ale twoja prārabdha karma będzie trwać. To jest dynamika. Jeśli masz zachorować na raka lub na coś innego, nie możesz przed tym uciec. Musisz poczekać, aż wyczerpie się twoja prārabdha karma.
Istnieją dwa przykłady prārabdha karmy. Jednym z przykładów jest: Załóżmy, że piłujesz drzewo. Przeciąłeś je całkowicie, ale on nadal tam stoi. Nie spada od razu. Potem przychodzi lekki wietrzyk i spada na dół. Prārabdha jest jak drzewo stojące przez chwilę, zanim upadnie.
Następnie mamy przykład wystrzelonej strzały. Kiedy wystrzelisz strzałę, nie możesz jej cofnąć. To samo dotyczy prārabdha karma. Trwa aż do wyczerpania się siły, która wprawiła ją w ruch.
Jeśli osiągnąłeś samowiedzę, twoje działania nie będą przypominały działań zwykłej osoby. Cokolwiek odtąd będziesz robić, będzie to dla dobra innych. Śaṅkara mówi, że wyzwolona osoba nie robi niczego z pragnienia. Jeśli robisz coś z pragnienia, to działanie cię wiąże, nawet jeśli jest to coś dobrego. Bardzo często człowiek robi coś dobrego z pragnienia sławy, władzy lub z innego egoistycznego powodu.
Według Śaṅkara wyzwolona osoba nie zrobi niczego, co byłoby sprzeczne z duchem pism świętych. Jego działania zawsze będą właściwe. I będą one służyć wyłącznie dobru innych (lokahitārtham) lub Boga (Īśwarārtham).
Wers 6.14.3
स य एषोऽणिमैतदात्म्यमिदं सर्वं तत्सत्यं स आत्मा तत्त्वमसि श्वेतकेतो इति भूय एव मा भगवान्विज्ञापयत्विति तथा सोम्येति होवाच ॥ ६.१४.३ ॥
॥ इति चतुर्दशः खण्डः ॥
sa ya eṣo’ṇimaitadātmyamidaṃ sarvaṃ tatsatyaṃ sa ātmā tattvamasi śvetaketo iti bhūya eva mā bhagavānvijñāpayatviti tathā somyeti hovāca || 6.14.3 ||
|| iti caturdaśaḥ khaṇḍaḥ ||
3. „To, co jest najsubtelniejsze ze wszystkiego, jest Jaźnią tego wszystkiego. To jest Prawdą. To jest Jaźnią. Ty jesteś Tym, O Śwetaketu.” [Wtedy Śwetaketu powiedział:] „Panie, proszę wyjaśnij mi to jeszcze raz.” „Tak, Somja, wyjaśnię to jeszcze raz” – odpowiedział jego ojciec.
Komentarz:
Do tego wersetu nie ma dostępnego komentarza.