1. „Czerwony kolor zgrubnego ognia pochodzi od subtelnego ognia, biały kolor od subtelnej wody, a ciemny kolor od subtelnej ziemi. W ten sposób zniknęło to, co stanowiło „ognistość” ognia. Wszystkie zmiany to tylko słowa, tylko w nazwie [tj. ogień to tylko nazwa wskazująca na pewien stan]. Trzy kolory to rzeczywistość.”
2. „Czerwony kolor słońca pochodzi od ognia, biały kolor od wody, a ciemny kolor od ziemi. W ten sposób zniknęło to, co stanowiło „słoneczność” słońca. Wszystkie zmiany to tylko słowa, tylko w nazwie. Trzy kolory to rzeczywistość.”
3. „Czerwony kolor księżyca pochodzi od ognia, biały kolor od wody, a ciemny kolor od ziemi. W ten sposób zniknęło to, co stanowiło „księżycowość” księżyca. Wszystkie zmiany to tylko słowa, tylko w nazwie. Trzy kolory to rzeczywistość.”
4. „Czerwony kolor błyskawicy pochodzi od ognia, biały kolor od wody, a ciemny kolor od ziemi. W ten sposób zniknęło to, co stanowiło „błyskawicowość” błyskawicy. Wszystkie zmiany to tylko słowa, tylko w nazwie. Trzy kolory to rzeczywistość.”
5. „Wiedzieli o tym pierwsi wielcy gospodarze, którzy dobrze czytali Wedy. Powiedzieli: „Nie ma nic, o czym ktoś mógłby wspomnieć, a o czym by nie słyszano, o czym by nie myślano lub co by jeszcze nie było nam znane”. To dlatego, że dowiedzieli się o trzech kolorach.”
6. „Wiedzieli, że cokolwiek innego było postrzegane jako czerwone, było kolorem ognia; cokolwiek innego było postrzegane jako białe, było kolorem wody; i cokolwiek innego było postrzegane jako ciemne, było kolorem ziemi.”
7. „A cokolwiek jeszcze nie było właściwie znane, rozumieli, że było to połączenie tych trzech bóstw [ognia, wody i ziemi]. O Somja, naucz się teraz ode mnie, jak te trzy bóstwa wchodzą w człowieka i stają się potrójne.”
Wers 6.4.1
यदग्ने रोहितंरूपं तेजसस्तद्रूपं यच्छुक्लं तदपां यत्कृष्णं तदन्नस्यापागादग्नेरग्नित्वं वाचारम्भणं विकारो नामधेयं त्रीणि रूपाणीत्येव सत्यम् ॥ ६.४.१ ॥
yadagne rohitaṃrūpaṃ tejasastadrūpaṃ yacchuklaṃ tadapāṃ yatkṛṣṇaṃ tadannasyāpāgādagneragnitvaṃ vācārambhaṇaṃ vikāro nāmadheyaṃ trīṇi rūpāṇītyeva satyam || 6.4.1 ||
1. „Czerwony kolor zgrubnego ognia pochodzi od subtelnego ognia, biały kolor od subtelnej wody, a ciemny kolor od subtelnej ziemi. W ten sposób zniknęło to, co stanowiło „ognistość” ognia. Wszystkie zmiany to tylko słowa, tylko w nazwie [tj. ogień to tylko nazwa wskazująca na pewien stan]. Trzy kolory to rzeczywistość.”
Komentarz:
Kiedy ogień jest materialny, ma czerwony kolor, który wynika z jego subtelnego wyglądu. Ale jest w nim także biały kolor, który pochodzi od subtelnego elementu wody. Podobnie czasami ma ciemny kolor, który pochodzi od subtelnego elementu ziemi. Upaniszad mówi, że w rzeczywistości ogień nie jest niczym innym jak tylko tymi trzema kolorami – czerwonym, białym i czarnym. To dowodzi fałszywości idei materialnego ognia.
Wers 6.4.2
यदादित्यस्य रोहितंरूपं तेजसस्तद्रूपं यच्छुक्लं तदपां यत्कृष्णं तदन्नस्यापागादादित्यादादित्यत्वं वाचारम्भणं विकारो नामधेयं त्रीणि रूपाणीत्येव सत्यम् ॥ ६.४.२ ॥
yadādityasya rohitaṃrūpaṃ tejasastadrūpaṃ yacchuklaṃ tadapāṃ yatkṛṣṇaṃ tadannasyāpāgādādityādādityatvaṃ vācārambhaṇaṃ vikāro nāmadheyaṃ trīṇi rūpāṇītyeva satyam || 6.4.2 ||
2. „Czerwony kolor słońca pochodzi od ognia, biały kolor od wody, a ciemny kolor od ziemi. W ten sposób zniknęło to, co stanowiło „słoneczność” słońca. Wszystkie zmiany to tylko słowa, tylko w nazwie. Trzy kolory to rzeczywistość.”
Komentarz:
Do tego wersetu nie ma dostępnego komentarza.
Wers 6.4.3
यच्छन्द्रमसो रोहितंरूपं तेजसस्तद्रूपं यच्छुक्लं तदपां यत्कृष्णं तदन्नस्यापागाच्चन्द्राच्चन्द्रत्वं वाचारम्भणं विकारो नामधेयं त्रीणि रूपाणीत्येव सत्यम् ॥ ६.४.३ ॥
yacchandramaso rohitaṃrūpaṃ tejasastadrūpaṃ yacchuklaṃ tadapāṃ yatkṛṣṇaṃ tadannasyāpāgāccandrāccandratvaṃ vācārambhaṇaṃ vikāro nāmadheyaṃ trīṇi rūpāṇītyeva satyam || 6.4.3 ||
3. „Czerwony kolor księżyca pochodzi od ognia, biały kolor od wody, a ciemny kolor od ziemi. W ten sposób zniknęło to, co stanowiło „księżycowość” księżyca. Wszystkie zmiany to tylko słowa, tylko w nazwie. Trzy kolory to rzeczywistość.”
Komentarz:
Do tego wersetu nie ma dostępnego komentarza.
Wers 6.4.4
यद्विद्युतो रोहितंरूपं तेजसस्तद्रूपं यच्छुक्लं तदपां यत्कृष्णं तदन्नस्यापागाद्विद्युतो विद्युत्त्वं वाचारम्भणं विकारो नामधेयं त्रीणि रूपाणीत्येव सत्यम् ॥ ६.४.४ ॥
yadvidyuto rohitaṃrūpaṃ tejasastadrūpaṃ yacchuklaṃ tadapāṃ yatkṛṣṇaṃ tadannasyāpāgādvidyuto vidyuttvaṃ vācārambhaṇaṃ vikāro nāmadheyaṃ trīṇi rūpāṇītyeva satyam || 6.4.4 ||
4. „Czerwony kolor błyskawicy pochodzi od ognia, biały kolor od wody, a ciemny kolor od ziemi. W ten sposób zniknęło to, co stanowiło „błyskawicowość” błyskawicy. Wszystkie zmiany to tylko słowa, tylko w nazwie. Trzy kolory to rzeczywistość.”
Komentarz:
Do tego wersetu nie ma dostępnego komentarza.
Wers 6.4.5
एतद्ध स्म वै तद्विद्वांस आहुः पूर्वे महाशाला महाश्रोत्रिया न नोऽद्य कश्चनाश्रुतममतमविज्ञातमुदाहरिष्यतीति ह्येभ्यो विदांचक्रुः ॥ ६.४.५ ॥
etaddha sma vai tadvidvāṃsa āhuḥ pūrve mahāśālā mahāśrotriyā na no’dya kaścanāśrutamamatamavijñātamudāhariṣyatīti hyebhyo vidāṃcakruḥ || 6.4.5 ||
5. „Wiedzieli o tym pierwsi wielcy gospodarze, którzy dobrze czytali Wedy. Powiedzieli: „Nie ma nic, o czym ktoś mógłby wspomnieć, a o czym by nie słyszano, o czym by nie myślano lub co by jeszcze nie było nam znane”. To dlatego, że dowiedzieli się o trzech kolorach.”
Komentarz:
Do tego wersetu nie ma dostępnego komentarza.
Wers 6.4.6
यदु रोहितमिवाभूदिति तेजसस्तद्रूपमिति तद्विदांचक्रुर्यदु शुक्लमिवाभूदित्यपांरूपमिति तद्विदांचक्रुर्यदु कृष्णमिवाभूदित्यन्नस्य रूपमिति तद्विदांचक्रुः ॥ ६.४.६ ॥
yadu rohitamivābhūditi tejasastadrūpamiti tadvidāṃcakruryadu śuklamivābhūdityapāṃrūpamiti tadvidāṃcakruryadu kṛṣṇamivābhūdityannasya rūpamiti tadvidāṃcakruḥ || 6.4.6 ||
6. „Wiedzieli, że cokolwiek innego było postrzegane jako czerwone, było kolorem ognia; cokolwiek innego było postrzegane jako białe, było kolorem wody; i cokolwiek innego było postrzegane jako ciemne, było kolorem ziemi.”
Komentarz:
Do tego wersetu nie ma dostępnego komentarza.
Wers 6.4.7
यद्वविज्ञातमिवाभूदित्येतासामेव देवतानांसमास इति तद्विदांचक्रुर्यथा तु खलु सोम्येमास्तिस्रो देवताः पुरुषं प्राप्य त्रिवृत्त्रिवृदेकैका भवति तन्मे विजानीहीति ॥ ६.४.७ ॥
॥ इति चतुर्थः खण्डः ॥
yadvavijñātamivābhūdityetāsāmeva devatānāṃsamāsa iti tadvidāṃcakruryathā tu khalu somyemāstisro devatāḥ puruṣaṃ prāpya trivṛttrivṛdekaikā bhavati tanme vijānīhīti || 6.4.7 ||
|| iti caturthaḥ khaṇḍaḥ ||
7. „A cokolwiek jeszcze nie było właściwie znane, rozumieli, że było to połączenie tych trzech bóstw [ognia, wody i ziemi]. O Somja, naucz się teraz ode mnie, jak te trzy bóstwa wchodzą w człowieka i stają się potrójne.”
Komentarz:
Wcześniej uczeni nie znali tych bóstw – trzech elementów – osobno. Zaczęli lepiej rozumieć, kiedy zobaczyli elementy działające w żywych istotach.