1. „Ogień [lub ciepło] jest z pewnością lepszy niż woda. Ogień ten, wykorzystując powietrze jako podporę, ogrzewa niebo. Wtedy ludzie mówią: „Jest bardzo gorąco”. Ciało płonie. Wkrótce będzie padać.” Ogień najpierw wytwarza te znaki, a potem wytwarza deszcz. Dlatego błyskawica leci prosto w górę lub zygzakowato a wraz z nią grzmot. Dlatego ludzie mówią: „Są błyskawice i grzmoty”. Wkrótce będzie padać. Tedźas najpierw tworzy te znaki, a następnie tworzy deszcz. Czcij tedźas.”
2. „Ten, kto czci ogień jako Brahmana, sam staje się jasny i osiąga światy, które są jasne, lśniące i bez cienia ciemności. Kto czci ogień jako Brahmana, może w zasięgu ognia robić co mu się podoba.” Nārada zapytał: „Panie, czy istnieje coś wyższego niż tedźas?” „Oczywiście, że istnieje coś wyższego niż tedźas” – odpowiedział Sanatkumāra. Następnie Nārada powiedział: „Panie, proszę, wyjaśnij mi to”.
Wers 7.11.1
तेजो वावाद्भ्यो भूयस्तद्वा एतद्वायुमागृह्याकाशमभितपति तदाहुर्निशोचति नितपति वर्षिष्यति वा इति तेज एव तत्पूर्वं दर्शयित्वाथापः सृजते तदेतदूर्ध्वाभिश्च तिरश्चीभिश्च विद्युद्भिराह्रादाश्चरन्ति तस्मादाहुर्विद्योतते स्तनयति वर्षिष्यति वा इति तेज एव तत्पूर्वं दर्शयित्वाथापः सृजते तेज उपास्स्वेति ॥ ७.११.१ ॥
tejo vāvādbhyo bhūyastadvā etadvāyumāgṛhyākāśamabhitapati tadāhurniśocati nitapati varṣiṣyati vā iti teja eva tatpūrvaṃ darśayitvāthāpaḥ sṛjate tadetadūrdhvābhiśca tiraścībhiśca vidyudbhirāhrādāścaranti tasmādāhurvidyotate stanayati varṣiṣyati vā iti teja eva tatpūrvaṃ darśayitvāthāpaḥ sṛjate teja upāssveti || 7.11.1 ||
1. „Ogień [lub ciepło] jest z pewnością lepszy niż woda. Ogień ten, wykorzystując powietrze jako podporę, ogrzewa niebo. Wtedy ludzie mówią: „Jest bardzo gorąco”. Ciało płonie. Wkrótce będzie padać.” Ogień najpierw wytwarza te znaki, a potem wytwarza deszcz. Dlatego błyskawica leci prosto w górę lub zygzakowato a wraz z nią grzmot. Dlatego ludzie mówią: „Są błyskawice i grzmoty”. Wkrótce będzie padać. Tedźas najpierw tworzy te znaki, a następnie tworzy deszcz. Czcij tedźas.”
Komentarz:
W filozofii indyjskiej nie ma czegoś takiego jak stworzenie, czyli coś stworzonego z niczego. Ale jest manifestacja. Ten wszechświat istnieje zawsze, tylko czasami jest widoczny, a czasami nie. Kiedy nie jest on przejawiony ma formę nasion. Ale Brahman jest esencją wszystkiego. Jest to nieskończona Istnienie, a Istnienie to jest Świadomością.
Pierwszą manifestacją Brahmana jest przestrzeń. Potem przychodzi powietrze, a potem ogień. Woda powstaje z ognia, czyli energii. Wreszcie ziemia powstaje z wody. Niektóre rzeczy w tym wszechświecie są zgrubne, inne subtelne, ale według filozofii indyjskiej wszystkie są produktami ubocznymi ziemi, wody, ognia, powietrza i przestrzeni. Ten wszechświat jest niczym innym jak permutacją i kombinacją tych pięciu elementów.
Tedźas oznacza ogień, ciepło lub energię. Ogień jest lepszy od wody w tym sensie, że jest przyczyną, a przyczyna zawsze przewyższa skutek. Mówi się, że ogień przyjmuje powietrze jako podporę, a następnie swoją mocą unieruchamia powietrze. Następnie ciepło rozprzestrzenia się w przestrzeni. Wszyscy wiemy, że gdy atmosfera stanie się bardzo gorąca, wkrótce zacznie padać deszcz. Poza tym zanim zacznie padać deszcz często widzimy błyskawice i słyszymy grzmoty. Oznacza to, że atmosfera jest przeładowana elektrycznością. Dlatego mówi się, że ogień jest przyczyną wody. Ogień objawia się jako woda.
To nie jest tak, że te elementy są oddzielnymi rzeczami. Wszystkie są przejawami Brahmana; jedynie nazwy i formy różnią się w zależności od ich przejawów.
Wers 7.11.2
स यस्तेजो ब्रह्मेत्युपास्ते तेजस्वी वै स तेजस्वतो लोकान्भास्वतोऽपहततमस्कानभिसिध्यति यावत्तेजसो गतं तत्रास्य यथाकामचारो भवति यस्तेजो ब्रह्मेत्युपास्तेऽस्ति भगवस्तेजसो भूय इति तेजसो वाव भूयोऽस्तीति तन्मे भगवान्ब्रवीत्विति ॥ ७.११.२ ॥
॥ इति एकादशः खण्डः ॥
sa yastejo brahmetyupāste tejasvī vai sa tejasvato lokānbhāsvato’pahatatamaskānabhisidhyati yāvattejaso gataṃ tatrāsya yathākāmacāro bhavati yastejo brahmetyupāste’sti bhagavastejaso bhūya iti tejaso vāva bhūyo’stīti tanme bhagavānbravītviti || 7.11.2 ||
|| iti ekādaśaḥ khaṇḍaḥ ||
2. „Ten, kto czci ogień jako Brahmana, sam staje się jasny i osiąga światy, które są jasne, lśniące i bez cienia ciemności. Kto czci ogień jako Brahmana, może w zasięgu ognia robić co mu się podoba.” Nārada zapytał: „Panie, czy istnieje coś wyższego niż tedźas?” „Oczywiście, że istnieje coś wyższego niż tedźas” – odpowiedział Sanatkumāra. Następnie Nārada powiedział: „Panie, proszę, wyjaśnij mi to”.
Komentarz:
Od czasów starożytnych w różnych kulturach na całym świecie istniała praktyka kultu ognia. W Indiach w okresie wedyjskim ludzie składali ofiary ogniowi i zawsze podtrzymywali płonący ogień. Jednak wśród religii współczesnego świata Parsowie są szczególnie znani ze swego kultu ognia.
Upaniszad mówi, że jeśli czcisz ogień, stajesz się jak ogień – promienny, jasny, mocny i lśniący. Taki jest hinduski pomysł. Wybierasz jakiś model, zwany iszṭa. Mój iszṭa jest moim pożądanym stanem doskonałości. Załóżmy, że wybiorę Buddę na mojego iszṭa. Jeśli oddaję mu cześć i medytuję o nim, powoli mój charakter ulegnie zmianie i ja przemienię się.
Ale ogień nie tylko daje blask. Ogień, czyli światło, jest także symbolem wiedzy i symbolem czystości. Mówi się, że ogień spala wszelkie zanieczyszczenia. Kiedy medytujesz nad ogniem jako symbolem wiedzy, medytujesz nad wszystkim, co dobre, jasne i promienne. Powoli zbliżamy się do Brahmana. Idziemy do źródła. Załóżmy, że chcemy przejść się z Kalkuty do Gangotri, źródła Gangi. Jak to robimy? Podążamy z biegiem rzeki. Stopniowo, krok po kroku opuszczamy Kalkutę i kierujemy się coraz dalej na północ, aż w końcu znajdziemy się w Gangotri. W ten sam sposób Sanatkumāra krok po kroku prowadzi Nārada do wiedzy o Jaźni.