1. „Pamięć z pewnością przewyższa ākāśa [przestrzeń]. Dlatego też, jeśli spotyka się wielu ludzi, ale pamięć ich zawodzi, wówczas nie słyszą, nie myślą ani nic nie wiedzą. Ale jeśli pamiętają, mogą wtedy słyszeć, myśleć i wiedzieć. Dzięki pamięci poznaje się swoje dzieci i zwierzęta. Dlatego czcij pamięć.”
2. „Kto wielbi pamięć jako Brahmana, ma swobodę poruszania się, jeśli chodzi o pamięć.” Nārada zapytał: „Proszę pana, czy jest coś wyższego niż pamięć?” „Oczywiście, że istnieje coś wyższego niż pamięć” – odpowiedział Sanatkumāra. Następnie Nārada powiedział: „Panie, proszę, wyjaśnij mi to”.
Wers 7.13.1
स्मरो वावाकाशाद्भूयस्तस्माद्यद्यपि बहव आसीरन्न स्मरन्तो नैव ते कंचन शृणुयुर्न मन्वीरन्न विजानीरन्यदा वाव ते स्मरेयुरथ शृणुयुरथ मन्वीरन्नथ विजानीरन्स्मरेण वै पुत्रान्विजानाति स्मरेण पशून्स्मरमुपास्स्वेति ॥ ७.१३.१ ॥
smaro vāvākāśādbhūyastasmādyadyapi bahava āsīranna smaranto naiva te kaṃcana śṛṇuyurna manvīranna vijānīranyadā vāva te smareyuratha śṛṇuyuratha manvīrannatha vijānīransmareṇa vai putrānvijānāti smareṇa paśūnsmaramupāssveti || 7.13.1 ||
1. „Pamięć z pewnością przewyższa ākāśa [przestrzeń]. Dlatego też, jeśli spotyka się wielu ludzi, ale pamięć ich zawodzi, wówczas nie słyszą, nie myślą ani nic nie wiedzą. Ale jeśli pamiętają, mogą wtedy słyszeć, myśleć i wiedzieć. Dzięki pamięci poznaje się swoje dzieci i zwierzęta. Dlatego czcij pamięć.”
Komentarz:
Pamięć jest medium, dzięki któremu się uczymy. Bez pamięci nie możemy się rozwijać, ponieważ nie możemy niczego zatrzymać. Ponieważ mamy zdolność zapamiętywania, słyszymy coś, rozumiemy to i wtedy jesteśmy pobudzani do działania. Załóżmy, że ktoś mi powie: „Uważaj! Tam jest wąż. Nie idź tą drogą”. Jeśli nie będę pamiętał, co powiedziała ta osoba, pójdę w tamtym kierunku i zostanę ukąszony przez węża.
Kiedy guru daje nam duchowe instrukcje, musimy je poprawnie usłyszeć, przemyśleć je i rozważyć, a następnie wielokrotnie nad nimi medytować. Musimy się nad tym głęboko zastanowić. Bez pamięci nie możemy tego zrobić.
Wers 7.13.2
स यः स्मरं ब्रह्मेत्युपास्ते यावत्स्मरस्य गतं तत्रास्य यथाकामचारो भवति यः स्मरं ब्रह्मेत्युपास्तेऽस्ति भगवः स्मराद्भूय इति स्मराद्वाव भूयोऽस्तीति तन्मे भगवान्ब्रवीत्विति ॥ ७.१३.२ ॥
॥ इति त्रयोदशः खण्डः ॥
sa yaḥ smaraṃ brahmetyupāste yāvatsmarasya gataṃ tatrāsya yathākāmacāro bhavati yaḥ smaraṃ brahmetyupāste’sti bhagavaḥ smarādbhūya iti smarādvāva bhūyo’stīti tanme bhagavānbravītviti || 7.13.2 ||
|| iti trayodaśaḥ khaṇḍaḥ ||
2. „Kto wielbi pamięć jako Brahmana, ma swobodę poruszania się, jeśli chodzi o pamięć.” Nārada zapytał: „Proszę pana, czy jest coś wyższego niż pamięć?” „Oczywiście, że istnieje coś wyższego niż pamięć” – odpowiedział Sanatkumāra. Następnie Nārada powiedział: „Panie, proszę, wyjaśnij mi to”.
Komentarz:
Sanatkumāra mówi, aby medytować nad pamięcią jako Brahmanem. Nawet najniższa prawda jest Brahmanem. Ale nie możemy na tym poprzestawać. To nie jest cel.
Prawdziwa wiedza nie jest zbiorem informacji przechowywanych w naszej pamięci. Prawdziwą wiedzę osiąga się poprzez asymilację. Musimy to uchwycić, wchłonąć. Wiedza musi stać się nieodłączną częścią naszej istoty; w przeciwnym razie jesteśmy jak zwierzęta juczne. Nie ma sensu znać prawdy, jeśli nie działamy w świetle tej prawdy. Dopóki nauka nie wywrze pewnego wpływu na nasz charakter, jest niczym. Tylko wtedy, gdy czyni nas to nową jednostką, stajemy się naprawdę oświeceni.
Śri Ramakryszna zwykł podawać przykład sępa. Sęp leci bardzo wysoko na niebie, ale zawsze patrzy w dół na ziemię i szuka martwego ciała jakiegoś zwierzęcia, aby móc sfrunąć na dół i zjeść mięso. Podobnie samo wejście w górę nie wystarczy. Oznacza to, że samo napełnianie umysłu informacjami nie wystarczy. Musisz wykorzystać te informacje, aby pokonać przeszkody w swoim życiu. To właśnie ma na myśli.