1. „Inteligencja z pewnością przewyższa siłę woli. Człowiek najpierw rozumie, a potem chce. Następnie zastanawia się nad tym raz za razem, a potem kieruje narządem mowy. Wreszcie zmusza narząd mowy do wymówienia imienia. Następnie wszystkie mantry łączą się w nazwach, a wszystkie działania łączą się w mantrach.”
2. „Wszystko to [siła woli, umysł itp.] łączy się w inteligencję, jest przez nią kierowane i przez nią wspierane. Dlatego ktoś może być wykształcony, ale jeśli jest tępy, ludzie [ignorują go i] mówią: „On nie istnieje, bez względu na to, jak dużo wydaje się wiedzieć”. Gdyby był naprawdę uczony, nie byłby taki głupi”. Z drugiej strony, jeśli ktoś nie jest uczony, ale jest inteligentny, ludzie będą go słuchać [z szacunkiem]. Tym wszystkim rządzi inteligencja. To ich dusza i ich wsparcie. Dlatego czcij inteligencję.”
3. „Ten, kto czci inteligencję jako Brahmana, osiąga światy inteligencji [tj. rzeczy, które uważa za ważne]. Staje się prawdziwym i osiąga świat prawdy. Jest mocno ugruntowany i osiąga świat, który jest mocno ugruntowany. Jest wolny od bólu, a także osiąga świat wolny od bólu. Ten, kto wielbi inteligencję jako Brahmana, może robić, co mu się podoba, w granicach inteligencji.” Nārada zapytał: „Proszę pana, czy istnieje coś wyższego niż inteligencja?” „Oczywiście, że istnieje coś wyższego niż inteligencja” – odpowiedział Sanatkumāra. Następnie Nārada powiedział: „Panie, proszę, wyjaśnij mi to”.
Wers 7.5.1
चित्तं वाव सं कल्पाद्भूयो यदा वै चेतयतेऽथ संकल्पयतेऽथ मनस्यत्यथ वाचमीरयति तामु नाम्नीरयति नाम्नि मन्त्रा एकं भवन्ति मन्त्रेषु कर्माणि ॥ ७.५.१ ॥
cittaṃ vāva saṃ kalpādbhūyo yadā vai cetayate’tha saṃkalpayate’tha manasyatyatha vācamīrayati tāmu nāmnīrayati nāmni mantrā ekaṃ bhavanti mantreṣu karmāṇi || 7.5.1 ||
1. „Inteligencja z pewnością przewyższa siłę woli. Człowiek najpierw rozumie, a potem chce. Następnie zastanawia się nad tym raz za razem, a potem kieruje narządem mowy. Wreszcie zmusza narząd mowy do wymówienia imienia. Następnie wszystkie mantry łączą się w nazwach, a wszystkie działania łączą się w mantrach.”
Komentarz:
Wyższa od saṅkalpa jest ćitta. Tak jak saṅkalpa jest częścią umysłu, tak też jest ćitta. Śaṅkara mówi, że tutaj ćitta oznacza inteligencję. Jest to właściwe zrozumienie tego, co należy zrobić w obecnej sytuacji, w świetle przeszłych doświadczeń. Masz w umyśle swoje przeszłe doświadczenia i plany na przyszłość i na tej podstawie rozważasz zalety i wady swojego obecnego stanu i decydujesz, co robić. Ćitta to moc osądzania, co jest dobre, a co złe, co jest właściwe, a co niewłaściwe, a następnie szybkiego i prawidłowego podejmowania decyzji. Osoba posiadająca tę inteligencję nigdy nie działa impulsywnie.
Saṅkalpa, czyli wola, jest dobra, ale załóżmy, że nie potrafisz rozróżniać i wykorzystujesz swoją wolę do złego celu. Głupiec może być bardzo uparty, ale taki rodzaj siły woli w końcu wpędzi go w kłopoty. Naszą wolą musi kierować nasza inteligencja.
Być może zauważyłeś, że kolejność jest tutaj od zgrubnego do subtelnego. Najpierw Sanatkumāra wspomina słowa, które są zgrubne; następnie umysł, który jest subtelniejszy; następnie saṅkalpa który jest bardziej subtelny; a teraz ćitta, jeszcze subtelniejsze. Nie odrzuca on tego, co zgrubne. Poziom zgrubny również jest prawdą, ale jest to prawda niższa. Stopniowo przenosi Nāradę do najdoskonalszego, najwyższego poziomu.
Wers 7.5.2
तानि ह वा एतानि चित्तैकायनानि चित्तात्मानि चित्ते प्रतिष्ठितानि तस्माद्यद्यपि बहुविदचित्तो भवति नायमस्तीत्येवैनमाहुर्यदयं वेद यद्वा अयं विद्वान्नेत्थमचित्तः स्यादित्यथ यद्यल्पविच्चित्तवान्भवति तस्मा एवोत शुश्रूषन्ते चित्तंह्येवैषामेकायनं चित्तमात्मा चित्तं प्रतिष्ठा चित्तमुपास्स्वेति ॥ ७.५.२ ॥
tāni ha vā etāni cittaikāyanāni cittātmāni citte pratiṣṭhitāni tasmādyadyapi bahuvidacitto bhavati nāyamastītyevainamāhuryadayaṃ veda yadvā ayaṃ vidvānnetthamacittaḥ syādityatha yadyalpaviccittavānbhavati tasmā evota śuśrūṣante cittaṃhyevaiṣāmekāyanaṃ cittamātmā cittaṃ pratiṣṭhā cittamupāssveti || 7.5.2 ||
2. „Wszystko to [siła woli, umysł itp.] łączy się w inteligencję, jest przez nią kierowane i przez nią wspierane. Dlatego ktoś może być wykształcony, ale jeśli jest tępy, ludzie [ignorują go i] mówią: „On nie istnieje, bez względu na to, jak dużo wydaje się wiedzieć”. Gdyby był naprawdę uczony, nie byłby taki głupi”. Z drugiej strony, jeśli ktoś nie jest uczony, ale jest inteligentny, ludzie będą go słuchać [z szacunkiem]. Tym wszystkim rządzi inteligencja. To ich dusza i ich wsparcie. Dlatego czcij inteligencję.”
Komentarz:
Do tego wersetu nie ma dostępnego komentarza.
Wers 7.5.3
स यश्चित्तं ब्रह्मेत्युपास्ते चित्तान्वै स लोकान्ध्रुवान्ध्रुवः प्रतिष्ठितान्प्रतिष्ठितोऽव्यथमानानव्यथमानोऽभिसिध्यति यावच्चित्तस्य गतं तत्रास्य यथाकामचारो भवति यश्चित्तं ब्रह्मेत्युपास्तेऽस्ति भगवश्चित्ताद्भूय इति चित्ताद्वाव भूयोऽस्तीति तन्मे भगवान्ब्रवीत्विति ॥ ७.५.३ ॥
॥ इति पञ्चमः खण्डः ॥
sa yaścittaṃ brahmetyupāste cittānvai sa lokāndhruvāndhruvaḥ pratiṣṭhitānpratiṣṭhito’vyathamānānavyathamāno’bhisidhyati yāvaccittasya gataṃ tatrāsya yathākāmacāro bhavati yaścittaṃ brahmetyupāste’sti bhagavaścittādbhūya iti cittādvāva bhūyo’stīti tanme bhagavānbravītviti || 7.5.3 ||
|| iti pañcamaḥ khaṇḍaḥ ||
3. „Ten, kto czci inteligencję jako Brahmana, osiąga światy inteligencji [tj. rzeczy, które uważa za ważne]. Staje się prawdziwym i osiąga świat prawdy. Jest mocno ugruntowany i osiąga świat, który jest mocno ugruntowany. Jest wolny od bólu, a także osiąga świat wolny od bólu. Ten, kto wielbi inteligencję jako Brahmana, może robić, co mu się podoba, w granicach inteligencji.” Nārada zapytał: „Proszę pana, czy istnieje coś wyższego niż inteligencja?” „Oczywiście, że istnieje coś wyższego niż inteligencja” – odpowiedział Sanatkumāra. Następnie Nārada powiedział: „Panie, proszę, wyjaśnij mi to”.
Komentarz:
Do tego wersetu nie ma dostępnego komentarza.