Rozdział Pierwszy

Śri Ramakryszna w domu Rama

Śri Ramakryszna przybył do domu Rama. Siedzi w salonie na parterze otoczony wielbicielami. Rozmawia z nimi uśmiechnięty i pełen radości.

Jest sobota, 23 maja 1885 roku. Dziesiąty dzień jasnych dwóch tygodni miesiąca Dźaisztha. Jest godzina około piątej. Mahima siedzi przed Thakurem. M. jest po jego lewej stronie, a Paltu, Bhawanath, Nitjagopal i Harmohan siedzą wokół nich. Kiedy Śri Ramakryszna wszedł do pokoju, zapytał o dobro wielbicieli.

Śri Ramakryszna (do M.): „Czy Młodszy Naren jeszcze nie przybył?”

Za kilka minut pojawia się Młodszy Naren.

Śri Ramakryszna: „I ta osoba nie przyszła?”

M.: „Kto, proszę pana?”

Śri Ramakryszna: „Kiśori. A czy Giriś Ghosz i Narendra przyjdą?”

Wkrótce przybywa Narendra i pozdrawia Śri Ramakrysznę.

Śri Ramakryszna (do wielbicieli): „Byłoby miło, gdyby przybył Kedar (Ćatterdźi). Zgadza się z Giriśem Ghoszem. (Śmiejąc się do Mahimy) On również mówi to samo [że Śri Ramakryszna jest inkarnacją Boga.]”

W sali organizowany jest kirtan. Ze złożonymi rękami muzyk mówi: „Proszę o pozwolenie na rozpoczęcie śpiewania”.

Thakur mówi: „Chciałbym najpierw napić się wody”.

Po poczęstunku wyjmuje z małej torebki trochę przyprawy i prosi M. o zamknięcie torebki.

Rozpoczyna się kirtan. Dźwięk bębna wprawia Thakura w ekstatyczny nastrój. Kiedy słyszy „Gaur Ćandrika”, całkowicie pogrąża się w samadhi.

Nitjagopal jest blisko niego. Thakur wyciąga nogi na kolanach Nitjagopala. Nitjagopal również wpada w ekstazę. Wszyscy wielbiciele obserwujący jego stan samadhi oniemiali ze zdumienia.

Joga subiektywna i obiektywna – tożsamość Absolutu, duszy i kosmosu

Częściowo wracając do zewnętrznej świadomości, Thakur mówi: „Zejście od Absolutu do fenomenu i wzniesienie się od fenomenu do Absolutu”. (Do Nitjagopala) „Który ci się podoba?”

Nitjagopal (pokornie): „Obydwa są dobre.”

Śri Ramakryszna mówi, zamykając oczy: „Czy Bóg jest widoczny tylko w ten sposób? Czy On jest widoczny tylko wtedy, gdy zamykasz oczy, a nie istnieje, gdy tego nie robisz? Absolut należy do tej samej Rzeczywistości co świat zjawisk; świat fenomenalny należy do tej samej Rzeczywistości co Absolut.”

Śri Ramakryszna (do Mahimy): „Mówię ci to mój drogi tylko raz.”

Mahimaćaran: „Panie, oba są z woli Boga.”

Śri Ramakryszna: „Niektórzy ludzie wspinają się na siedem pięter i nie mogą zejść. Niektórzy jednak po pokonaniu siedmiu pięter mogą zejść na dół i ponownie się wspiąć.”

„Uddhawa powiedział do gopi: «Ten, którego nazywacie Kryszną, mieszka we wszystkich istotach i żywiołach. Stał się światem i jego stworzeniami».”

„Pytam więc: czy medytacja jest możliwa tylko z zamkniętymi oczami? Czy nie jest możliwa z otwartymi oczami?”

Mahima: „Mam pytanie.”

Wielbiciel: „Czy nie powinien on kiedyś osiągnąć Nirwany?”¹

Jego wcześniejsza historia – Totapuri płakał – czy Nirwana to koniec życia?

Śri Ramakryszna: „Osiągnięcie Nirwany nie jest konieczne. W rzeczywistości istnieje Wieczny Kryszna² i są Jego wieczni bhaktowie. Kryszna (Śjam) jest ucieleśnieniem Świadomości, a Jego królestwem jest także Świadomość.”

„Jest księżyc i są gwiazdy. Tak samo, gdzie jest Wieczny Kryszna, są też Jego wieczni bhaktowie. Czy ty sam nie mówisz: «Jeśli Pana widać zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz, jaka jest potrzeba wyrzeczeń?»³ Powiedziałem ci, że jeśli bhakta narodzi się z Wisznu, jego nasienie miłości i oddania dla Boga nie zniknąć. Wpadłem w ręce dźnani. Uczył mnie Wedanty przez jedenaście miesięcy. Ale ziarno bhakti nie umarło we mnie. Gdziekolwiek skierował się mój umysł, powracał i powtarzał: «Mamo, mamo». Nagi⁴ płakał, gdy słyszał, jak śpiewam pieśni religijne. Mówił: «Och, jakie to cudowne!» Widzicie, był takim wielkim dźnanim i nawet on wzruszał się do łez! (Do młodszego Narena i innych) Kiedy ziarno bhakti wpadnie do twojego serca, nie może nie wykiełkować. Stopniowo będziesz widzieć jego drzewo, jego owoce i kwiaty.”

„«Tłuczek zniszczy cały klan».⁵ Tłuczek był mocno pocierany, aż większość została zmielona. Jednak jego mały kawałek nadal pozostał. I cała dynastia Jadu została unicestwiona tym małym kawałkiem tłuczka.⁶ Rozważaj i argumentuj tysiące razy, ale jeśli masz w sobie ziarno miłości i oddania dla Pana, wrócisz i będziesz śpiewał «Hari, Haribol».”

Wielbiciele słuchają Śri Ramakryszny, nie wypowiadając ani słowa. Śmiejąc się, Thakur pyta Mahimaćarana: „Co lubisz najbardziej?”

Mahima (uśmiechając się): „Nic. Jednakże lubię mango.”

Śri Ramakryszna (uśmiechając się): „Czy sam zjadłbyś je wszystkie? A może podzieliłbyś się z innymi?”

Mahima (uśmiechając się): „Nie mam wielkiej ochoty się dzielić. Wystarczy, że sam je zjem.”

Właściwa postawa Śri Ramakryszny

Śri Ramakryszna: „Ale czy wiesz, jakie jest moje nastawienie? Czy Bóg nie jest widoczny, kiedy otwieram oczy? Akceptuję zarówno Absolut⁷, jak i zjawiskowość.”⁸

„Kiedy ktoś urzeczywistni Boga, wie, że On Sam istnieje samoistnie,⁹ a także jest Wszechprzenikający w formie wszechświata.¹⁰ Jest Niepodzielnym Absolutem Istnienia–Wiedzy–Błogości i stał się także światem i jego żywymi istotami.”

Sama znajomość pism świętych jest iluzoryczna – bezpośrednią wiedzę zdobywa się poprzez praktykowanie dyscyplin duchowych

„Niezbędne jest praktykowanie dyscyplin duchowych. Samo studiowanie pism świętych nie przynosi niczego dobrego. Uważam, że Widjasagar jest bardzo uczony. Ale w jakim celu? Czy nie widziałeś, że jego jedyną radością było uczenie chłopców czytania i pisania? Nigdy nie zaznał Błogości Bożej. Co przyniosą same studia? Co można zasymilować z zaleceń pism świętych? Almanach podaje, że będzie dwadzieścia miar opadów, ale niezależnie od tego jak bardzo będziesz naciskał na almanach, nie spadnie z niego ani kropla wody.”

Mahima: „Jest tak wiele obowiązków, które trzeba wykonać na świecie. Gdzie jest czas na praktykowanie dyscyplin duchowych?”

Śri Ramakryszna: „Dlaczego, czy sam nie mówisz, że świat jest jak sen?”

„Widząc przed sobą ocean, Lakszmana wziął do ręki łuk i strzały i powiedział ze złością: «Zabiję Warunę.¹¹ Ten ocean nie pozwala nam udać się na Lankę». Rama wyjaśnił mu, mówiąc: «Wszystko, co widzisz, jest jak sen, ulotne. Ocean jest efemeryczny – tak samo jak twój gniew». Rozproszenie nierzeczywistego za pomocą nierzeczywistego również jest iluzoryczne.”

Mahimaćaran pozostaje cichy.

Karma Joga czy Bhakti Joga? Kim jest Sadguru?

Mahimaćaran ma wiele obowiązków domowych do wykonania. Założył także nową szkołę – w celu czynienia dobra ludzkości.

Śri Ramakryszna mówi teraz o innych rzeczach.

Śri Ramakryszna (do Mahimy): „Śambhu powiedział do mnie: «Chcę wydać te pieniądze na działania dla dobra publicznego – na budowę szkół i przychodni, budowę dróg i budowę ghatów kąpielowych na rzece». Powiedziałem: «Będzie dobrze jeśli możesz to zrobić, nie oczekując żadnego zwrotu. Ale bardzo trudno jest pracować bez egoistycznych pobudek. Wkrada się w jakiś sposób pragnienie. Pytam Cię: Jeśli Pan objawi się Tobie, czy będziesz się modlił do Niego o szkoły, przychodnie, szpitale?»”

Szczególny wielbiciel: „Panie, jaka jest droga dla światowych ludzi?”

Śri Ramakryszna: „Przebywanie w towarzystwie świętych osób i słuchanie duchowych rozmów.”

„Światowi ludzie są odurzeni – są upojeni «pożądaniem i chciwością». Pijak stopniowo odzyskuje zmysły, jeśli podaje mu się wodę ryżową w małych ilościach i w regularnych odstępach czasu.”

„I należy słuchać instrukcji Sadguru.¹² Istnieją oznaki Sadguru. O Kaśi należy słuchać od tego, kto odwiedził Kaśi i je widział. Człowiek wykształcony nie będzie tu pomocny. Nie należy słuchać instrukcji pandita, który nie uświadomił sobie tego, że świat jest efemeryczny. Tylko pandit, który zyskał rozróżnianie i beznamiętność¹³ ma prawo pouczać ludzkość.”

„Samadhjaji powiedział, że Pan jest całkowicie pozbawiony słodyczy, miłości i błogości.¹⁴ Nazwał Go pozbawionym radości i smaku, Tego, który jest źródłem miłości i błogości!¹⁵ Ktoś powiedział: «Mój wujek ze strony matki trzyma pełno koni w oborze».” (Wszyscy się śmieją.)

„Ja” i „moje” stanowią ignorancję – dźnana i widźnana

„Ludzie światowi są odurzeni światowością. Zawsze myślą: «To ja jestem sprawcą wszystkich tych działań. A ten dom i rodzina są moje». Szczerząc zęby, mężczyzna pyta: «Co się z nimi stanie (żoną i dziećmi)? Jak sobie beze mnie poradzą? Kto zaopiekuje się moją żoną, moją rodziną?» Rakhal zapytał: «Co stanie się z moją żoną?»”

Harmohan: „Czy Rakhal to powiedział?”

Śri Ramakryszna: „Co innego mógł zrobić? Kto ma wiedzę, ma też niewiedzę. Lakszmana powiedział do Ramy: «Rama, jakie to dziwne! Nawet święty taki jak Wasisztha Dewa cierpi z powodu żałoby po swoim synu!» Rama powiedział: «Bracie, ten, kto ma wiedzę, ma także ignorancję. Musisz wyjść poza wiedzę i niewiedzę.»”

„Weźmy na przykład osobę, której stopa została przebita cierniem. Znajduje ona kolejny cierń, aby usunąć ten pierwszy. Po usunięciu pierwszego za pomocą drugiego odrzuca oba ciernie. Aby wyrwać cierń niewiedzy, trzeba użyć ciernia wiedzy. Kiedy odrzuca się zarówno ciernie wiedzy, jak i ignorancję, osiąga się widźnanę. Przyswajając sobie ideę, że Pan istnieje, należy Go poznać w szczególny sposób. Trzeba z Nim rozmawiać w sposób intymny. To jest widźnana. Dlatego Śri Kryszna powiedział Ardźunie: «Musisz wyjść poza trzy guny».”

„Aby osiągnąć widźnanę, należy przyjąć schronienie w widja maja.¹⁶ Widja maja obejmuje rozróżnienie, że Pan jest Rzeczywistością, a świat jest efemeryczny – innymi słowy ta idea oznacza rozróżnianie i brak przywiązania. Poza tym widja maja obejmuje także intonowanie Jego imienia i chwały, medytację, przebywanie w towarzystwie świętych ludzi, modlitwę i tak dalej. Widja Maja jest jak kilka ostatnich stopni prowadzących na dach – wejdź jeszcze stopień lub dwa i jesteś na dachu. Być na dachu to urzeczywistnić Boga.”

Ludzie światowi i młodzi mężczyźni, którzy wyrzekli się „pożądania i chciwości”

„Światowi ludzie są odurzeni – upojeni «pożądaniem i chciwością». Stracili świadomość. Dlatego lubię młodych mężczyzn. «Pożądanie i chciwość» nie przyszły jeszcze do ich umysłów. Są to «dobre naczynia» i mogą być przydatne w dziele Pana. Światowi ludzie są pełni bezwartościowych rzeczy. Są jak koścista ryba – próbując pozbyć się ości, zostaje się z niczym, z bardzo małą ilością mięsa.”

„Są jak mango, na które spadła burza gradowa. Można je jeść jedynie po oczyszczeniu ich poprzez pokropienie wodą z Gangesu. Nie można ich, ogólnie rzecz biorąc, ofiarowywać w ramach wielbienia Bóstwa. Jeśli w ogóle trzeba je używać, trzeba odwołać się do wiedzy o Brahmanie, to znaczy powiedzieć umysłowi, że Sam Bóg stał się wszystkim.”

Przybył Teozof wraz z Aświni Kumar Dutta i synem Behari Bhaduri. Bracia Mukherdźi przychodzą i pozdrawiają Thakura. Na dziedzińcu przygotowano kirtan. Na dźwięk bębna Śri Ramakryszna opuszcza pokój i wychodzi na dziedziniec. Wielbiciele podążają za nim i zajmują tam swoje miejsca.

Bhawanath przedstawia Aświniego Śri Ramakrysznie. Thakur przedstawia Aświniemu M. wskazując na niego. Oboje rozmawiają, kiedy Narendra przychodzi i siada. Thakur mówi do Aświni: „To jest Narendra”.

Przypisy:

1. Całkowite unicestwienie ego. ↩︎
2. Nitja Kryszna. ↩︎
3. Pełny tekst tego hymnu można znaleźć w Narada Panćaratra.
   Jeśli Hari jest zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz, jaka jest potrzeba pokuty. A jeśli Go tam nie ma, to po co pokuta? Jeśli czcisz Hari, jaka jest potrzeba pokuty? A jeśli nie, to po co pokuta? Zatem, o brahminie, odłącz się, drogi chłopcze. Jaka jest potrzeba pokuty? Udaj się natychmiast do Śankary, morza dźnany. Osiągnij głębokie oddanie dla Hari, o którym mówią Waisznawowie. ↩︎
4. Totapuri. ↩︎
5. Mūsalam kulanāśanam. ↩︎
6. Odniesienie: historia z Mahabharaty, w której klątwa rzucona na tłuczek zniszczyła klan Jadu. Zobacz przypis 40 tutaj. ↩︎
7. Nitja. ↩︎
8. Lila. ↩︎
9. Swarata; On jedynie istnieje bez żadnego wsparcia. ↩︎
10. Wirat. ↩︎
11. Bóstwo przewodnie wód. ↩︎
12. Doskonały Mistrz; prawdziwy nauczyciel duchowy. ↩︎
13. Wiweka i wairagja. ↩︎
14. Nīras. ↩︎
15. Rasaswarūpa. ↩︎
16. Widja maja jest aspektem maji, który prowadzi człowieka bliżej urzeczywistnienia Brahmana. ↩︎