Śwetāśwatara Upaniszad
ROZDZIAŁ II

अग्निर्यत्राभिमथ्यते वायुर्यत्राधिरुध्यते ।
सोमो यत्रातिरिच्यते तत्र सञ्जायते मनः ॥६॥

6. Tam, gdzie rozpala się ogień, gdzie powietrze jest kontrolowane, gdzie przepływa Soma, tam powstaje (doskonały) umysł.

त्रिरुन्नतं स्थाप्य समं शरीरं
हृदीन्द्रियाणि मनसा सन्निवेश्य ।
ब्रह्मोडुपेन प्रतरेत विद्वान्
स्रोतांसि सर्वाणि भयानकानि ॥८॥

8. Umieszczając ciało w prostej pozycji, z wyprostowaną klatką piersiową, gardłem i głową, wprowadzając narządy do umysłu, mędrzec pokonuje wszystkie przerażające prądy na tratwie Brahmana.

प्राणान् प्रपीड्येह संयुक्तचेष्टः
क्षीणे प्राणे नासिकयोच्छ्वसीत ।
दुष्टाश्वयुक्तमिव वाहमेनं
विद्वान् मनो धारयेताप्रमत्तः ॥९॥

9. Człowiek dobrze zorganizowanych wysiłków kontroluje Prāna; a kiedy się ona uciszy, wydycha przez nozdrza. Wytrwały mędrzec trzyma swój umysł tak, jak woźnica trzyma niespokojne konie.

समे शुचौ शर्करावह्निवालुका–
विवर्जिते शब्दजलाश्रयादिभिः ।
मनोनुकूले न च चक्षुपीडने
गुहानिवाताश्रयणे प्रयोजयेत् ॥१०॥

10. W (samotnych) miejscach, takich jak górskie jaskinie, gdzie podłoga jest równa, wolna od kamyków, ognia lub piasku, gdzie nie ma przeszkadzających odgłosów ludzi ani wodospadów, w pomyślnych miejscach pomocnych dla umysłu i przyjemnych dla oczu. Joga ma być praktykowana (umysł ma być połączony).

नीहारधूमार्कानिलानलानां
खद्योतविद्युत्–स्फटिक–शशीनाम् ।
एतानि रूपाणि पुरःसराणि
ब्रह्मण्यभिव्यक्तिकराणि योगे ॥११॥

11. Jak śnieg, dym, słońce, wiatr, ogień, robaczek świętojański, błyskawica, kryształ, księżyc, te formy pojawiające się wcześniej, stopniowo manifestują Brahmana w Jodze.

पृथ्व्यप्तेजोऽनिलखे समुत्थिते
पञ्चात्मके योगगुणे प्रवृत्ते ।
न तस्य रोगो न जरा न मृत्युः
प्राप्तस्य योगाग्निमयं शरीरम् ॥१२॥

12. Kiedy miały miejsce percepcje Jogi, powstające z ziemi, wody, światła, ognia, eteru, wtedy Joga się rozpoczęła. Nie przychodzi choroba, starość ani śmierć, kto ma ciało zrobione z ognia Jogi.

लघुत्वमारोग्यमलोलुपत्वं
वर्णप्रसादः स्वरसौष्ठवञ्च ।
गन्धः शुभो मूत्रपुरीषमल्पं
योगप्रवृत्तिं प्रथमां वदन्ति ॥१३॥

13. Pierwsze oznaki nadejścia Jogi to lekkość, zdrowie, brak pożądliwości, jasność cery, piękny głos, przyjemny zapach ciała i skąpe wydalanie.

यथैव बिम्बं मृदयोपलिप्तं
तेजोमयं भ्राजते तत् सुधान्तम् ।
तद्वाऽऽत्मतत्त्वं प्रसमीक्ष्य देही
एकः कृतार्थो भवते वीतशोकः ॥१४॥

14. Jak złoto lub srebro, najpierw pokryte ziemią, a potem oczyszczone lśni pełnym światłem, tak wcielony człowiek widząc prawdę Atmana jako jedną, osiąga cel i staje się wolny od smutku.

Jādźńawalkja cytowany przez Śankarę
(w Bhāszja [komentarzu – przyp. tłum.] do Śwetāśwatara Upaniszad)

आसनानि समभ्यस्य वाञ्छितानि यथाविधि ।
प्राणायामं ततो गार्गि जितासनगतोऽभ्यसेत् ॥
मृद्वासने कुशान् सम्यगास्तीर्याजिनमेव च ।
लम्बोदरं च सम्पूज्य फलमोदकभक्षणैः ॥
तदासने सुखासीनः सव्ये न्यस्येतरं करम् ।
समग्रीवशिराः सम्यक् संवृतास्यः सुनिश्चलः ॥
प्राङ्मुखोदङ्मुखो वाऽपि नासाग्रन्यस्तलोचनः ।
अतिभुक्तमभुक्तं वा वर्जयित्वा प्रयत्नतः ॥
नडीसंशोधनं कुर्यादुक्तमार्गेण यत्नतः ।
वृथा क्लेषो भवेत्तस्य तच्छोधनमकुर्वतः ॥
नासाग्रे शशभृद्बीजं चन्द्रातपवितानितम् ।
सप्तमस्य तु वर्गस्य चतुर्थं बिन्दुसंयुतम् ॥
विश्वमध्यस्थमालोक्य नासाग्रे चक्षुषी उभे ।
इडया पूरयेद्वायुं बाह्यं द्वादशमात्रकैः ॥
ततोऽग्निं पूर्ववद्ध्यायेत् स्फुरज्ज्वालावलीयुतम् ।
रुषष्ठं बिन्दुसंयुक्तं शिखिमण्डलसंस्थितम् ॥
ध्यायेद्विरेचयेद्वायुं मन्दं पिङ्गलया पुनः ।
पुनः पिङ्गलयापूर्य घ्राणं दक्षिणतः सुधीः ॥
तद्वद्विरेचयेद्वायुमिडया तु शनैः शनैः ।
त्रिचतुर्वत्सरं चापि त्रिचतुर्मासमेव वा ॥
गुरुणोक्तप्रकारेण रहस्येवं समभ्यरेत् ।
प्रातर्मध्यान्दिने सायं स्नात्वा षट्कृत्व आचरेत् ॥
सन्ध्यादिकर्म कृत्वैव मध्यरात्रेऽपि नित्यशः ।
नाड़ीशुद्धिमवाप्नोति तच्चिह्नं द्श्यते पृथक् ॥
शरीरलधुता दीप्तिर्जठराग्निविवर्धनम् ।
नादाभिव्यक्तिरित्येतल्लिङ्गं तच्छुद्धिसूचनम् ॥
प्राणायामं ततः कुर्याद्रेचकपूरककुम्भकैः ।
प्राणापानसमायोगः प्राणायामः प्रकीर्तितः ॥

        *    *    *

पूरयेत् षोडशैर्मात्रैरापादतलमस्तकम् ।
मात्रैर्द्वात्रिंशकैः पश्चाद्रेचयेत् सुसमाहितः ॥
सम्पूर्णकुम्भवद्वायोर्निश्चलं मूर्घ्नि देशतः ।
क्ुम्भकं धारमं गार्गि चतुःषष्टज्ञा तु मात्रया ॥
ऋषयस्तु वदन्तयन्ये प्राणायामपरायणाः ।
पवित्रीभूताः पूतान्त्राः प्रभञ्जनजये रताः ॥
तत्रादौ कुम्भक कृत्वा चतुःषष्टज्ञा तु मात्रया ।
रेचयेत् षोडशैर्मात्रैर्नासेनैकेन सुन्दरि ।
ततश्च पूरयेद्वायुं शनैः षोडशमात्रया ॥
प्राणायामैर्दहेद्दोषान् धारणाभिश्च किल्बिषान् ।
प्रत्याहाराच्च संसर्गान्ध्यानेनानीश्वरान् गुणान् ॥

„Po praktykowaniu pozycji zgodnie z życzeniem, zgodnie z zasadami, o Gārgi, człowiek, który pokonał tę postawę, będzie praktykował Prānājāmę.”

„Siedząc w wygodnej pozycji, na skórze (jelenia lub tygrysa), ułożonej na trawie Kuśa, czcząc Ganapati owocami i słodyczami, kładąc prawą dłoń na lewej, trzymając szyję i głowę w tej samej linii, usta zamknięte i stanowcze, siedząc w kierunku wschodu lub północy, z oczami utkwionymi na czubku nosa, unikając zbyt dużej ilości jedzenia lub postu, Nādi powinny zostać oczyszczone, bez czego praktyka będzie bezowocna. Myśląc o (słowie nasiennym) „Hum”, na skrzyżowaniu Pingalā i Idā (prawe i lewe nozdrze), Idā powinna zostać wypełniona zewnętrznym powietrzem w ciągu dwunastu Mātrā (sekund); wtedy Jogin medytuje nad ogniem w tym samym miejscu ze słowem „Rung”, i medytując w ten sposób, powoli wyrzuca powietrze przez Pingala (prawe nozdrze). Ponownie napełniając się Pingala, powietrze powinno być powoli wyrzucane przez Ida, w ten sam sposób. Powinno to być praktykowane przez trzy lub cztery lata lub trzy lub cztery miesiące, zgodnie ze wskazówkami Guru, w ukryciu (samotnie w pokoju), wczesnym rankiem, w południe, wieczorem i o północy (dopóty aż) nerwy zostaną oczyszczone. Lekkość ciała, jasna cera, dobry apetyt, słyszenie Nāda są oznakami oczyszczenia nerwów. Następnie należy praktykować Prańajamę złożoną z Rećaka (wydech), Kumbhaka (zatrzymanie) i Puraka (wdech). Połączenie Prāna  z Apāna to Prańajama.”

„W szesnastu Matrach wypełniając ciało od głowy do stóp, w trzydziestu dwóch Matrach należy wyrzucić Pranę, a w sześćdziesięciu czterech należy zrobić Kumbhakę.”

„Istnieje inna Prańayama, w której najpierw należy zrobić Kumbhakę z sześćdziesięcioma czterema Matrami, potem z szesnastoma Matrami należy wyrzucić Pranę, a następnie napełnić ciało z szesnastoma Matrami.”

„Dzięki Prańajamie usuwane są nieczystości ciała; dzięki Dhārana nieczystości umysłu; dzięki Pratjāhāra nieczystości przywiązania; a przez Samādhi usuwa się wszystko, co ukrywa panowanie nad Duszą”.

Sānkhja

Księga III

भावनोपचयात् शुद्धस्य सर्वं प्रकृतिवत् ॥२९॥

29. Poprzez osiągnięcie medytacji, do czystego (Purusza) docierają wszystkie moce natury.

रागोपहतिर्ध्यानम् ॥३०॥

30. Medytacja to usunięcie przywiązania.

वृत्तिनिरोधात्तत्सिद्धिः ॥३१॥

31. Jest udoskonalony przez stłumienie modyfikacji.

धारणाऽऽसनस्वकर्मणा तत्सिद्धिः ॥३२॥

32. Poprzez Dhāranā, postawę i wypełnianie swoich obowiązków, jest ona udoskonalona.

निरोधश्छर्दिविधारणाभ्याम् ॥३३॥

33. Powściągliwość Prāna odbywa się poprzez wydalenie i zatrzymanie.

स्थिरसुखमासनम् ॥३४॥

34. Postawa jest tym, co jest stałe i łatwe.

वैराग्यादभ्यासाच्च ॥३६॥

36. Również przez brak przywiązania i praktykę, medytacja jest udoskonalona.

तत्त्वाभ्यासान्नेति नेतीति त्यागाद्विवेकसिद्धिः ॥७४॥

74. Dzięki refleksji nad zasadami natury i porzuceniu ich jako „nie To, nie To”, rozróżnianie zostaje udoskonalone.

Księga IV

आवृत्तिरसकृदुपदेशात् ॥३॥

3. Polecenie należy powtórzyć.

श्येनवत् सुखदुःखी त्यागवियोगाभ्याम् ॥५॥

5. Tak jak jastrząb staje się nieszczęśliwy, gdy odbiera mu się jedzenie i szczęśliwy, gdy sam z niego rezygnuje (tak ten, kto dobrowolnie rezygnuje ze wszystkiego jest szczęśliwy).

अहिनिर्ल्वयिनीवत् ॥६॥

6. Jak wąż jest szczęśliwy, że porzucił swoją starą skórę.

असाधनानुचिन्तनं बन्धाय भरतवत् ॥८॥

8. Nie należy myśleć o tym, co nie jest środkiem do wyzwolenia; staje się przyczyną niewoli, jak w przypadku Bharaty.

बहुभिर्योगे विरोधो रागादिभिः कुमारीशङ्खवत् ॥९॥

9. Z powodu skojarzenia wielu rzeczy istnieje przeszkoda w medytacji, przez namiętność, niechęć itp., jak bransoletki z muszli na dłoni dziewicy.

द्वाभ्यामपि तथैव ॥१०॥

10. Tak samo jest nawet w przypadku dwóch.

निराशः सुखी पिङ्गलावत् ॥११॥

11. Wyrzeczeni nadziei są szczęśliwi jak dziewczyna Pingalā.

बहुशास्त्रगुरूपासनेऽपि सारादानं षट्पदवत् ॥१३॥

13. Chociaż poświęcenie należy oddać wielu instytucjom i nauczycielom, należy im wszystkim odebrać esencję, tak jak pszczoła pobiera esencję z wielu kwiatów.

इषुकारवन्नैकचित्तस्य समाधिहानिः ॥१४॥

14. Ten, którego umysł stał się skoncentrowany jak twórca strzał, nie jest zakłócony w medytacji.

कृतनियमलङ्घनादानर्थक्यं लोकवत् ॥१५॥

15. Poprzez przekroczenie pierwotnych zasad nie osiąga się celu, podobnie jak w innych ziemskich rzeczach.

प्रणतिब्रह्मचर्योपसर्पणानि कृत्वा सिद्धिर्बहुकालात्तद्वत् ॥१९॥

19. Dzięki wstrzemięźliwości, czci i oddaniu Guru sukces przychodzi po długim czasie (jak w przypadku Indry).

न कालनियमो वामदेववत् ॥२०॥

20. Nie ma żadnego prawa co do czasu, jak w przypadku Wāmadewa.

लब्धातिशययोगाद्वा तद्वत् ॥२४॥

24. Lub poprzez obcowanie z kimś, kto osiągnął doskonałość.

न भोगात् राघशान्तिर्मुनिवत् ॥२७॥

27. Nawet mędrcy (którzy od dawna praktykują jogę) nie zadowalają pragnień przez przyjemności.

Księga V

योगसिद्धयोऽप्यौषधादिसिद्धिवन्नापलापनीयाः ॥१२८॥

128. Siddhi osiągnięte przez Jogę nie mogą być odrzucone, tak jak wyzdrowienie przez lekarstwa itp.

Księga VI

स्थिरसुखमासनमिति न नियमः ॥२४॥

24. Każda pozycja, która jest łatwa i stabilna to Āsana; nie ma innej reguły.

Wjāsa–Sutry

Rozdział IV, Sekcja I

आसीनः सम्भवात् ॥७॥

āsinaḥ saṃbhavāt

7. Adoracja jest możliwa w pozycji siedzącej.

ध्यानाच्च ॥८॥

8. Z powodu medytacji.

अचलत्वञ्चापेक्षय ॥९॥

9. Ponieważ medytujący (osoba) jest porównywany do nieruchomej ziemi.

स्मरन्ति च ॥१०॥

10. Również dlatego, że Smryti tak mówią.

यत्रैकाग्रता तत्राविशेषात् ॥११॥

11. Nie ma prawa miejsca; tam, gdzie skoncentrowany jest umysł, tam powinno się oddawać cześć.

Te kilka fragmentów daje wyobrażenie o tym, co inne systemy Filozofii Indyjskiej mają do powiedzenia na temat Jogi.