SPISANE PRZEZ PANNĘ S. E. WALDO (Uczennicę)

(Dzisiejsza lekcja dotyczyła głównie argumentu Śankary przeciwko konkluzji filozofii Sankhya.)

Sankhjowie mówią, że świadomość jest złożona, a poza tym złożeniem ostatnia analiza daje nam Puruszę, Świadka, ale istnieje wiele Puruszów – każdy z nas jest jednym. Adwaita natomiast twierdzi, że Purusza może być tylko Jeden, że Purusza nie może być świadomy, nieświadomy ani mieć żadnych uwarunkowań, gdyż albo te cechy zwiążą, albo w końcu ustaną; zatem Jedno musi być pozbawione jakichkolwiek cech, nawet wiedzy i nie może być przyczyną wszechświata ani niczego. „Na początku tylko istnienie, Jedno bez drugiego” – mówią Wedy.

* * *

Obecność Sattwy z wiedzą nie dowodzi, że Sattwa jest przyczyną wiedzy; wręcz przeciwnie, Sattwa przywołuje to, co już istniało w człowieku, gdy ogień ogrzewa umieszczoną w pobliżu żelazną kulę, wzbudzając w niej ukryte ciepło, a nie wnikając w kulę.

Śankara mówi, że wiedza nie jest niewolą, ponieważ jest naturą Boga. Świat istnieje zawsze, niezależnie od tego, czy jest przejawiony, czy niezamanifestowany; zatem istnieje wieczny przedmiot.

Dźnāna-bala-krijā (wiedza, moc, działanie) jest Bogiem. Nie potrzebuje On też formy, ponieważ tylko to, co skończone, potrzebuje formy, która stanowi przeszkodę w uchwyceniu i utrzymaniu nieskończonej wiedzy; ale Bóg naprawdę nie potrzebuje takiej pomocy. Nie ma „ruchomej duszy”, jest tylko jeden Atman. Dźiwa (indywidualna dusza) jest świadomym władcą tego ciała, w którym pięć zasad życia łączy się w jedno, a jednak ta właśnie Dźiwa jest Atmanem, ponieważ wszystko jest Atmanem. To, co o tym myślisz, jest twoim złudzeniem, a nie Dźiwą. Jesteś Bogiem i cokolwiek innego myślisz jest złe. Musisz wielbić Jaźń w Krysznie, a nie Krysznę jako Krysznę. Wolność można zdobyć jedynie poprzez oddawanie czci Jaźni. Nawet osobowy Bóg jest niczym innym jak uprzedmiotowioną Jaźnią. „Intensywne poszukiwanie własnej rzeczywistości to Bhakti” – mówi Śankara.

Wszystkie środki, których używamy aby dotrzeć do Boga są prawdziwe; przypomina to próbę odnalezienia gwiazdy polarnej poprzez zlokalizowanie jej wśród otaczających ją gwiazd.

* * *

Bhagawad-Gita jest najlepszym autorytetem w dziedzinie Wedanty.