Wers 1.2.1

तदेतत्सत्यं मन्त्रेषु कर्माणि कवयो यान्यपश्यंस्तानि त्रेतायां बहुधा संततानि ।
तान्याचरथ नियतं सत्यकामा एष वः पन्थाः सुकृतस्य लोके ॥ १.२.१ ॥

tadetatsatyaṃ mantreṣu karmāṇi kavayo yānyapaśyaṃstāni tretāyāṃ bahudhā saṃtatāni ।
tānyācaratha niyataṃ satyakāmā eṣa vaḥ panthāḥ sukṛtasya loke ॥ 1.2.1 ॥

1. To jest prawda: czyny ofiarne, które zostały objawione ryszim w hymnach, zostały na wiele sposobów opisane w trzech Wedach. Praktykuj je, pragnąc osiągnąć ich prawdziwe rezultaty. Oto twoja droga prowadząca do owoców twoich działań.

Komentarz:

CZYNY OFIARNE: Różne ofiary opisane w Wedach, które umożliwiają ich wykonawcom osiągnięcie dobrobytu tu na ziemi i radości w zaświatach.

ZOSTAŁY OBJAWIONE itd.: Hymny Wed opisują ofiary, które mają być spełniane przez ludzi poszukujących określonych rezultatów.

RYSZIM: Mądrzy jasnowidzący, którym zostały objawione prawdy wedyjskie.

TRZECH WEDACH: To znaczy Ryg-Weda, Sāma-Weda i Jadźur-Weda. Trzej kapłani, znani jako hotā, udgātā i addhwardźu, eksperci w trzech Wedach wspomnianych powyżej, uczestniczą w ofiarach wedyjskich, chociaż obecny jest także brahmin specjalizujący się w Atharwa-Weda. Atharwa-Weda nie zawiera nakazów dotyczących ofiar. Słowa te mogą też odnosić się do okresu światowego znanego jako Treta, czyli wieku ofiar. Pisma hinduskie mówią o czterech okresach świata: Satja, Treta, Dwāpara i Kali. W każdym następującym wieku cnotliwość maleje a grzeszność wzrasta.

PRAWDZIWE REZULTATY: Każda ofiara, właściwie dokonana przynosi określony rezultat.

OTO TWOJA ETC.: Ofiary wedyjskie, jeśli są właściwie spełniane, przynoszą ofiarodawcy pewne rezultaty.

W poprzednim rozdziale została opisana wiedza niższa i Wiedza Wyższa. Rezultatem niższej wiedzy jest życie w saṃsāra, świecie względnym; a rezultatem Wyższej Wiedzy jest moksza, czyli wyzwolenie. Saṃsāra charakteryzuje się wielością działań, instrumentów i ich rezultatów. Nie ma początku ani końca, porusza się w nieprzerwanej ciągłości jak nurt strumienia. Ci, którzy się z tym utożsamiają są nieszczęśliwi. Moksza natomiast polega na powstrzymaniu saṃsāry; jest wolna od narodzin, wzrostu, rozkładu i śmierci. Jest to doświadczenie nieustraszoności, czystości i błogosławieństwa, charakteryzujące się urzeczywistnieniem Jaźni, najwyższą radością i niedwoistością. Rozdział drugi rozpoczyna się opisem niższej wiedzy dotyczącej ofiar i innych chwalebnych czynów. Zostanie pokazane, że ich rezultaty są efemeryczne. Tylko wtedy, gdy człowiek to zrozumie, zapragnie kultywować Wyższą Wiedzę, która prowadzi do Wyzwolenia.

Ofiarowanie Agnihotra zostało wymienione jako pierwsze. Poprzedza ono wszelkie inne ofiary.

Wers 1.2.2

यदा लेलायते ह्यर्चिः समिद्धे हव्यवाहने ।
तदाज्यभागावन्तरेणाहुतीः प्रतिपादयेत् ॥ १.२.२ ॥

yadā lelāyate hyarciḥ samiddhe havyavāhane ।
tadājyabhāgāvantareṇāhutīḥ pratipādayet ॥ 1.2.2 ॥

2. Gdy ogień jest dobrze rozpalony i płomienie migoczą, niech człowiek składa swoje ofiary w przestrzeni pomiędzy dwiema porcjami roztopionego masła.

Komentarz:

Kiedy ofiarowanie wspomniane w tym wersecie zostanie właściwie spełnione, składający ofiarę zbierze dobry rezultat.

Istnieje jednak wiele przeszkód na drodze do prawidłowego wykonywania ofiarowania Agnihotry. Jeśli nie zostanie ono właściwie wykonane, ofiarodawcy przydarza się wiele złego.

Wers 1.2.3

यस्याग्निहोत्रमदर्शमपौर्णमासमचातुर्मास्यमनाग्रयणमतिथिवर्जितं च ।
अहुतमवैश्वदेवमविधिना हुतमासप्तमांस्तस्य लोकान्हिनस्ति ॥ १.२.३ ॥

yasyāgnihotramadarśamapaurṇamāsamacāturmāsyamanāgrayaṇamatithivarjitaṃ ca ।
ahutamavaiśvadevamavidhinā hutamāsaptamāṃstasya lokānhinasti ॥ 1.2.3 ॥

3. Jeśli ofierze Agnihotry wykonywanej przez człowieka nie towarzyszy ofiara Darśa i Paurṇamāsa, ofiarowanie Czterech Miesięcy i ofiarowanie jesienne; jeżeli nie towarzyszy temu gościnność lub obiaty nie są składane we właściwym czasie; lub jeśli ofierze nie towarzyszy ceremonia Waiśwadewa lub jest ona wykonywana niewłaściwie – wówczas niszczy ona jego siedem światów.

Komentarz:

DARŚA ETC.: Różne ofiary wspomniane w tym wersecie uzupełniają ofiarowanie Agnihotra.

GOŚCINNOŚĆ ETC.: Gospodarz, który składa ofiarę Agnihotry, musi codziennie zabawiać gości.

SIEDEM ŚWIATÓW: Ziemia i sześć płaszczyzn ponad nią. Lub te słowa mogą oznaczać pradziadka, dziadka i ojca składającego ofiarę, samego składającego ofiarę, a także jego syna, wnuka i prawnuka.

Jeśli ofiara Agnihotry nie zostanie uzupełniona innymi ofiarami lub nie zostanie właściwie wykonana, nie umożliwi jej wykonawcy osiągnięcia żadnego ze światów. Albo jego trzej przodkowie i trzej potomkowie nie otrzymają żadnej korzyści z jego duszy. Wszystkie jego wysiłki i praca idą na marne.

Płomienie ognia ofiarnego:

Wers 1.2.4

काली कराली च मनोजवा च सुलोहिता या च सुधूम्रवर्णा ।
स्फुलिङ्गिनी विश्वरुची च देवी लेलायमाना इति सप्त जिह्वाः ॥ १.२.४ ॥

kālī karālī ca manojavā ca sulohitā yā ca sudhūmravarṇā ।
sphuliṅginī viśvarucī ca devī lelāyamānā iti sapta jihvāḥ ॥ 1.2.4 ॥

4. Kālī, Karālī, Manodźawā, Sulohitā, Sudhūmrawarṇā, Sphuliṅginī i świetlisty Wiśwarućī – te siedem, migoczących, tworzy siedem języków ognia.

Komentarz:

KĀLĪ: Dosł. czarny.

KARĀLĪ: Wspaniały.

MANODŹAWĀ: Szybki jak myśl.

SULOHITĀ: Bardzo czerwony.

SUDHŪMRAWARṆĀ: O kolorze jasnego dymu; fioletowy.

SPHULIṄGINĪ: Błyszczący.

WIŚWARUĆĪ: Całkowicie lśniący, całkowicie ukształtowany.

Celem siedmiu języków ognia jest połykanie wrzuconych weń ofiar. Nazwy płomieni są bardzo sugestywne.

Rezultat ofiary:

Wers 1.2.5

एतेषु यश्चरते भ्राजमानेषु यथाकालं चाहुतयोह्याददायन् ।
तन्नयन्त्येताः सूर्यस्य रश्मयो यत्र देवानां पतिरेको’धिवासः ॥ १.२.५ ॥

eteṣu yaścarate bhrājamāneṣu yathākālaṃ cāhutayohyādadāyan ।
tannayantyetāḥ sūryasya raśmayo yatra devānāṃ patireko’dhivāsaḥ ॥ 1.2.5 ॥

5. Człowiek, który składa ofiary, gdy świecą te płomienie i składa ofiary we właściwym czasie, jest przenoszony przez te ofiary w promieniach słońca tam, gdzie mieszka jedyny władca bogów.

Komentarz:

OFIARY: Agnihotra i ofiary uzupełniające (1.2.2-3).

WE WŁAŚCIWYM CZASIE: Właściwy czas przepisany w Wedach dla każdej ofiary.

PRZENOSZONY: To znaczy po śmierci.

PROMIENIE SŁOŃCA: Ofiary zamieniają się w promienie słoneczne. Promienie symbolizują cnoty wzrastające w ofiarniku wynikające ze spełnienia ofiary.

JEDYNY WŁADCA: To znaczy Indra.

Sposób, w jaki składający ofiarę jest prowadzony do nieba, został poetycko opisany w Upaniszadzie.

Wers 1.2.6

एह्येहीति तमाहुतयः सुवर्चसः सूर्यस्य रश्मिभिर्यजमानं वहन्ति ।
प्रियां वाचमभिवदन्त्योऽर्चयन्त्य एष वः पुण्यः सुकृतो ब्रह्मलोकः ॥ १.२.६ ॥

ehyehīti tamāhutayaḥ suvarcasaḥ sūryasya raśmibhiryajamānaṃ vahanti ।
priyāṃ vācamabhivadantyo’rcayantya eṣa vaḥ puṇyaḥ sukṛto brahmalokaḥ ॥ 1.2.5 ॥

6. Świetliste obiaty mówią do składającego ofiarę: Przyjdź tutaj! Chodź tutaj! i prowadzą go po promieniach słońca, oddając mu cały czas cześć i pozdrawiając go przyjemnymi słowami: To jest święte niebo Brahmy, na które zasłużyłeś dzięki swoim dobrym uczynkom.

Komentarz:

OBIATY: To znaczy zasługi nabyte poprzez ofiarowanie obiat.

Nagrodą za ofiary i rytualne oddawanie czci jest osiągnięcie swargi, czyli nieba. To niebo nie oznacza Brahmāloka, którą można osiągnąć poprzez inne duchowe praktyki.

Najwyższą nagrodę za kult ofiarny sprawowany przez ludzi pozbawionych wiedzy opisano powyżej. Takie wielbienie jest wynikiem awidjā, czyli braku prawdziwej wiedzy i pochodzi z tęsknoty za materialnym szczęściem. Nie ma to żadnego znaczenia, ponieważ nie może wyzwolić składającego ofiarę od nieuniknionego rozkładu i śmierci. Sprowadza go z powrotem na ziemię i kończy się nieszczęściem. Dlatego zostaje to potępione.

Wers 1.2.7

प्लवा ह्येते अदृढा यज्ञरूपा अष्टादशोक्तमवरं येषु कर्म ।
एतच्छ्रेयो येऽभिनंदन्ति मूढा जरामृत्युं ते पुनरेवापि यन्ति ॥ १.२.७ ॥

plavā hyete adṛḍhā yajñarūpā aṣṭādaśoktamavaraṃ yeṣu karma ।
etacchreyo ye’bhinaṃdanti mūḍhā jarāmṛtyuṃ te punarevāpi yanti ॥ 1.2.7 ॥

7. Ale rzeczywiście kruche są te liczne ofiary wykonywane przez osiemnaście osób, na których spoczywa ta gorsza praca; dlatego podlegają one zniszczeniu. Głupcy, którzy radują się nimi jako Najwyższym Dobrem, wciąż na nowo padają ofiarami starości i śmierci.

Komentarz:

OSIEMNAŚCIE OSÓB: Szesnastu kapłanów, składający ofiarę i jego żona.

NA KTÓRYCH SPOCZYWA ETC.: Osiemnaście osób jest niezbędnych do spełnienia ofiary Agnihotry.

GORSZA PRACA: Odnosi się do ofiar dokonywanych bez wiedzy o bóstwach i bez medytacji o nich.

DLATEGO ETC.: Dzieje się tak dlatego, że osiemnaście osób, które dokonują ofiary, same są podatne na zagładę. „Jak twaróg lub mleko przechowywane w garnku niszczą się gdy garnek zostaje zniszczony, tak też skutki ofiar dobiegają końca, ponieważ osiemnaście osób, które je spełniają, jest śmiertelnych”. (Śaṅkarāćārja.) Skutek jest określony przez przyczynę. Trwały skutek nie może być wywołany przez nietrwałą przyczynę.

PADAJĄ OFIARAMI ETC.: Kiedy rezultat ofiary wyczerpie się poprzez radości w niebie, składający ofiarę powraca na ziemię, rodzi się jako istota wcielona i doświadcza starości i śmierci.

To, co jest prawdą w przypadku ofiary, jest również prawdą w przypadku uwielbienia i działania. Wykonywane są one za pomocą instrumentów, które mają początek i koniec, a zatem są nietrwałe. Dlatego żadna praca ani kult nie mogą wytworzyć Nieśmiertelności, czyli Najwyższego Dobra.

Awidjā i jej odgałęzienia, pragnienie i działanie, są potępiane:

Wers 1.2.8

अविद्यायामन्तरे वर्तमानाः स्वयṁ धीराः पण्डितं मन्यमानाः ।
जङ्घन्यमानाः परियन्ति मूढा अन्धेनैव नीयमाना यथान्धाः ॥ १.२.८ ॥

avidyāyāmantare vartamānāḥ svayaṁ dhīrāḥ paṇḍitaṃ manyamānāḥ ।
jaṅghanyamānāḥ pariyanti mūḍhā andhenaiva nīyamānā yathāndhāḥ ॥ 1.2.8 ॥

8. Głupcy mieszkają w ciemności, ale mądrzy w swej zarozumiałości i nadęci próżną nauką, błąkają się dotknięci wieloma chorobami, jak ślepcy prowadzeni przez ślepców.

Komentarz:

BŁĄKAJĄ SIĘ ETC.: W wyniku swoich przeszłych działań przyjmują ciała ludzi lub niższych stworzeń.

WIELOMA CHOROBAMI: Takimi jak starość, choroba i śmierć.

JAK ŚLEPCY ETC.: Te nieszczęsne dusze spotyka straszny los.

Ci, którzy poświęcają się rytualnemu kultowi i szukają w ten sposób efemerycznych rezultatów, nie mogą osiągnąć Wyzwolenia.

Ponadto:

Wers 1.2.9

अविद्यायं बहुधा वर्तमाना वयं कृतार्था इत्यभिमन्यन्ति बालाः ।
यत्कर्मिणो न प्रवेदयन्ति रागात्तेनातुराः क्षीणलोकाश्च्यवन्ते ॥ १.२.९ ॥

avidyāyaṃ bahudhā vartamānā vayaṃ kṛtārthā ityabhimanyanti bālāḥ ।
yatkarmiṇo na pravedayanti rāgāttenāturāḥ kṣīṇalokāścyavante ॥ 1.2.9 ॥

9. Dzieci, na różne sposoby pogrążone w niewiedzy, pochlebiają sobie, mówiąc: Osiągnęliśmy cel życia. Ponieważ ci wykonawcy karmy nie znają Prawdy z powodu swego przywiązania, spadają z nieba dotknięci nieszczęściem, gdy wyczerpany jest owoc ich pracy.

Komentarz:

DZIECI: Ignoranci, których umysły są nierozwinięte jak umysły dzieci.

POCHLEBIAJĄ SOBIE ETC.: Ponieważ cieszą się materialnym szczęściem na ziemi i są pewni przyjemności w niebie.

PRAWDA: Wiedza o Brahmanie, która wyklucza wszelkie rytuały i działania.

PRZYWIĄZANIA: Do owocu działania.

Upaniszad wskazuje, że kult rytualny jest niewystarczający do osiągnięcia Wyzwolenia. Przyznaje, że niebo jest nagrodą za kult ofiarny, ale wskazuje także, że szczęście, jakim się w nim cieszy jest nietrwałe. To szczęście nie może być ostatecznym celem ludzkich wysiłków.

Rezultatem chwalebnego działania podjętego z pobudek egoistycznych jest osiągnięcie nieba. Ale szczęście niebiańskie jest przemijające.

Wers 1.2.10

इष्टापूर्तṁ मन्यमाना वरिष्ठं नान्यच्छ्रेयो वेदयन्ते प्रमूढाः ।
नाकस्य पृष्ठे ते सुकृतेऽनुभूत्वेमं लोकं हीनतरं वा विशन्ति ॥ १.२.१० ॥

iṣṭāpūrtaṁ manyamānā variṣṭhaṃ nānyacchreyo vedayante pramūḍhāḥ ।
nākasya pṛṣṭhe te sukṛte’nubhūtvemaṃ lokaṃ hīnataraṃ vā viśanti ॥ 1.2.10 ॥

10. Nieświadomi głupcy, uznający ofiary i działania humanitarne za najwyższe, nie znają żadnego wyższego dobra. Ciesząc się nagrodą na wysokościach niebieskich, zdobytą dzięki dobrym uczynkom, ponownie wchodzą do tego świata lub do niższego.

Komentarz:

NIEŚWIADOMI GŁUPCY: Ci, którzy poprzez złudzenia są przywiązani do rodziny, przyjaciół lub dóbr materialnych.

DZIAŁANIA HUMANITARNE: Dzieła dobroczynne, takie jak kopanie stawów, pogłębianie studni, budowa dróg i zakładanie przytułków, zgodnie z zaleceniami Smryti.

NAJWYŻSZE: Najskuteczniejszy sposób osiągnięcia tego, co uważają za cel życia.

WYŻSZEGO DOBRA: To znaczy środek prowadzący do prawdziwej Błogości. Jest to Poznanie Jaźni.

NIŻSZEGO: To znaczy na płaszczyznę podludzką.

Ogólnie rzecz biorąc, działania człowieka można podzielić na trzy kategorie: dobre, złe i mieszane. Jeśli zwycięży dobry uczynek, człowiek otrzymuje ciało boga i mieszka w niebie; jeśli przeważają złe uczynki, uzyskuje ciało zwierzęce lub jeszcze niższe; a jeśli wykonuje działanie mieszane, rodzi się w ciele ludzkim. Owoce swego działania zbiera w jednym z tych ciał. Z nieba lub z podludzkiego planu ponownie powraca na ziemię jako istota ludzka i podejmuje nić swojej wyższej ewolucji.

Wskazano już na nieadekwatność kultu ofiarnego w celu uzyskania Wyzwolenia. Prace filantropijne należą do tej samej kategorii. Na ogół podejmuje się je aby zdobyć sławę lub władzę, złagodzić wyrzuty sumienia lub zabić nudę życia. Wykonawca takich działań wierzy w różnorodność świata względnego. Żadna praca oparta na różnorodności nie może prowadzić do Dobra Najwyższego. Prawdziwą i bezinteresowną służbę innym mogą świadczyć jedynie ci, którzy urzeczywistnili jedność istnienia.

Według pism hinduskich istnieje sześć płaszczyzn nad ziemią (Bhūḥ). Są znane jako Bhuwaḥ, Swaḥ, Mahaḥ, Dźanaḥ, Tapaḥ i Satja. Bhuwaḥ (międzyprzestrzeń) to świat pośredni między ziemią a Swaḥ, czyli niebem. Dźanaḥ, Tapaḥ i Satja tworzą Brahmāloka. Mahaḥ znajduje się pomiędzy tym a płaszczyzną Swaḥ. Osoby dokonujące chwalebnych czynów docierają do tych niebiańskich światów zgodnie z naturą swoich działań. Mieszkańcy tych planów, z wyjątkiem tych, którzy żyją na Brahmāloka, powracają na ziemię po wyczerpaniu się rezultatów swoich działań. Niektórzy mieszkańcy Brahmāloka również wracają. Ale inni osiągają Wyzwolenie z Brahmāloka po zakończeniu cyklu. Sześć wyższych płaszczyzn i ziemia wraz z siedmioma niższymi światami tworzą względny wszechświat. W poprzednim wersecie opisano szczęście niższych światów niebiańskich, osiągnięte dzięki ofiarom wedyjskim i działaniom filantropijnym. Teraz zostanie opisane Najwyższe Niebo, czyli Brahmāloka, królestwo Hiraṇjagarbha.

Wers 1.2.11

तपःश्रद्धे ये ह्युपवसन्त्यरण्ये शान्ता विद्वांसो भैक्ष्यचर्यां चरन्तः ।
सूर्यद्वारेण ते विरजाः प्रयान्ति यत्रामृतः स पुरुषो ह्यव्ययात्मा ॥ १.२.११ ॥

tapaḥśraddhe ye hyupavasantyaraṇye śāntā vidvāṃso bhaikṣyacaryāṃ carantaḥ ।
sūryadvāreṇa te virajāḥ prayānti yatrāmṛtaḥ sa puruṣo hyavyayātmā ॥ 1.2.11 ॥

11. Ale ci mędrcy o spokojnych umysłach, którzy żyją w lesie z jałmużny praktykując pokuty odpowiednie do ich stanu życia i kontemplując takie bóstwa jak Hiraṇjagarbha, wolni od nieczystości, Ścieżką Słońca udają się do miejsca, gdzie mieszka nieśmiertelna Osoba, której natura jest niezniszczalna.

Komentarz:

CI MĘDRCY: Tekst odnosi się do czcicieli Saguṇa Brahmana: pobożnych domowników i tych, którzy po wycofaniu się ze świata po zakończeniu życia gospodarza udają się do lasu, aby prowadzić życie kontemplacyjne (wānaprastha) lub monastycyzm (sannjāsa). Mnisi, o których tu mowa, nie są tymi, którzy kontemplują najwyższego Brahmana pozbawionego atrybutów.

O SPOKOJNYCH UMYSŁACH: Spokój jest wynikiem kontroli organów zmysłów. Żadne głębokie doświadczenie duchowe nie jest możliwe bez wewnętrznego spokoju.

POKUTY ETC.: Pewne wyrzeczenia zalecane w Wedach dla wānaprasthów i sannjāsinów, należących do trzeciego i czwartego etapu życia.

WOLNI OD NIECZYSTOŚCI: Wrażenia powstałe w wyniku ich dobrych i złych uczynków są jakby trawione w ogniu Wiedzy.

ŚCIEŻKĄ SŁOŃCA: Znana jako Dewajāna, czyli Droga Bogów.

MIEJSCA, GDZIE ETC.: To znaczy Brahmāloka. Jest to najwyższa płaszczyzna we względnym wszechświecie. Dążenie do niższej wiedzy (aparā widjā) umożliwia dotarcie aż do Brahmāloka.

NIEŚMIERTELNA OSOBA: Znana jako Brahmā lub Hiraṇjagarbha. Jego nieśmiertelność jest jedynie względna; trwa przez jeden pełny cykl projekcji, zachowania i rozkładu wszechświata.

Werset ten opisuje tak zwane kramamukti, stopniowe wyzwolenie. Osoby, o których tu mowa, to osoby, które wielbią Saguṇa Brahmana z oddaniem z całej duszy, porzucając wszelkie pragnienia przejściowych przyjemności na ziemi lub w światach niebiańskich. Nie wracają na ziemię ani nie udają się do żadnego innego niższego planu. Zamieszkują na Brahmāloka, pochłonięci kontemplacją Hiraṇjagarbha i osiągają ostateczne Wyzwolenie na końcu cyklu, kiedy Sam Hiraṇjagarbha łączy się z Absolutem. Prawdziwe Wyzwolenie, według niedualistycznej Wedānty, polega na osiągnięciu Wiedzy o Brahmanie bez atrybutów, która może zostać zrealizowana tutaj, za życia poszukiwacza, bez konieczności przechodzenia przez niego na jakikolwiek inny poziom istnienia. Ci, którzy angażują się w rytualne nabożeństwa lub działalność humanitarną albo ci, którzy wypełniają swoje obowiązki domowe – a wszystko to po to, aby zdobyć zasługę do cieszenia się szczęściem w życiu przyszłym – idą po śmierci do jednego z niższych niebios. Jednak oddawanie czci i praktyki duchowe wykonywane bez pobudek egoistycznych mogą doprowadzić człowieka aż do Brahmāloka. Ci, którzy dążą do wiedzy o Brahmanie bez atrybutów, ale umierają, zanim ją osiągną, również udają się na Brahmāloka. Według niedualistycznej Wedānty, poszukiwacz ostatecznego wyzwolenia musi wyrzec się wszelkich pragnień i urzeczywistnić swoją jedność z pozbawionym atrybutów Brahmanem.

Teraz zostaje opisana dyscyplina tych błogosławionych aspirantów, którzy odwracają się od wszelkiej względnej egzystencji charakteryzującej się działaniem i jego rezultatem. Tylko oni mają prawo do wiedzy o Nirguṇa Brahmanie.

Wers 1.2.12

परीक्ष्य लोकान्कर्मचितान्ब्राह्मणो निर्वेदमायान्नास्त्यकृतः कृतेन ।
तद्विज्ञानार्थं स गुरुमेवाभिगच्छेत्समित्पाणिः श्रोत्रियं ब्रह्मनिष्ठम् ॥ १.२.१२ ॥

parīkṣya lokānkarmacitānbrāhmaṇo nirvedamāyānnāstyakṛtaḥ kṛtena ।
tadvijñānārthaṃ sa gurumevābhigacchetsamitpāṇiḥ śrotriyaṃ brahmaniṣṭham ॥ 1.2.12 ॥

12. Niech brahmin po zbadaniu wszystkich tych światów zdobytych dzięki uczynkom uzyska wolność od pragnień: nic, co jest wieczne, nie może zostać stworzone przez to, co nie jest wieczne. Aby mógł zrozumieć tego Wiecznego, niech z paliwem w ręce zbliży się do guru, który jest dobrze zaznajomiony z Wedami i zawsze oddany Brahmanowi.

Komentarz:

BRAHMIN: Według tradycji wedyjskiej brahmin jest specjalnie przygotowany do całkowitego wyrzeczenia się świata i dążenia do Wiedzy o Brahmanie. Każdy szczery poszukiwacz Brahmana ma prawo nazywać się brahminem.

PO ZBADANIU ETC.: Ofiary i inne rytualne działania opisane w Wedach należą do niższej wiedzy. Przeznaczone są dla osób, które nadal są ofiarami niewiedzy i które wykonują działania dla realizacji pragnień na ziemi lub w niebie. Osoby przestrzegające nakazów wedyjskich cieszą się szczęściem w niższych lub wyższych niebiosach, a ci, którzy je lekceważą lub angażują się w działania zabronione w Wedach, przyjmują różne podludzkie ciała. Nawet szczęście Brahmāloka jest nieistotne w porównaniu z błogością wynikającą z Wiedzy o Jaźni. Poszukiwacz Prawdy bada rezultaty działania za pomocą bezpośredniego doświadczenia, wniosków, analogii i dowodów z Pisma Świętego i zdaje sobie sprawę z ich przejściowej natury.

ŚWIATÓW ZDOBYTYCH ETC.: Poniższy tekst jest adaptacją komentarza Śaṅkara: „Światy zdobyte w wyniku działania, od poziomu Brahmā do najniższego organizmu, czy to subtelne, czy zgrubne, należą do saṃsāry, czyli względnego wszechświata. Podobnie jak nasiono i drzewo, światy te są związane prawem przyczyny i skutku i są ze sobą powiązane. Są nękane setkami tysięcy problemów i są nieistotne, jak rdzeń bananowca. Są iluzoryczne, jak przedmioty wyczarowane za pomocą magii, jak woda mirażu, jak zamek w powietrzu lub jak sny. Są niestabilne, jak piana i bąbelki. Te światy osiągają jedynie ci nieświadomi głupcy, którzy dokonują dobrych lub złych uczynków, powodowani ziemskimi pragnieniami. Nawet najwyższe szczęście w niebie i życie obejmujące eony są nieistotne i efemeryczne w porównaniu z wiecznością i nieśmiertelną błogością Poznania Jaźni.

NIC, CO JEST WIECZNE ETC.: Nie ma we wszechświecie niczego, co nie powstało z przyczyny. Skutek trwa tak długo, jak trwa pęd przyczyny, która go wywołała. Dlatego wszystkie rzeczy względne są niewieczne. Praca daje cztery rodzaje rezultatów: kreacja, jak w przypadku nowego garnka czy krzesła; osiągnięcie celu, jak w podróży; transformacja, jak w przypadku twarogu z mleka; oraz oczyszczenie, jak przy wytwarzaniu złota poprzez wytapianie. Poza tym niczego nie można osiągnąć poprzez karmę. Ale Brahman jest wieczny, niezmienny, zawsze czysty i jest najgłębszą świadomością człowieka. W przeciwieństwie do któregokolwiek z wymienionych tutaj wyników, Tego nie można wytworzyć. Zatem poszukiwacz Brahmana nie angażuje się w działania mające na celu osiągnięcie swego ideału. Osiąga to poprzez zniszczenie ignorancji poprzez dyscyplinę rozróżniania, nieprzywiązania i komunię z Brahmanem.

TEGO WIECZNEGO: Który jest także całym dobrem, całym pokojem i całą błogością.

Z PALIWEM W RĘCE: W starożytnych Indiach uczeń zbierał dla swego duchowego nauczyciela paliwo ofiarne, czerpał wodę, pasł bydło i świadczył mu inne formy osobistej służby. Poprzez te czyny kultywował pokorę, szacunek i oddanie dla guru, niezbędne do zdobywania wiedzy duchowej.

ZBLIŻY SIĘ: Zgodnie z tradycją wedyjską wiedzę duchową można zdobyć jedynie poprzez osobisty kontakt z nauczycielem. Świecę można zapalić tylko od innego źródła światła. „Nawet jeśli ktoś jest dobrze zaznajomiony z pismami świętymi, nie powinien samodzielnie szukać wiedzy o Brahmanie”. (Śaṅkarāćārja.)

GURU: Nauczyciel duchowy powinien posiadać samokontrolę, wewnętrzny spokój i współczucie. Przede wszystkim musi być wyposażony w Wiedzę o Jaźni.

DOBRZE ZAZNAJOMIONY Z WEDAMI: W przeciwnym razie nauczyciel nie będzie w stanie rozwiać wątpliwości ucznia.

ZAWSZE ODDANY ETC.: Bezpośrednia Wiedza o Brahmanie jest z pewnością najważniejszą kwalifikacją nauczyciela duchowego. Powinien wyrzec się wszelkich innych zajęć i zająć się wyłącznie myślami o Brahmanie.

Tylko tych, którzy zrozumieli całkowitą nieistotność świata i oderwali się od niego, można nazwać prawdziwymi poszukiwaczami Wiedzy o Brahmanie.

Przekazywanie Wiedzy o Brahmanie:

Wers 1.2.13

तस्मै स विद्वानुपसन्नाय सम्यक्प्रशान्तचित्ताय शमान्विताय ।
येनाक्षरं पुरुषं वेद सत्यं प्रोवाच तां तत्त्वतो ब्रह्मविद्याम् ॥ १.२.१३ ॥

tasmai sa vidvānupasannāya samyakpraśāntacittāya śamānvitāya ।
yenākṣaraṃ puruṣaṃ veda satyaṃ provāca tāṃ tattvato brahmavidyām ॥ 1.2.13 ॥

13. Uczniowi, który właściwie się do niego zbliżył, którego umysł jest całkowicie spokojny i którego zmysły są kontrolowane, mądry nauczyciel powinien rzeczywiście odpowiednio przekazywać Wiedzę o Brahmanie, dzięki której poznaje się niezmiennego i prawdziwego Puruszę.

Komentarz:

WŁAŚCIWIE SIĘ DO NIEGO ZBLIŻYŁ: Postępowanie zgodnie z zaleceniami pism świętych. Musi być obdarzony pokorą, duchem służby i prawdziwą tęsknotą.

CAŁKOWICIE SPOKOJNY: To znaczy wolny od dumy i innych podobnych skaz.

POWINIEN RZECZYWIŚCIE ODPOWIEDNIO ETC.: „Obowiązkiem nauczyciela jest pomóc wykwalifikowanemu uczniowi, który należycie się do niego zwrócił, w przekroczeniu wielkiego oceanu ignorancji”. (Śaṅkarāćārja)

WIEDZĘ O BRAHMANIE: Porównaj: 1.1.6. PURUSZĘ: Osobę. Etymologicznie słowo to oznacza to, co wypełnia wszystko (purnatwāt) lub to, co zamieszkuje ciało (puri śajanāt). Dualiści i uwarunkowani niedualiści używają tego słowa do określenia Osobowego Boga powiązanego z formą. Według niedualisty oznacza to Istotę Najwyższą, czyli Brahmana. Słowo to oznacza także konkretną osobę.

॥ इति मुण्डकोपनिषदि प्रथममुण्डके द्वितीयः खण्डः ॥

Tutaj kończy się rozdział drugi części pierwszej Muṇḍaka Upaniszad.