Wers 2.1.1

तदेतत्सत्यं यथा सुदीप्तात्पावकाद्विस्फुलिङ्गाः सहस्रशः प्रभवन्ते सरूपाः ।
तथाक्षराद्विविधाः सोम्य भावाः प्रजायन्ते तत्र चैवापि यन्ति ॥ २.१.१ ॥

tadetatsatyaṃ yathā sudīptātpāvakādvisphuliṅgāḥ sahasraśaḥ prabhavante sarūpāḥ |
tathākṣarādvividhāḥ somya bhāvāḥ prajāyante tatra caivāpi yanti ॥ 2.1.1 ॥

1. Oto prawda: Tak, jak z płonącego ognia wylatują tysiące iskier zasadniczo do niego podobnych, tak też, mój dobry przyjacielu, różne istoty wychodzą z niezniszczalnego Brahmana i ponownie powracają do Niego.

Komentarz:

PRAWDA: Prawda, o której tu mowa, jest Prawdą ostateczną, w przeciwieństwie do prawdy wspomnianej w 1.2.1. Ta druga jest prawdą względną, będąc przedmiotem niższej wiedzy, a jednocześnie będąc powiązaną z pracą i jej wynikami. Podana tutaj prawda jest celem Wyższej Wiedzy.

TAK, JAK Z: Brahman, cel Wyższej Wiedzy, urzeczywistniany jest jedynie w najbliższej i bezpośredniej świadomości. Nie można go uprzedmiotowić jak rzeczy fizycznej lub idei mentalnej. Z tego powodu Brahman został tutaj opisany uczniowi pośrednio, za pomocą ilustracji, aby uczynić go równie jasnym jak przedmiot bezpośredniego postrzegania.

ZASADNICZO DO NIEGO PODOBNYCH: Iskry mają zasadniczo tę samą naturę co ogień: obie te rzeczy są obdarzone ciepłem i światłem. Podobnie świadomość jest podstawową naturą zarówno dźīwa, jak i Brahmana.

RÓŻNE ISTOTY: Wielość istot wynika z różnorodności upādhi, z którymi Brahman jest kojarzony poprzez mājā. Wedānta podaje ilustrację ākāśa, który w rzeczywistości jest jednym, bez drugiego. Jednakże ograniczony naczyniami lub garnkami o różnych rozmiarach wydaje się jednak różnorodny – jak na przykład ākāśa w garnku, ākāśa w słoiku, ākāśa w szklance. Podobnie Brahman również pojawia się jako różnorodne istoty ze względu na swój związek, poprzez mājā, z upādhi o wielu imionach i formach.

PONOWNIE POWRACAJĄ: Ostatecznie wszystkie istoty fenomenalne, bez wyjątku, zostają wchłonięte w Brahmana.

Chociaż wielość dźīwa jest wynikiem połączenia Brahmana, poprzez mājā, z różnymi ciałami, z których każde charakteryzuje się imieniem i formą, Brahman, czyli Czysta Świadomość, Sam jest jeden i niepodzielny. Można spróbować zrozumieć tę głęboką prawdę wedyjską za pomocą ilustracji: Wyobraź sobie jezioro pokryte warstwą lodu. Następnie wyobraź sobie, że w lodzie znajdują się niezliczone dziury o różnych rozmiarach, przez które widać wodę o różnych kształtach. W rzeczywistości woda jest jedna i niepodzielna; wydaje się jednak, że istnieje wiele form i kształtów wody ze względu na jej związek z otworami o różnych rozmiarach. Woda w jeziorze symbolizuje niedualnego Brahmana, a tafla lodu – mājā, czyli ignorancję; dziury można porównać do różnych ciał fizycznych, a widziane przez nie części wody do dźīwa, czyli indywidualnych świadomości. Kiedy podczas topnienia lodu dziury ulegną zniszczeniu, znajdujące się w nich części wody znikają w wodzie jeziora. Podobnie, kiedy po zniszczeniu niewiedzy stworzone przez niewiedzę ciała znikają, świadomości ograniczone przez ciała łączą się w Czystą Świadomość. Z niepodzielnej wody jeziora powstają wody o różnych kształtach i rozmiarach, poprzez połączenie jej z różnymi otworami, co jest możliwe dzięki pokrywającej ją pokrywie lodowej; i w tej samej niepodzielnej wodzie ostatecznie znikają, gdy lód i jego skutek, dziury, zostaną zniszczone. Podobnie, poprzez mājā z Czystej Świadomości wychodzą różne dźīwa i do Niej powracają, gdy mājā i jej skutki, nazwy i formy, zostają zniszczone. Brahman ograniczony przez mājā czyli Saguṇa Brahman, jest zarówno materialną, jak i sprawczą przyczyną wszechświata i wszystkich żywych istot. Jednakże nie ma realnej różnicy pomiędzy Brahmanem z atrybutami i bez nich.

Saṃsāra, przedmiot niższej wiedzy, została omówiona w poprzednim rozdziale. Brahman jest jej korzeniem i podłożem; w Brahmanie ponownie znika. Znając Brahmana, poznaje się wszystkie obiekty wszechświata. W tym rozdziale zostanie opisany Brahman.

Poprzedni werset opisał Saguṇa Brahmana jako przyczynę i ostateczny cel wszystkich żywych istot. Poniższy werset wskazuje na Nirguṇa Brahman, czyli Czystą Świadomość, która jest wyższa niż Saguṇa Brahman, wolna od różnorodności upādhi. Opisuje się to poprzez negację atrybutów.

Wers 2.1.2

दिव्यो ह्यमूर्तः पुरुषः स बाह्याभ्यन्तरो ह्यजः ।
अप्राणो ह्यमनाः शुभ्रो ह्यक्षरात्परतः परः ॥ २.१.२ ॥

divyo hyamūrtaḥ puruṣaḥ sa bāhyābhyantaro hyajaḥ ।
aprāṇo hyamanāḥ śubhro hyakṣarātparataḥ paraḥ ॥ 2.1.2 ॥

2. On jest samoświetlnym i bezkształtnym Purusza, niestworzonym i istniejącym zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz. On jest pozbawiony prāṇa, pozbawiony umysłu, czysty i wyższy od najwyższego Niezniszczalnego.

Komentarz:

ON: Czysta Świadomość pozbawiona atrybutów, znana jako Nirguṇa Brahman.

SAMOŚWIETLNYM: Słowo to może również oznaczać pozbawionego przyczyny i odrębnego od wszystkiego, co jest względne.

PURUSZA: Wszechprzenikający Brahman, który mieszka we wszystkich ciałach jako Świadomość.

NIESTWORZONYM: Wszystkie zmiany następują po narodzinach lub stworzeniu. Brak narodzin Brahmana oznacza także brak wszelkich modyfikacji takich jak wzrost, transformacja, rozkład i śmierć.

POZBAWIONY PRĀṆA, POZBAWIONY UMYSŁU: Przez niewiedzę ludzie kojarzą Ātmana z różnymi ciałami i wierzą, że posiada on prāṇa, umysł i zmysły. Ale prāṇa, umysł i zmysły nie są przyrodzone Ātmanowi. Znawca Prawdy zdaje sobie sprawę, że Ātman jest pozbawiony prāṇa, którego cechą charakterystyczną jest ruch i siła działania. Podobnie jest pozbawiony umysłu, który jest obdarzony zdolnością poznawania różnorodności, a także charakteryzuje się wątpliwościami i wolą. Ātman jest wolny od umysłu i intelektu oraz organów percepcji i działania.

NAJWYŻSZEGO NIEZNISZCZALNEGO: Słowo Niezniszczalny (Akszara) oznacza tutaj Saguṇa Brahman w którym upādhi imion i form przejawionego wszechświata istnieją w stanie nasienia. Jest to nasienie wszystkich przyczyn i skutków widzianych we względnym świecie. Saguṇa Brahman nazywany jest najwyższym, ponieważ jest wyższy od wszystkich różnorodnych bytów w przejawionym wszechświecie, które są Jego modyfikacjami. Brahman pozbawiony atrybutów czyli Czysta Świadomość, jest wyższy od Saguṇa Brahmana, czyli stanu nasienia, ponieważ jest poza mājā i wszelkim zróżnicowaniem, przejawionym i nieprzejawionym. Przenika To Saguṇa Brahmana i wielorakość wszechświata tak jak tkanina przenika tworzące ją przeploty włókien. Jest to transcendentalna i niezwiązana Podstawa wszelkiej względności. Prāṇa, umysł i zmysły to późniejsze etapy ewolucji prakryti; dlatego są nieobecne w Czystej Świadomości.

Nirguṇa Brahman, czyli Czysta Świadomość, nie ma atrybutów; lecz w połączeniu z mājā Brahman nazywany jest przyczyną stworzenia. Ilekroć Upaniszady mówią o Brahmanie jako o przyczynie stworzenia, w rzeczywistości odnoszą się do tego drugiego, Saguṇa Brahmana.

Wers 2.1.3

एतस्माज्जायते प्रणो मनः सर्वेन्द्रियाणि च ।
खं वायुर्ज्योतिरापः पृथिवी विश्वस्य धारिणी ॥ २.१.३ ॥

etasmājjāyate praṇo manaḥ sarvendriyāṇi ca ।
khaṃ vāyurjyotirāpaḥ pṛthivī viśvasya dhāriṇī ॥ 2.1.3 ॥

3. Z Niego zrodzone są prāṇa, umysł, wszystkie narządy zmysłów, ākāśa, powietrze, ogień, woda i ziemia, która wszystko podtrzymuje.

Komentarz:

ZRODZONE SĄ: Stworzenie jest iluzoryczne. Z punktu widzenia Czystej Świadomości stworzone obiekty nie istnieją. Tylko dzięki mājā, czyli niewiedzy, Brahman pojawia się jako wszechświat i wszystkie stworzone obiekty.

ĀKĀŚA ETC.: W sprawie stworzenia różnych elementów i kosmologii zajrzyj do Wedāntasara, Pañćadaśi lub jakiejkolwiek innej autorytatywnej książki na temat filozofii Wedānty.

Jak przed stworzeniem, tak też później Brahman jest wolny od prāṇa, umysłu i narządów zmysłów. Są to modyfikacje Saguṇa Brahmana i dlatego nie istnieją niezależnie. Według Wedānty wszelkie modyfikacje są nierealne; to tylko słowa. Taca, kubek i kubek wykonane z gliny nie istnieją niezależnie od gliny, która jest ich jedyną prawdziwą substancją. Są to jedynie nazwy używane dla wygody w praktycznym życiu człowieka. Będąc same w sobie nierealne, prāṇa, umysł i narządy zmysłów nie istnieją jako takie w Brahmanie przed lub po stworzeniu. Bezdzietnego mężczyzny nie można nazwać ojcem tylko dlatego, że marzy o synu. Kreacja jest jak sen. Tak jak sen jest rzeczywisty dla śniącego, tak świat jest rzeczywisty dla nieoświeconego człowieka i pozostaje taki, dopóki nie przebudzi się on do światła Prawdy.

Niezniszczalny i pozbawiony atrybutów Absolut został pokrótce opisany w drugim wersecie tego rozdziału. Teraz szczegółowo omówiony zostanie ten sam Byt, będący przedmiotem Wyższej Wiedzy. Powtórzono, że Absolut bez atrybutów nie różni się zasadniczo od Saguṇa Brahmana, który jest bezpośrednią przyczyną stworzenia.

Wers 2.1.4

अग्नीर्मूर्धा चक्षुषी चन्द्रसूर्यौ दिशः श्रोत्रे वाग्विवृताश्च वेदाः ।
वायुः प्रणो हृदयं विश्वमस्य पद्भ्यां पृथिवी ह्येष सर्वभूतान्तरात्मा ॥ २.१.४ ॥

agnīrmūrdhā cakṣuṣī candrasūryau diśaḥ śrotre vāgvivṛtāśca vedāḥ ।
vāyuḥ praṇo hṛdayaṃ viśvamasya padbhyāṃ pṛthivī hyeṣa sarvabhūtāntarātmā ॥ 2.1.4 ॥

4. Niebiosa są Jego głową; słońce i księżyc, Jego oczami; ćwiartki, Jego uszami; objawione Wedy, Jego mową; wiatr jest Jego oddechem; wszechświat, Jego serce. Z Jego stóp powstała ziemia. Zaprawdę, jest on wewnętrzną Jaźnią wszystkich istot.

Komentarz:

NIEBIOSA: Słowo w tym tekście to agni, co ogólnie oznacza ogień. Ale Wedy czasami używają tego słowa na określenie niebios.

OBJAWIONE: Według ortodoksyjnej tradycji hinduskiej Wedy nie mają początku (anādi), są wieczne (nitja) i nie można ich przypisać ludzkiemu autorstwu (apauruszeja). Zawarte w nich nadzmysłowe prawdy zostały na początku objawione przez Samego Pana ryszim, czyli widzącym.

WSZECHŚWIAT ETC.: Namacalny wszechświat jest modyfikacją umysłu. Nie jest on postrzegany w głębokim śnie: znika wtedy w umyśle. W stanie czuwania z umysłu powstają różne namacalne formy. Umysł odnosi się tu oczywiście do Umysłu Kosmicznego.

W wersecie tym Brahman jest pojmowany jako Wirāt, pierwsza wcielona manifestacja Pana jako całości ciał we wszechświecie, a także jako najgłębsza Jaźń wszystkich istot. Wirāt jest obecny we wszystkich istotach jako widzący, słuchający i wiedzący. Jest on także nieskończonym, wszechprzenikającym Duchem (Wiszṇu).

Wers 2.1.5

तस्मादग्निः समिधो यस्य सूर्यः सोमात्पर्जन्य ओषधयः पृथिव्याम् ।
पुमान्रेतः सिञ्चति योषितायां बह्वीः प्रजाः पुरुषात्संप्रसूताः ॥ २.१.५ ॥

tasmādagniḥ samidho yasya sūryaḥ somātparjanya oṣadhayaḥ pṛthivyām ।
pumānretaḥ siñcati yoṣitāyāṃ bahvīḥ prajāḥ puruṣātsaṃprasūtāḥ ॥ 2.1.5 ॥

5. Od Niego pochodzi Ogień, którego paliwem jest słońce; z księżyca przychodzi deszcz; z deszczu zioła rosnące na ziemi; z ziół, nasienie, które mężczyzna wlewa w kobietę. W ten sposób wiele żywych istot rodzi się z Purusza.

Komentarz:

OGIEŃ: Niebiosa.

PALIWEM: Niebiosa są oświetlone przez słońce.

Werset ten odnosi się do Pięciu Ognia opisanych w trzecim rozdziale piątej części Czāndogja Upaniszady. Według tej historii Śwetaketu, syn ryszi Gautama, odwiedził Prawāhaṇa, króla Pañćala. Król zadał mu pięć pytań, z których jedno dotyczyło tego, czy Śwetaketu wiedział, w jaki sposób piąta ofiara złożona podczas rytuału została przemieniona w ludzkie ciało. Nie mogąc udzielić odpowiedzi, chłopiec poszedł do ojca, który również nie miał o tym pojęcia. Król wyjaśnił tę sprawę Gautamie w ten sposób: Niebiosa, które widać w górze, są ogniem; pozostałe cztery Ognie to deszcz, ziemia, mężczyzna i kobieta. Znaczenie powyższego stwierdzenia jest następujące: Ofiary składane w ogniu ofiarnym składają się głównie z płynnej substancji, która towarzyszy duszy składającego ofiarę w drodze na Plan Księżyca po jego śmierci. Po cieszeniu się tam przydzielonym szczęściem, dusza schodzi do nieba (niebios) i mieszka w chmurze. Następnie opada na ziemię wraz z deszczem i jest wchłaniana przez zioła i rośliny. Kiedy rośliny są zjadane przez człowieka i przekształcane w jego nasienie, dusza zamieszkuje w nasieniu. Na koniec wchodzi do łona kobiety i rodzi się w ludzkim ciele. Dlatego niebiosa, deszcz, ziemia, mężczyzna i kobieta są opisane jako pięć rodzajów ognia ofiarnego, a podróż duszy przez nie porównywana jest do składania ofiary. Purusza, czyli Brahman, jest ostateczną przyczyną wszystkich istot. Upaniszad wyjaśnia pochodzenie i podróż człowieka jako akt duchowy.

Ponadto:

Wers 2.1.6

तस्मादृचः साम यजूंषि दीक्षा यज्ञाश्च सर्वे क्रतवो दक्षिणाश्च ।
संवत्सरश्च यजमानश्च लोकाः सोमो यत्र पवते यत्र सूर्यः ॥ २.१.६ ॥

tasmādṛcaḥ sāma yajūṃṣi dīkṣā yajñāśca sarve kratavo dakṣiṇāśca ।
saṃvatsaraśca yajamānaśca lokāḥ somo yatra pavate yatra sūryaḥ ॥ 2.1.6 ॥

6. Od Niego pochodzą Ryk, Sāman, Jadźu, Dikszā, wszystkie ofiary, Kratu, dary, rok, składający ofiarę i światy, które księżyc uświęca a słońce oświetla.

Komentarz:

RYK: Grupa różnorodnych mantr wedyjskich. Mantry Rygwedy, których litery, stopy (jedna czwarta części zwrotki to stopa) i zakończenia są określone przez regułę i które są oznaczone czandas (metrami), na przykład Gājatrī.

SĀMAN: Grupa mantr wedyjskich z różnymi klasyfikacjami. Są one ustawione na muzykę.

JADŹU: Grupa mantr wedyjskich napisanych prozą, których litery, zakończenia itd. nie są określone żadną regułą.

DIKSZĀ: Ceremonia poprzedzająca złożenie ofiary, podczas której składający ofiarę nosi między innymi sznur trawy mundźā.

OFIARY: Takie jak Agnihotra.

KRATU: Ofiara wymagająca stanowiska ofiarnego, w którym dokonuje się uboju zwierząt.

DARY: Od podarowania krowy po niezliczone bogactwo.

ROK: Przewidziany czas na złożenie ofiary.

ŚWIATY: Plany, do których udają się ofiarnicy po śmierci, aby cieszyć się owocami swoich obrzędów religijnych.

KSIĘŻYC: Odnosi się do Ćandraloka, czyli Planu Księżyca, dokąd nieoświecone dusze udają się po śmierci, podążając Południową Ścieżką.

SŁOŃCE: Sūrjaloka czyli Plan Słońca, do którego udają się oświecone dusze po śmierci podążając Północną Ścieżką; inna nazwa to Brahmāloka.

Wszystkie pisma święte i zalecane przez nie obrzędy religijne mają pochodzenie duchowe.

Ponadto:

Wers 2.1.7

तस्माच्च देवा बहुधा संप्रसूताः साध्या मनुष्याः पशवो वयांसि ।
प्राणापानौ व्रीहियवौ तपश्च श्रद्ध सत्यं ब्रह्मचर्यं विधिश्च ॥ २.१.७ ॥

tasmācca devā bahudhā saṃprasūtāḥ sādhyā manuṣyāḥ paśavo vayāṃsi ।
prāṇāpānau vrīhiyavau tapaśca śraddha satyaṃ brahmacaryaṃ vidhiśca ॥ 2.1.7 ॥

7. Przez Niego rodzą się różni dewowie, sadhjowie, ludzie, bydło, ptaki, a także prāṇa i apāna, ryż i zboże, pokuta, wiara, prawda, wstrzemięźliwość i prawo.

Komentarz:

DEWOWIE: Dosł., ci, którzy świecą. Ofiary składane są w celu przebłagania tych bóstw, aby dzięki ich łasce można cieszyć się szczęściem tu na ziemi i w życiu przyszłym.

SADHJOWIE: Klasa istot niebiańskich.

BYDŁO: Zarówno domowe, jak i dzikie.

PRĀṆA I APĀNA: Prāṇa jest tą częścią siły życiowej, która reguluje oddech człowieka. Apāna działa w dół i pomaga w wydalaniu niezasymilowanego jedzenia i napojów.

RYŻ I ZBOŻE: Które są używane w ofiarach.

POKUTA: Od ludzi spełniających ofiary wymagane jest praktykowanie duchowych wyrzeczeń w celu oczyszczenia swoich umysłów. Pokuta również przynosi swój własny skutek.

WIARA: Afirmatywna postawa umysłu, która przyjmuje za prawdziwe objawienia z pism świętych dotyczące nieśmiertelności duszy i rzeczywistości Brahmana. Taka postawa sprzyja wewnętrznemu spokojowi i pomaga w realizacji różnych przedsięwzięć.

PRAWDA: Prawdziwa relacja, która jednocześnie nie rani uczuć innych.

Werset ten opisuje duchowe pochodzenie różnych istot, sił i przedmiotów.

Wszelkie prace wykonywane przez osoby oświecone i nieoświecone można uważać za akty ofiarne. Całe dzieło, jego środki pomocnicze i jego rezultat pochodzą od Brahmana.

Wers 2.1.8

सप्त प्राणाः प्रभवन्ति तस्मात्सप्तार्चिषः समिधस्सप्तहोमाः ।
सप्त इमे लोका येषु चरन्ति प्राणा गुहाशया निहिताः सप्त सप्त ॥ २.१.८ ॥

sapta prāṇāḥ prabhavanti tasmātsaptārciṣaḥ samidhassaptahomāḥ ।
sapta ime lokā yeṣu caranti prāṇā guhāśayā nihitāḥ sapta sapta ॥ 2.1.8 ॥

8. Od Niego wyrosło siedem prāṇa, siedem płomieni, siedem rodzajów paliwa, siedem ofiar, a także siedem płaszczyzn, w których poruszają się prāṇa leżące w jaskini, a jest ich siedem w każdej żywej istocie.

Komentarz:

SIEDEM PRĀṆA: Znajdują się one w głowie: dwoje oczu, dwa uszy, dwa nozdrza i usta.

SIEDEM PŁOMIENI: Siedem aktów czucia wytwarzanych przez siedem prāṇa.

SIEDEM RODZAJÓW PALIWA: Siedem obiektów. Prāṇa są jak gdyby zapalane przez przedmioty.

SIEDEM OFIAR: Siedem form wiedzy będących rezultatem doznań.

SIEDEM PLANÓW: Siedem ośrodków, w których znajdują się prāṇa.

PRĀṆA: Tutaj znowu słowo prāṇa odnosi się do dwojga oczu, dwojga uszu, dwojga nozdrzy i ust, a nie do sił życiowych, zwykle określanych przez prāṇa. Chociaż każda z tych prāṇa funkcjonuje w osobnym ośrodku, jednak wszystkie są koordynowane przez umysł.

LEŻĄCE W JASKINI: Prāṇa mają swoje ośrodki w ciele; w czasie głębokiego snu ich obecność odczuwana jest tylko w sercu. Słowo jaskinia oznacza zarówno ciało, jak i serce.

A JEST ICH SIEDEM ETC.: W każdej żywej istocie funkcjonuje siedem prāṇa stworzonych przez Brahmana.

Wszelkie czynności można uważać za ofiary składane w celu przebłagania Bóstwa. W tym duchu można patrzeć na zwyczajną percepcję zmysłową: przedmioty zmysłów składane są jako ofiary w ofiarnym ogniu zmysłów. Dla poszukiwacza Jaźni wszystkie zmysły, ich obiekty i postrzegający są Brahmanem. (Zobacz B.G. 4.24) We wszystkich czynach wielbi samego Brahmana. Działania, narzędzia działania i rezultaty działania należące do oświeconego i nieoświeconego, wszystkie zostały stworzone z Brahmana.

Ponadto:

Wers 2.1.9

अतः समुद्रा गिरयश्च सर्वेऽस्मात्स्यन्दन्ते सिन्धवः सर्वरूपाः ।
अतश्च सर्वा ओषधयो रसश्च येनैष भूतैस्तिष्ठते ह्यन्तरात्मा ॥ २.१.९ ॥

ataḥ samudrā girayaśca sarve’smātsyandante sindhavaḥ sarvarūpāḥ ।
ataśca sarvā oṣadhayo rasaśca yenaiṣa bhūtaistiṣṭhate hyantarātmā ॥ 2.1.9 ॥

9. Od Niego pochodzą wszystkie oceany i góry; od Niego wypływają rzeki wszelkiego rodzaju; od Niego pochodzą także wszystkie rośliny i smaki, dzięki którym wewnętrzne ja utrzymuje się otoczone przez żywioły.

Komentarz:

ROŚLINY: Ziarno, ryż, jęczmień i reszta.

SMAKI: Istnieje sześć rodzajów smaku (rasa), mianowicie gorzki, kwaśny, słony, ostry, słodki i cierpki.

WEWNĘTRZNE JA: Odnosi się do ciała subtelnego, które leży pomiędzy ciałem zgrubnym a Jaźnią (Ātmanem). Działa jak jaźń zgrubnego ciała.

UTRZYMUJE SIĘ: Ciało subtelne nie może mieszkać w ciele zgrubnym jeśli wyrzeknie się jedzenia.

OTOCZONE PRZEZ ETC: To znaczy przez pięć zgrubnych elementów, które tworzą materialne ciało.

Powyżej zostało oświadczone, że wszystko rodzi się z Brahmana. Tylko On jest przyczyną wszystkiego, tak jak glina jest przyczyną wszelkich naczyń ceramicznych. Według Wedānty nie ma zasadniczej różnicy pomiędzy przyczyną a skutkiem. Zatem nie ma prawdziwej różnicy pomiędzy Brahmanem a obiektami materialnymi.

Wers 2.1.10

पुरुष एवेदं विश्वं कर्म तपो ब्रह्म परामृतम् ।
एतद्यो वेद निहितं गुहायां सोऽविद्याग्रन्थिं विकिरतीह सोम्य ॥ २.१.१० ॥

puruṣa evedaṃ viśvaṃ karma tapo brahma parāmṛtam ।
etadyo veda nihitaṃ guhāyāṃ so’vidyāgranthiṃ vikiratīha somya ॥ 2.1.10 ॥

10. Sam Purusza jest zaprawdę wszechświatem, który składa się z pracy i wyrzeczeń. O mój dobry przyjacielu, ten, kto zna Brahmana – Najwyższego i Nieśmiertelnego, ukrytego w jaskini serca – przecina węzeł ignorancji nawet tutaj.

Komentarz:

PURUSZA itd.: Wszechświat nie istnieje poza Brahmanem.

PRACY I WYRZECZEŃ: Wszechświat nie może istnieć bez pracy i wyrzeczeń. One go podtrzymują. Praca oznacza ofiary i ich rezultaty; wyrzeczenie, wiedzę i jej rezultaty. Wszystkie powstają z Brahmana. Znaczenie jest takie, że wszechświat, ze wszystkimi ożywionymi i nieożywionymi obiektami, jest niczym innym jak Brahmanem.

JASKINI SERCA: To znaczy w sercach wszystkich istot.

NAWET TUTAJ: Przed rozkładem ciała.

IGNORANCJI: Składa się z pragnień, działań i ich rezultatów.

Upaniszad rozpoczyna się od pytania dotyczącego tego, dzięki znajomości czego można poznać wszystko. Odpowiedź została udzielona. Wszechświat i wszystkie w nim rzeczy zrodzone są z Brahmana, czyli Najwyższej Jaźni. Są niczym innym jak Brahmanem. Zatem znając Brahmana, poznaje się wszechświat. Tę Wiedzę można osiągnąć tutaj, na ziemi, kiedy nadal przebywa się w ciele, poprzez urzeczywistnienie tożsamości siebie z Brahmanem. Jego osiągnięcie znane jest jako dźīwanmukti, czyli wyzwolenie w życiu.

॥ इति मुण्डकोपनिषदि द्वितीयमुण्डके प्रथमः खण्डः ॥

Tutaj kończy się rozdział drugi części pierwszej Muṇḍaka Upaniszad.