Praśna 5

1. Wtedy Satjakāma, syn Śibi, zapytał Pippalāda: Panie, jeśli wśród ludzi ktoś miałby tutaj medytować nad sylabą AUM aż do śmierci, który świat tak naprawdę by zdobył dzięki temu?

2. Odpowiedział on: O Satjakāma, sylaba AUM jest Najwyższym Brahmanem, a także tym drugim Brahmanem. Dlatego ten, kto ją zna, osiąga przy jej wsparciu jednego lub drugiego.

3. Jeśli medytuje nad jedną literą (mātrā), wówczas będąc oświeconym tylko nią, szybko po śmierci powraca na ziemię. Wiersze ryk prowadzą go do świata ludzi. Praktykując wyrzeczenie, czystość i wiarę, cieszy się wielkością.

4. Jeśli ponownie medytuje nad drugą literą, osiąga umysł i jest prowadzony przez wersety jadźur do przestrzeni pośredniej, do Płaszczyzny Księżyca. Ciesząc się wspaniałością w Płaszczyźnie Księżyca, powraca tu ponownie.

5. Ponownie ten, kto medytuje o Najwyższej Osobie poprzez tę sylabę AUM składającą się z trzech liter, jednoczy się z promienistym słońcem. Jak wąż zostaje uwolniony od swojej skóry, tak też jest on uwolniony od grzechu. Wersety sāma prowadzą go do Świata Brahmā. Z tego, co jest sumą wszystkich żyć, widzi Najwyższego Purusza, wyższego od Najwyższego i przenikającego wszystkie ciała.

6. Trzy litery AUM [jeśli użyte osobno] są śmiertelne; lecz gdy połączone są razem w medytacji nad całkowitą Rzeczywistością i odpowiednio wykorzystane do działań w stanach zewnętrznym, wewnętrznym i pośrednim, wiedzący nie drży.

7. Mądry człowiek, medytując nad AUM, osiąga ten świat za pomocą wersetów ryk; świat pośredni za pomocą wersetów jadźur; a to, co jest znane widzącym za pośrednictwem wersetów sāma. A także poprzez sylabę AUM uświadamia sobie to, co spokojne, wolne od rozkładu, śmierci oraz strachu i co jest Najwyższe.

Tutaj kończy się piąte pytanie Praśna Upaniszad.


Wers 5.1

अथ हैनं सैब्यः सत्यकामः पप्रच्छ । स यो ह वै तभ्दगवन्मनुष्येषु प्रायणान्तमोङ्कारमभिध्यायीत । कतमं वाव स तेन लोकं जयतीति तस्मै स होवाच ॥ १ ॥

atha hainaṃ saibyaḥ satyakāmaḥ papraccha ।
sa yo ha vai tabhdagavanmanuṣyeṣu prāyaṇāntamoṅkāramabhidhyāyīta | katamaṃ vāva sa tena lokaṃ jayatīti tasmai sa hovāca ॥ 1 ॥

1. Wtedy Satjakāma, syn Śibi, zapytał Pippalāda: Panie, jeśli wśród ludzi ktoś miałby tutaj medytować nad sylabą AUM aż do śmierci, który świat tak naprawdę by zdobył dzięki temu?

Komentarz:

MEDYTOWAĆ: Medytacja oznacza ciągły przepływ umysłu w stronę Ātmana poprzez całkowite wykluczenie wszystkich obcych Temu idei. Podczas medytacji umysł staje się stabilny, jak płomień świecy ustawionej w bezwietrznym miejscu. Główne dyscypliny medytacji określone przez Patañjali w Jog. Su. 2.30-32, to jama i nijama. Jama obejmuje niestosowanie przemocy, prawdomówność, niekradzenie, czystość ciała i umysłu oraz nieprzyjmowanie prezentów. Nijama obejmuje zewnętrzną i wewnętrzną czystość, zadowolenie, wyrzeczenie, studiowanie pism świętych i oddanie Bogu. Aspirant powinien medytować o AUM z wielką miłością, uważając to za symbol Brahmana.

AUM: Ogólnie zapisane OM.

AŻ DO ŚMIERCI: Medytację należy praktykować jako ślubowanie na całe życie.

KTÓRY ŚWIAT: Wiele jest światów, do których poszukiwacze duchowi mogą dotrzeć po śmierci.

AUM jest symbolem zarówno Niższego Brahmana jak i Wyższego Brahmana. Brahman może być czczony przez aspiranta w obu aspektach. Z Niższego Brahmana może stopniowo osiągnąć Wyższego Brahmana.

Nauczyciel Pippalāda wspomina AUM jako symbol zarówno Niższego Brahmana jak i Wyższego Brahmana:

Wers 5.2

एतद्वै सत्यकाम परं चापरं च ब्रह्म यदोङ्कारः ।
तस्माद्विद्वानेतेनैवायतनेनैकतरमन्वेति ॥ २ ॥

etadvai satyakāma paraṃ cāparaṃ ca brahma yadoṅkāraḥ ।
tasmādvidvānetenaivāyatanenaikataramanveti ॥ 2 ॥

2. Odpowiedział on: O Satjakāma, sylaba AUM jest Najwyższym Brahmanem, a także tym drugim Brahmanem. Dlatego ten, kto ją zna, osiąga przy jej wsparciu jednego lub drugiego.

Komentarz:

NAJWYŻSZYM: Parabrahman, czyli Najwyższy Brahman, zwany także Wyższym Brahmanem, jest pozbawiony wszelkich cech i nie można go poznać słowami ani myślami.

DRUGIM: Aparabrahman, czyli drugi Brahman, zwany także Niższym Brahmanem, jest pierwszą manifestacją Absolutu, czyli Czystej Świadomości w mājā. Określany jest takimi epitetami jak Hiraṇjagarbha i prāṇa.

Brahman, będący z natury transcendentalny, nie może być bezpośrednio pojmowany przez umysł. Dlatego pisma święte opisują wiele pośrednich medytacji o Brahmanie. Jedną z nich jest medytacja poprzez symbol, czyli pratīka, co oznacza medytację nad jednym aspektem wszechprzenikającej istoty lub nad czymś z nią związanym, np. nad samą rzeczą. W ten sposób wszechobecne Bóstwo, Wisznu, można wielbić poprzez kamienny symbol zwany śalāgrama lub poprzez Jego imię. AUM jest najbardziej bezpośrednim symbolem Brahmana. Jest o wiele skuteczniejszy niż jakikolwiek inny symbol. (Porównaj Ka. Up. 1.2.15-17; Jog. Su. 1.2.7) Należy podkreślić że Brahmana nie należy postrzegać jako symbolu, ale poprzez symbol. Pierwsza metoda sprowadza Brahmana do poziomu symbolu i można ją trafnie nazwać bałwochwalczą; ale ta druga przekształca symbol w Brahmana i jest ważną formą kultu. Kontemplując Najwyższego Brahmana poprzez AUM, urzeczywistnia się najwyższy poziom, a używając AUM jako symbolu Niższego Brahmana, osiąga się niższy poziom.

AUM składa się z trzech mātrā, czyli liter: A, U i M. Kandydat powinien znać znaczenie tych liter i medytować nad nimi wszystkimi. Ale jeśli jest ignorantem co do całkowitego znaczenia AUM i medytuje tylko nad A, mimo to zbiera dobre owoce; nie spotka go żadne nieszczęście. To tylko potwierdza wielkość AUM.

Wers 5.3

स यध्येकमात्रमभिध्यायीत स तेनैव संवेदितस्तूर्णमेव जगत्याभिसंपध्यते ।
तमृचो मनुष्यलोकमुपनयन्ते स तत्र तपसा ब्रह्मचर्येण श्रद्धया संपन्नो महिमानमनुभवति ॥ ३ ॥

sa yadhyekamātramabhidhyāyīta sa tenaiva saṃveditastūrṇameva jagatyābhisaṃpadhyate ।
tamṛco manuṣyalokamupanayante sa tatra tapasā brahmacaryeṇa śraddhayā saṃpanno mahimānamanubhavati ॥ 3 ॥

3. Jeśli medytuje nad jedną literą (mātrā), wówczas będąc oświeconym tylko nią, szybko po śmierci powraca na ziemię. Wiersze ryk prowadzą go do świata ludzi. Praktykując wyrzeczenie, czystość i wiarę, cieszy się wielkością.

Komentarz:

JEDNĄ LITERĄ: Literą A.

BĘDĄC OŚWIECONYM ETC.: Chociaż aspirant nie kontempluje AUM w całości, nie jest całkowicie pozbawiony duchowej nagrody.

WIERSZE RYK: W Wedach jest powiedziane, że litera A w sylabie AUM jest samą duszą Ryg-Wedy i ziemi. Ten, kto medytuje na A, uświadamia sobie swoją tożsamość z tym i poprzez to osiąga poziom ziemski.

ŚWIATA LUDZI: To znaczy ziemia.

Wśród wielu płaszczyzn, w których człowiek może narodzić się po śmierci, szczególne znaczenie ma ziemia, będąc miejscem zamieszkania istot ludzkich. Ziemię zamieszkuje niezliczona ilość żywych stworzeń. Wśród nich człowiek zajmuje najwyższą pozycję, ponieważ tylko on ma prawo do Wiedzy o Brahmanie. I wreszcie wśród ludzi człowiek obdarzony wiarą, czystością i surowością, doświadcza chwały życia duchowego.

Owoc kontemplacji U, drugiej litery AUM:

Wers 5.4

अथ यदि द्विमात्रेण मनसि संपध्यते सोऽन्तरिक्शं यजुर्भिरुन्नीयते सोमलोकम् ।
स सोमलोके विभुतिमनुभूय पुनरावर्तते ॥ ४ ॥

atha yadi dvimātreṇa manasi saṃpadhyate so’ntarikśaṃ yajurbhirunnīyate somalokam ।
sa somaloke vibhutimanubhūya punarāvartate ॥ 4 ॥

4. Jeśli ponownie medytuje nad drugą literą, osiąga umysł i jest prowadzony przez wersety jadźur do przestrzeni pośredniej, do Płaszczyzny Księżyca. Ciesząc się wspaniałością w Płaszczyźnie Księżyca, powraca tu ponownie.

Komentarz:

MEDYTUJE: Dopóki nie uświadomi sobie swojej jedności z przedmiotem medytacji.

UMYSŁ: Umysł jest kontrolowany przez bóstwo rządzące księżycem. Jest związany ze snami, ponieważ sny są wytworami umysłu.

WERSETY JADŹUR: U jest symbolem wersetów Jadźur-Weda.

PŁASZCZYZNY KSIĘŻYCA: Ta płaszczyzna, Somaloka, znajduje się w przestrzeni pomiędzy niebem a ziemią.

WSPANIAŁOŚCIĄ: Różnymi nadprzyrodzonymi chwałami doświadczanymi przez mieszkańców Płaszczyzny Księżyca.

TU: Na ziemię.

Człowiek praktykujący medytację powinien kontemplować swoją tożsamość z przedmiotem medytacji, dopóki ta tożsamość nie zostanie urzeczywistniona. Doświadczenia senne są projekcjami umysłu. Doświadczenia pośmiertne na Planie Księżyca mają tę samą naturę co idee i dlatego są porównywane do snów. Litera U jest symbolem Jadźur-Wedy, umysłu i płaszczyzny Księżyca. Według wyjaśnień Śaṅkarānanda werset ten można przetłumaczyć w następujący sposób: „Z drugiej strony, jeśli medytuje nad dwiema literami lub przez dwie miary czasu, wówczas zostaje poprowadzony w górę…” Według niektórych innych komentatorów słowo umysł w tym tekście odnosi się do Hiraṇjagarbha, który utożsamia Siebie z fenomenalnym wszechświatem, który jest jak sen Kosmicznego Umysłu.

Rezultat medytacji nad AUM jako symbolem Saguṇa Brahmana:

Wers 5.5

यः पुनरेतं त्रिमात्रेणोमित्येतेनैवाक्शरेण परं पुरुषमभिध्यायीत स तेजसि सूर्ये संपन्नः ।
यथा पादोदरस्त्वचा विनिर्भुच्यत एवं ह वै स पाप्मना विनिर्भुक्तः स सामभिरुन्नीयते ब्रह्मलोकं स एतस्माज्जीवघनात्परात्परं पुरुशयं पुरुषमीक्शते तदेतौ श्लोकौ भवतः ॥ ५ ॥

yaḥ punaretaṃ trimātreṇomityetenaivākśareṇa paraṃ puruṣamabhidhyāyīta sa tejasi sūrye saṃpannaḥ ।
yathā pādodarastvacā vinirbhucyata evaṃ ha vai sa pāpmanā vinirbhuktaḥ sa sāmabhirunnīyate brahmalokaṃ sa etasmājjīvaghanātparātparaṃ puruśayaṃ puruṣamīkśate tadetau ślokau bhavataḥ ॥ 5 ॥

5. Ponownie ten, kto medytuje o Najwyższej Osobie poprzez tę sylabę AUM składającą się z trzech liter, jednoczy się z promienistym słońcem. Jak wąż zostaje uwolniony od swojej skóry, tak też jest on uwolniony od grzechu. Wersety sāma prowadzą go do Świata Brahmā. Z tego, co jest sumą wszystkich żyć, widzi Najwyższego Purusza, wyższego od Najwyższego i przenikającego wszystkie ciała.

Komentarz:

MEDYTUJE: Porównaj Mu. Up. 2.2.5-6.

NAJWYŻSZEJ OSOBIE: Odnosi się do Saguṇa Brahmana, opisywanego w Wedach jako zamieszkującego kulę słoneczną.

WERSETY SĀMA: Wersety Sāma-Wedy, których symbolem jest M.

ŚWIAT BRAHMĀ: To znaczy Hiraṇjagarbha. Ta wzniosła płaszczyzna znana jest również jako Satjaloka. Hiraṇjagarbha, reprezentujący Duszę Świata, jest całością dusz wszystkich żywych istot. Podobnie jak „krowiość” jest obecna we wszystkich krowach, On jest obecny we wszystkich istotach.

Z TEGO: W przeciwieństwie do tych, którzy udają się na Płaszczyznę Księżyca. Ten, kto osiąga Brahmāloka, nie powraca na ziemię.

NAJWYŻSZEGO: Odnosi się do Hiraṇjagarbha, który jest najwyższy wśród wszystkich fenomenalnych istot.

PRZENIKAJĄCY ETC.: Jako ich najgłębsza Jaźń.

Odnośnie tego są dwa wersety. Pierwszy werset:

Wers 5.6

तिस्रो मात्रा मृअत्युमत्यः प्रयुक्ता अन्योन्यसक्ताः अनविप्रयुक्ताः ।
क्रियासु बाह्याभ्यन्तरमध्यमासु सम्यक्प्रयुक्तासु न कम्पते ज्ञः ॥ ७ ॥

tisro mātrā mṛatyumatyaḥ prayuktā anyonyasaktāḥ anaviprayuktāḥ ।
kriyāsu bāhyābhyantaramadhyamāsu samyakprayuktāsu na kampate jñaḥ ॥ 6 ॥

6. Trzy litery AUM [jeśli użyte osobno] są śmiertelne; lecz gdy połączone są razem w medytacji nad całkowitą Rzeczywistością i odpowiednio wykorzystane do działań w stanach zewnętrznym, wewnętrznym i pośrednim, wiedzący nie drży.

Komentarz:

TRZY LITERY ETC.: Jeśli aspirant medytuje oddzielnie nad każdą z trzech liter tworzących AUM, rodzi się na nowo w tym świecie. (Zobacz 5.3-4) Dzieje się tak dlatego, że A, U i M wzięte osobno nie wskazują Saguṇa Brahmana, urzeczywistnienie którego jedynie umożliwia pokonanie śmierci.

LECZ GDY. . . RZECZYWISTOŚCIĄ: To znaczy, kiedy trzy litery są połączone razem, tworząc sylabę AUM i kiedy ta sylaba jest używana jako symbol Brahmana czyli Rzeczywistości Kosmicznej.

CAŁKOWITA RZECZYWISTOŚĆ: Słowo to zdaje się wskazywać na Saguṇa Brahmana, który obejmuje całość fenomenalnego wszechświata. (Porównaj 5.5)

PRAWIDŁOWO STOSOWANE: W czasie medytacji. Aspirant powinien kontemplować swoją tożsamość z przedmiotem medytacji.

DZIAŁAŃ ETC.: Trzy wspomniane stany to czuwanie, sen bez snów i śnienie. NIE DRŻY: W wyniku medytacji o Brahmanie aspirant uświadamia sobie swoją jedność z Saguṇa Brahmanem, czyli Duszą Świata. Dlatego nie ma powodu się niczego bać. Osiągając Brahmāloka, pokonuje śmierć i ponowne narodziny.

Z trzech liter sylaby AUM, A reprezentuje ziemię, Rygwedę i stan czuwania; U przestrzeń pośrednią, Jadźur-Wedę i stan snu; a M niebo, Sāma-Wedę i głęboki sen. Co więcej, trzy bóstwa, mianowicie Wirāt, Hiraṇjagarbha i Īśwara, kontrolują odpowiednio te trzy stany. (Zobacz Mā. Up. 3-5) Poszukiwacz medytując oddzielnie nad trzema literami jako symbolami trzech bóstw, osiąga po śmierci odpowiadające im poziomy. Ale ten, kto medytuje nad całą sylabą AUM, mając w pamięci swoją tożsamość z Brahmanem, osiąga Brahmāloka i w końcu ostateczne Wyzwolenie. Podczas medytacji powinien myśleć o swojej jedności z Wirāt, Hiraṇjagarbha i Īśwara oraz z Najwyższym Brahmanem. Na Brahmāloka nie ma żadnego strachu.

Drugi werset podsumowuje cały temat:

Wers 5.7

ऋग्भिरेतं यजुर्भिरन्तरिक्शं सामभिर्यत्तत्कवयो वेदयन्ते ।
तमोङ्कारेणैवायतनेनान्वेति विद्वान्यत्तच्छान्तमजरममृतमभयं परं चेति ॥ ७ ॥

ṛgbhiretaṃ yajurbhirantarikśaṃ sāmabhiryattatkavayo vedayante ।
tamoṅkāreṇaivāyatanenānveti vidvānyattacchāntamajaramamṛtamabhayaṃ paraṃ ceti ॥ 7 ॥

7. Mądry człowiek, medytując nad AUM, osiąga ten świat za pomocą wersetów ryk; świat pośredni za pomocą wersetów jadźur; a to, co jest znane widzącym za pośrednictwem wersetów sāma. A także poprzez sylabę AUM uświadamia sobie to, co spokojne, wolne od rozkładu, śmierci oraz strachu i co jest Najwyższe.

Komentarz:

TO, CO JEST ZNANE WIDZĄCYM: To znaczy Brahmāloka.

A TAKŻE ETC.: AUM może być użyte jako środek do urzeczywistnienia zarówno Niższego, jak i Wyższego Brahmana. Błogosławiona dusza zamieszkująca Brahmāloka oddaje się medytacji nad niezróżnicowanym Brahmanem i ostatecznie Go osiąga.

Trzy litery AUM, powiązane z trzema dźwiękami, zostały opisane powyżej. Istnieje inny aspekt AUM, znany jako ardhamātrā, czyli półlitera, niezróżnicowany dźwięk, który utrzymuje się po ustaniu trzech zróżnicowanych dźwięków. Nazywa się ją Czwartą i jest używana jako symbol Turīja, czyli Czystej Świadomości, Brahmana bez atrybutów. (Zobacz Mā. Up. 12)

AUM jest dźwiękowym symbolem Brahmana, pierwszym dźwiękiem powstałym na początku stworzenia. Stwórca, Brahmā, przy pomocy AUM manifestuje trzy główne Wedy i trzy światy. Dalej trzy litery AUM składają się na trzy stopy Gājatrī. Z A powstała pierwsza stopa Gājatrī: Tat sawitur wareṇjaṃ – „To, co jest wielbione przez słońce” – co zostało rozwinięte w Rygwedzie; od U, druga stopa: Bhargo dewasja dhīmahi – „Medytujemy o tym, co jest mocą bóstwa” – co zostało rozwinięte w Jadźur-Wedzie; a od M trzecia stopa: Dhijo jo naḥ praćodajāt – „Niech On obudzi naszą świadomość” – która została rozszerzona na Sāma-Wedę. Atharwa-Weda, zajmująca się głównie ofiarami i rytuałami, jest wyłączona z Trajī, czyli Triady Wedyjskiej.

इति प्रश्नोपनिषदि पञ्चमः प्रश्नः ॥

Tutaj kończy się piąte pytanie Praśna Upaniszad.