1. Om̐. Niech Brahman chroni nas oboje! Oby Brahman obdarzył nas obojgiem owocem Wiedzy! Obyśmy oboje uzyskali energię do zdobywania Wiedzy! Niech to, co oboje badamy, objawi Prawdę! Obyśmy nie żywili do siebie żadnych złych uczuć!
Om. Pokój! Pokój! Pokój!
2. Om. Kto zna Brahmana, osiąga Najwyższego.
O powyższym zapisano następującą mantrę (Ryk):
„Ten, kto zna Brahmana, który jest Rzeczywistością, Wiedzą i Nieskończonością, ukrytego w jaskini serca i najwyższym ākāśa – ten, będąc jednym z wszechwiedzącym Brahmanem, cieszy się jednocześnie wszystkimi pragnieniami”.
Z tego Ātmana (Brahmana) narodził się ākāśa; z ākāśa – powietrze; z powietrza – ogień; z ognia – woda; z wody – ziemia; z ziemi – zioła; z ziół – pokarm; z pokarmu – człowiek.
On, ten człowiek, zaprawdę składa się z esencji pożywienia. To rzeczywiście jest jego głowa, to [prawe ramię] to jego prawe skrzydło, to [lewe ramię] to jego lewe skrzydło, ten [tułów] to jego ciało (ātman), tym podparcie [poniżej pępka] jest jego ogonem.
O powyższym zapisano następującą mantrę:
Wers 2.1.1
ॐ सह नाववतु । सह नौ भुनक्तु । सह वीर्यं करवावहै । तेजस्वि नावधीतमस्तु मा विद्विषावहै ।
ॐ शान्तिः शान्तिः शान्तिः॥ २.१.१ ॥
om̐ saha nāvavatu । saha nau bhunaktu । saha vīryaṃ karavāvahai । tejasvi nāvadhītamastu mā vidviṣāvahai ।
om̐ śāntiḥ śāntiḥ śāntiḥ ॥ 2.1.1 ॥
1. Om̐.Niech Brahman chroni nas oboje! Oby Brahman obdarzył nas obojgiem owocem Wiedzy! Obyśmy oboje uzyskali energię do zdobywania Wiedzy! Niech to, co oboje badamy, objawi Prawdę! Obyśmy nie żywili do siebie żadnych złych uczuć!
Om. Pokój! Pokój! Pokój!
Komentarz:
CHRONI: Poprzez odsłonięcie prawdziwej natury Wiedzy. OBOJE: Nauczyciela i ucznia.
ZŁYCH UCZUĆ ETC.: Z powodu niejasnych instrukcji ze strony nauczyciela lub niedoskonałego zrozumienia ze strony ucznia. Idea jest następująca: niech nie będzie między nami niechęci z powodu błędu popełnionego przez jednego lub drugiego, przez nieostrożność lub z innego powodu.
POKÓJ: Słowo to powtarza się trzykrotnie, aby usunąć trzy możliwe przeszkody, z którymi może spotkać się zarówno nauczyciel, jak i uczeń, a mianowicie choroby fizyczne, klęski żywiołowe i obrażenia spowodowane przez szkodliwe zwierzęta.
Najwyższego Pana wzywa się na początku i na końcu studiowania Wed i innych pism świętych, aby usunąć wszystkie błędy popełnione celowo, nieumyślnie, niedbale lub w wyniku podekscytowania, przeoczenia lub nieprzestrzegania właściwych zasad.
Wers 2.1.2
ॐ ब्रह्मविदाप्नोति परम् । तदेषाऽभ्युक्ता । सत्यं ज्ञानमनन्तं ब्रह्म । यो वेद निहितं गुहायां परमे व्योमन् ।
सोऽश्नुते सर्वान् कामान् सह ब्रह्मणा विपश्चितेति ॥
तस्माद्वा एतस्मादात्मन आकाशः संभूतः । आकाशाद्वायुः । वायोरग्निः । अग्नेरापः ।
अद्भ्यः पृथिवी । पृथिव्या ओषधयः । ओषधीभ्योऽन्नम् । अन्नात्पुरुषः । स वा एष पुरुषोऽन्नरसमयः ।
तस्येदमेव शिरः । अयं दक्षिणः पक्षः । अयमुत्तरः पक्षः । अयमात्मा ।
इदं पुच्छं प्रतिष्ठा । तदप्येष श्लोको भवति ॥ २.१.२ ॥
om̐ brahmavidāpnoti param । tadeṣāʼbhyuktā । satyaṃ jñānamanantaṃ brahma ।
yo veda nihitaṃ guhāyāṃ parame vyoman । soʼśnute sarvān kāmān saha brahmaṇā vipaściteti ॥
tasmādvā etasmādātmana ākāśaḥ saṃbhūtaḥ । ākāśādvāyuḥ । vāyoragniḥ । agnerāpaḥ ।
adbhyaḥ pṛthivī । pṛthivyā oṣadhayaḥ । oṣadhībhyoʼnnam । annātpuruṣaḥ । sa vā eṣa puruṣoʼnnarasamayaḥ ।
tasyedameva śiraḥ । ayaṃ dakṣiṇaḥ pakṣaḥ । ayamuttaraḥ pakṣaḥ । ayamātmā ।
idaṃ pucchaṃ pratiṣṭhā । tadapyeṣa śloko bhavati ॥ 2.1.2 ॥
2. Om. Kto zna Brahmana, osiąga Najwyższego.
O powyższym zapisano następującą mantrę (Ryk):
„Ten, kto zna Brahmana, który jest Rzeczywistością, Wiedzą i Nieskończonością, ukrytego w jaskini serca i najwyższym ākāśa – ten, będąc jednym z wszechwiedzącym Brahmanem, cieszy się jednocześnie wszystkimi pragnieniami”.
Z tego Ātmana (Brahmana) narodził się ākāśa; z ākāśa – powietrze; z powietrza – ogień; z ognia – woda; z wody – ziemia; z ziemi – zioła; z ziół – pokarm; z pokarmu – człowiek.
On, ten człowiek, zaprawdę składa się z esencji pożywienia. To rzeczywiście jest jego głowa, to [prawe ramię] to jego prawe skrzydło, to [lewe ramię] to jego lewe skrzydło, ten [tułów] to jego ciało (ātman), tym podparcie [poniżej pępka] jest jego ogonem.
O powyższym zapisano następującą mantrę:
Komentarz:
TEN, KTO ETC.: Słowo Najwyższy oznacza Samego Brahmana. Etymologicznie słowo Brahman oznacza największy. Znawca Brahmana osiąga Brahmana, ponieważ poznając pewną rzecz, nie osiąga czegoś innego. Porównaj: „Ten, kto zna Najwyższego Brahmana, naprawdę staje się Brahmanem”. (Mu. Up. 3.2.9)
OSIĄGA NAJWYŻSZEGO ETC.: Można zapytać, jak można go osiągnąć, skoro Brahman jest wszechprzenikającą rzeczywistością i najgłębszą esencją wszystkiego. Tylko ograniczona istota może osiągnąć inną ograniczoną istotę. Odpowiedź jest taka, że słowo osiąga zostało tutaj użyte w sensie przenośnym. Chociaż dusza indywidualna jest jednym z Brahmanem, z powodu ignorancji utożsamia się z ograniczonym ciałem fizycznym i dlatego uważa się za kogoś innego niż Brahman. Zatem chociaż Brahman jest prawdziwą jaźnią wcielonej istoty, pozostaje on w pewnym sensie przez nią nieosiągalny. Kiedy jednak jej ignorancja zostaje zniszczona, odkrywa, że jej prawdziwą naturą jest Brahman i mówi się, że ktoś osiągnął Brahmana. Tekst wskazuje na owoc Wiedzy Brahmana, którym jest zniszczenie niewiedzy i całkowite zaprzestanie transmigracyjnej egzystencji. Znawca Brahmana wykracza poza strach.
KTÓRY JEST RZECZYWISTOŚCIĄ … NIESKOŃCZONOŚCIĄ: Słowa „Brahman, który jest Rzeczywistością, Wiedzą i Nieskończonością” podają pełną definicję Brahmana. Trzy słowa Rzeczywistość (Satjam), Wiedza (Dźñānam), Nieskończoność (Anantam) są cechującymi dodatkami podłoża Brahmana. Te trzy dodatki są od siebie niezależne i bezpośrednio powiązane z Brahmanem; to znaczy, Brahman jest Satjam, Brahman jest Dźñānam i Brahman jest Anantam.
RZECZYWISTOŚCIĄ: Rzecz nazywa się rzeczywistą, jeśli zawsze pozostaje taka sama i nigdy nie odbiega od tego, co zostało udowodnione, że jest jej prawdziwą naturą. Rzeczywistość jest przeciwieństwem nierzeczywistego, które jest zmienne. Zatem skutek nazywa się nierzeczywistym, gdyż nie ma niezmiennej natury. Chociaż wyroby wykonane z gliny ulegają zmianom pod względem nazwy i formy, ich przyczyna, glina, pozostaje ta sama i dlatego nazywa się je rzeczywistymi. Wynika z tego, że Brahman, będący przyczyną, jest rzeczywisty.
WIEDZĄ: Jeśli przyczyną jest Brahman, można się spierać. To także agent. Co więcej, będąc substancją, taką jak glina, może mieć charakter materialny. Aby usunąć to błędne zrozumienie, Brahmana określa się słowem jfndnam, które oznacza, że Brahman jest Wiedzą, to znaczy absolutną świadomością, czyli inteligencją. Nie jest to znawca ani podmiot wiedzy, ale sama wiedza.
NIESKOŃCZONOŚCIĄ: Powyższa pozycja jest dodatkowo wzmocniona przez kwalifikujące słowo Anantam, Nieskończoność. To się nazywa nieskończoność, która nie jest ograniczona niczym innym. Osoba poznająca jest ograniczona przez przedmiot wiedzy i akt poznania. Porównaj: „Tam, gdzie nie widać nic innego, … nie rozumie niczego innego – to jest Nieskończoność. Tam, gdzie ktoś widzi coś innego, … rozumie coś innego – to jest skończone”. (Cz. Up. 7.24.1) Zatem słowo Satjam neguje wszelkie zmiany i modyfikacje w Brahmanie, słowo Dźńānam neguje ideę sprawczości, a słowo Anantam neguje ideę ograniczenia.
JASKINI … SERCA: To znaczy buddhi, czyli intelekt, w którym ukryte są kategorie znającego, wiedzy i poznawalnego. Cele życia, a mianowicie radość świata i wyzwolenie, również leżą ukryte w buddhi.
NAJWYŻSZYM ĀKĀŚA: To znaczy niezamanifestowane (awjākryta). Ākāśa w sercu nazywany jest najwyższym, ponieważ pomaga w medytacji o Brahmanie i wiedzy o Nim.
CIESZY SIĘ … PRAGNIENIAMI: Oświecony mędrzec nie cieszy się, jak zwykli śmiertelnicy, jednym pragnieniem za drugim. Cieszy się nimi jednocześnie. Staje się Brahmanem i podobnie jak Brahman doświadcza wszystkiego jednocześnie. Człowiek ignorant ma tylko częściowe doświadczenie. W wyniku przeszłej karmy przybiera różne ciała, staje się dźiwa i cieszy się swoimi pragnieniami poprzez narządy zmysłów.
ATMAN: Słowo to odnosi się do Brahmana. Porównaj: „To jest Prawdą. To jest Jaźń.” (Cz.Up. 6.8.7)
NARODZIŁ SIĘ: Z punktu widzenia Brahmana istnieje tylko Brahman. Jest niezmienny, niedualny, nie jest ani przyczyną, ani skutkiem. Dlatego nie można utrzymywać, że cokolwiek naprawdę narodziło się z Brahmana. Z punktu widzenia Brahmana nie można mówić o stworzeniu. Mówimy o stworzeniu jedynie z punktu widzenia świata względnego, który jest wyczarowany przez awidjā. Zatem sama awidjā, która tkwi w Brahmanie jako swojej twórczej mocy, jest przyczyną stworzenia.
ĀKĀŚA: Pierwszy z pięciu elementów, posiadający specyficzną cechę dźwięku. Jest to przestrzeń, w której istnieją wszystkie obiekty cielesne.
POWIETRZE: Powietrze, czyli wāju, ewoluuje z ākāśa i jest wyposażone w dwie cechy: dotyk, który jest jego własną cechą, oraz dźwięk, który wywodzi się z ākāśa.
OGIEŃ: Agni, czyli ogień, ma trzy atrybuty: kolor, który jest jego własnym atrybutem, oraz dotyk i dźwięk, które uzyskuje z powietrza i ākāśa.
WODA: Apah, czyli woda, ma cztery atrybuty. Jej szczególną cechą jest smak. Pozostałe trzy atrybuty są uzyskiwane z trzech poprzednich elementów.
ZIEMIA: Prythiwi, czyli ziemia, ma pięć atrybutów. Jej specyficzną cechą jest zapach. Z pozostałych czterech elementów wywodzą się jej inne atrybuty. Mówi się o pięciu żywiołach, ponieważ człowiek reaguje na świat fizyczny na pięć różnych sposobów: poprzez ucho, skórę, oko, język i nos.
Z POŻYWIENIA: To znaczy z nasienia, które jest przekształconym pożywieniem.
CZŁOWIEK: Człowiek jest szczególnie wspomniany, ponieważ jest najważniejszy wśród istot stworzonych i tylko on jest uprawniony do oddawania czci i zdobywania wiedzy. Jedzenie, picie, spanie i prokreacja to czynności wspólne zarówno zwierzętom, jak i ludziom.
TO RZECZYWIŚCIE ETC.: Celem Upaniszad jest nauczenie człowieka natury Brahmana, czyli jego najgłębszej jaźni. Jednak jego umysł utożsamia się z różnymi fizycznymi obiektami świata zewnętrznego. Bez widocznego symbolu nie może on skupić swego umysłu na transcendentalnej Świadomości. Zatem widzialne ciało opisane jest jako symbol Ātmana. W tym konkretnym wersecie fizyczny człowiek jest przedstawiony jako ptak, który przypomina ogień ofiarny. Ogień ten – ułożony w kształcie jastrzębia, czapli lub innego ptaka – ma głowę, dwa skrzydła, tułów i ogon. Taittirīja Upaniszada opisuje wszystkie różne powłoki w podobny sposób.
PRAWE SKRZYDŁO: Czytelnik powinien wyobrazić sobie ptaka z głową skierowaną na wschód.
CIAŁO: To znaczy środkowa część.
Poniższy tekst jest adaptacją komentarza Śankarāćārja:
W poprzedniej części została opisana medytacja (upāsanā), która nie pozostaje w sprzeczności z rytuałami. Co więcej, wiedza o ātmanie uwarunkowana upādhi została wyjaśniona poprzez wjāhryti. Ale ani rytuały, ani wiedza uwarunkowanego ātmana nie mogą zniszczyć ignorancji, korzenia samsāry. Zatem w tej części wyjaśnimy Wiedzę bnieuwarunkowego Ātmana, która jako jedyna może usunąć niewiedzę i cierpienie będące jej owocem. Trzeci werset mówi: „Ten, kto zna Brahmana, osiąga Najwyższego”. Użyteczność Wiedzy o Brahmanie polega na tym, że niszczy ona ignorancję i w ten sposób usuwa niedolę transmigracyjnej egzystencji. Później zostanie powiedziane: „Ten, kto zna błogość Brahmana, nie boi się niczego” (2.9). Człowiek nie może cieszyć się nieustraszonością i wielkością, dopóki tkwi w nim ziarno samsāry. Na znawcę Brahmana nie wpływa cnota ani występek, ani to, co zostało zrobione lub czego nie zrobiono. W ten sposób po Poznaniu Brahmana następuje całkowite ustanie samsāry. Pierwszy werset pokazuje użyteczność Wiedzy o Brahmanie. Pokazuje także wpływ tej wiedzy na życie. Kiedy człowiek poznaje owoc Wiedzy Brahmana, stara się o nim usłyszeć, zrozumieć, praktykować i przyswoić go sobie. Porównaj: „To Jaźń powinna być … tym o czym się słyszy, o czym się myśli i nad czym się medytuje.” (Br. Up. 2.6.5)
Tutaj kończy się Pierwszy Rozdział Drugiej Części Taittirīja Upaniszad.