Taittirīja 3.5 – Intelekt jako Brahman

1. Urzeczywistnił, że intelekt (widźńāna) jest Brahmanem; bo z intelektu zaprawdę rodzą się te istoty; dzięki intelektowi, rodząc się, żyją; do intelektu [w momencie rozpadu] wchodzą, łączą się.
Urzeczywistniwszy to, ponownie podszedł do ojca i powiedział: „Czcigodny Panie, naucz mnie Brahmana”.
Do niego, swego syna, powiedział on tak: „Staraj się poznać Brahmana poprzez wyrzeczenia; gdyż wyrzeczenia są [środkiem poznania] Brahmana”.
Praktykował wyrzeczenia. Praktykując wyrzeczenia –


Wers 3.5.1

विज्ञानं ब्रह्मेति व्यजानात् । विज्ञानाद्ध्येव खल्विमानि भूतानि जायन्ते । विज्ञानेन जातानि जीवन्ति । विज्ञानं प्रयन्त्यभिसंविशन्तीति ।
तद्विज्ञाय पुनरेव वरुणं पितरमुपससार । अधीहि भगवो ब्रह्मेति । तँ होवाच । तपसा ब्रह्म विजिज्ञासस्व ।
तपो ब्रह्मेति । स तपोऽतप्यत । स तपस्तप्त्वा ॥ ३.५.१ ॥

vijñānaṃ brahmeti vyajānāt । vijñānāddhyeva khalvimāni bhūtāni jāyante । vijñānena jātāni jīvanti । vijñānaṃ prayantyabhisaṃviśantīti ।
tadvijñāya punareva varuṇaṃ pitaramupasasāra । adhīhi bhagavo brahmeti । tam̐ hovāca । tapasā brahma vijijñāsasva ।
tapo brahmeti । sa tapoʼtapyata । sa tapastaptvā ॥ 3.5.1 ॥

1. Urzeczywistnił, że intelekt (widźńāna) jest Brahmanem; bo z intelektu zaprawdę rodzą się te istoty; dzięki intelektowi, rodząc się, żyją; do intelektu [w momencie rozpadu] wchodzą, łączą się.
Urzeczywistniwszy to, ponownie podszedł do ojca i powiedział: „Czcigodny Panie, naucz mnie Brahmana”.
Do niego, swego syna, powiedział on tak: „Staraj się poznać Brahmana poprzez wyrzeczenia; gdyż wyrzeczenia są [środkiem poznania] Brahmana”.
Praktykował wyrzeczenia. Praktykując wyrzeczenia –

Komentarz:

Intelekt, czyli zrozumienie, jest zdolnością decyzyjną organu wewnętrznego. Rzeczy dokonują się za pomocą intelektu. Za pomocą intelektu utrzymuje się ciało. Dlatego Bhrygu sądził, że intelekt jest Brahmanem. Powstała wówczas następująca wątpliwość: Intelekt lub czynnik inteligentny doświadczają takich wrażeń jak ból i przyjemność; stąd intelekt nie może być Brahmanem. Ponadto życie intelektualne wiąże się z poszukiwaniem. Aby osiągnąć końcowy etap wiedzy, należy to przekroczyć. Człowiek obdarzony intelektem, który posługuje się swoim ciałem, prāṇa i umysłem, aby osiągnąć swój cel, jest z pewnością większy od tych, ale ponieważ nie jest wolny od wewnętrznej tęsknoty, nie osiągnął jeszcze celu, którym jest pokój.

Tutaj kończy się Piąty Rozdział Trzeciej Części Taittirīja Upaniszady.