Źródło: Brahman cannot by revealed by any single word

Żadne pojedyncze słowo nie może ujawnić brahmana. Wszystkie słowa, które znamy, odnoszą się do czegokolwiek innego niż brahman. Ich znaczenie ogranicza się do ograniczonego, względnego, obiektywnego wszechświata, podczas gdy brahman jest tym, co jest nieograniczone i absolutne. Jak zatem mamy rozumieć brahmana? Używając razem kilku słów, które wzajemnie zawężą swoje znaczenie i wskażą na coś, czego żadne słowo samo w sobie nie będzie w stanie.

Maṅgalāćaraṇa Wićāra Sāgara używa w ten sposób kilku słów: sukha, nitja, swaprakaśa, wjāpaka i nāmarūpa-adhiszṭhāna. Pokrótce przedstawię niektóre ograniczenia każdego słowa i sposób, w jaki można je pokonać używając tych słów razem.

Sukha: Nasze jedyne rozumienie tego słowa to tymczasowe doświadczenie, podczas którego wszystkie nasze problemy i ograniczenia albo zostają rozwiązane, albo nie są oczywiste. To doświadczenie pojawia się we śnie, kiedy sam umysł jest rozpuszczony; a także w realizacji dążenia, gdy wyeliminowanie jednego konkretnego problemu lub ograniczenia przyćmiewa istnienie wszystkich innych. Ważne jest, aby zrozumieć, że kiedy brahman nazywany jest sukha lub ānanda, nie oznacza to żadnego doświadczenia. Empiriczna sukha to tymczasowy brak problemów, utrzymywany w oparciu o założenie, że problemy naprawdę istnieją. Brahman jest rzeczywistością, w której w ogóle nie może istnieć żaden problem. (Stąd sukha lub ānanda lepiej jest wyrazić jako ānantja: nieograniczoność lub wolność od problemów.)

W Wićāra Sāgara „sukha” jest używane razem z „nitja”. Żadna empiryczna sukha, spowodowana stanem umysłu lub eliminacją indywidualnego problemu, nie może być nitja. Nitja sukha jest możliwa jedynie poprzez zrozumienie, że problemy, które pozornie są przeciwne sukha, w rzeczywistości nie istnieją.

Nitja: To słowo wyraża nieskończoność w odniesieniu do czasu. Zatem sam czas i prakṛti, przyczyna czasu, można również nazwać nitja. Jednakże obie te zasady są dźada i wymagają świadomej zasady, aby wiedzieć, że istnieją. W ten sposób, używając „nitja” w połączeniu z „swaprakāśa”, brahman objawia się jako świadoma zasada, która nie jest ograniczona czasem.

Swaprakāśa: Mówi się, że kilka zasad w innych systemach jest swaprakāśa: na przykład kszaṇika-widźñāna („chwilowa świadomość”) w mādhjāmika-bauddha; a także anuwjawasāja-dźñāna („wiedza potwierdzająca”) w systemie njāja. Jednak nawet w tych systemach zasady te są postulowane jako liczne i ograniczone. Zatem „swaprakāśa” łączy się z „wjāpaka”, aby wyrazić, że brahmana nie ogranicza żaden inny przedmiot.

Wjāpaka: podobnie jak „nitja”, słowo to wyraża nieograniczoność w odniesieniu do przestrzeni i przedmiotu. Zatem samą przestrzeń i prakṛti, przyczynę przestrzeni, można również nazwać wjāpaka. Jednakże, chociaż prakṛti i przestrzeń przenikają cały dźagat, należą one do tego samego poziomu rzeczywistości co dźagat. Przenikając dźagat, one same ulegają zmianom. Zatem są dźagat-kāraṇa, a nie dźagat-adhiszṭhāna. Słowo „nāma-rūpa-adhiszṭhāna” łączy się z „wjāpaka”, aby wskazać, że brahman przenika dźagat ale jako wyższa rzeczywistość, niezmieniona i nie podlegająca wpływowi dźagat. Samo ograniczenie „nāma-rūpa-adhiszṭhāna” jest głębsze i zostanie omówione szczegółowo, gdy przyjrzymy się słowu „adhiszṭhāna”.

Zatem żadne pojedyncze słowo nie wystarczy, aby dokładnie objawić brahmana. Sama Upaniszada używa słów grupami, jak słynny wers Taittirīja-upaniszad: „satjaṃ dźñānam anantaṃ brahma”. Dlatego nawet badacz Sanskrytu nie powinien studiować słów upaniszad bez przewodnictwa nauczyciela sampradāja, który zna tę metodologię używania słów. Jednakże słowa upaniszady użyte właściwie są jedyną pramāṇa zdolną do objawienia brahmana.

Na podstawie tematów 2 i 3